Από τον Άγιο Βασίλειο έως το Αμάρι και τον Μυλοπόταμο, τρία μικρά οινοποιεία μάς συστήνουν το Βιδιανό και τις άλλες τοπικές ποικιλίες του Ρεθύμνου και βάζουν στα ποτήρια μας κρασιά με τις μοσχοβολιές τους, τη νοστιμιά, τον ισορροπημένο χαρακτήρα και την εκφραστική τοπικότητά τους. Με τα έξοχα δείγματα τοπικών οίνων, είναι να απορεί κανείς που το Ρέθυμνο είναι ακόμα αχαρτογράφητος τόπος όσον αφορά το κομμάτι του κρασιού. Και τα τρία αυτά οινοποιεία είναι επισκέψιμα και οργανώνουν γευσιγνωσίες, μια πολύ ωραία δραστηριότητα για όσους βρεθούν στην Κρήτη. Όμως θα χαρούμε πολύ αν συναντήσουμε οινικούς εκπροσώπους του Ρεθύμνου και στα wine bars και τα εστιατόρια της Αθήνας.
Οινοποιείο Κουρκουλού στο Αμάρι
 |
 |
Στην Πατσό Αμαρίου βρίσκεται το πρώτης γενιάς οινοποιείο των τριών αδερφών Ξένιας, Παύλου και Ζαχαρένιας Κουρκουλού, οι οποίοι, αν και τελείωσαν σπουδές άσχετες με το αντικείμενο, βάλθηκαν με πολλή όρεξη να υλοποιήσουν επαγγελματικά το μεράκι του πατέρα τους. Αυτή η αγάπη στον τόπο και στις ρίζες του τον είχε οδηγήσει κάποτε να φυτέψει ένα αμπέλι με Λιάτικο, αγνοώντας επιδεικτικά την τάση ξενομανίας εκείνης της εποχής που ήθελε τις διεθνείς ποικιλίες στο προσκήνιο. Η ιδέα να ξεκινήσουν το δικό τους οινοποιείο έπεσε στο τραπέζι το 2015 και πολύ σύντομα, το 2017, ήταν έτοιμοι να παραγάγουν κρασί. Μπροστά στο κτίριο του οινοποιείου βρίσκεται ένα δροσερό, νεαρό αμπέλι με Βιδιανό και Λιάτικο που καλλιεργείται γραμμικά στα 350 μ. υψόμετρο και διανύει τον 6ο χρόνο της ζωής του. Βρίσκεται σε μια παλιά δασική περιοχή με πλούσια φύση και παρθένο έδαφος. Από τους διάσπαρτους αμπελώνες που καλλιεργούν οι ίδιοι, βιολογικά σε πλαγιές, σε διάφορες τοποθεσίες της περιοχής, με υψηλότερο το Σπήλι στα 500 μ., και με επικεφαλής τον μπαμπά Στρατή Κουρκουλό, παίρνουν όλα τα σταφύλια που οινοποιούν. Το γεγονός πως δεν έχουν ενιαίο αμπελώνα παρουσιάζει μεν δυσκολίες στη διαχείριση, έχει όμως και αρκετά πλεονεκτήματα, όπως το ότι έχουν στα χέρια τους μια ενδιαφέρουσα ποικιλία από διαφορετικά terroir που χαρίζει ποικιλομορφία στο τελικό αποτέλεσμα.
 |
 |
«Θέλω τα προϊόντα μας να είναι νόστιμα και να έχουν γεύση. Καλλιεργούμε αμπέλια και παράγουμε κρασί με σεβασμό στους εαυτούς μας, στο περιβάλλον και στον καταναλωτή. Δεν χρησιμοποιούμε όρους όπως “φυσική οινοποίηση” και τα σχετικά, καθώς είναι για εμάς δεδομένο να παράγουμε κρασί με ηθικό τρόπο. Πρώτα βλέπουμε τι ανάγκες υπάρχουν, αξιολογούμε και ύστερα δρούμε αν υπάρχει λόγος. Η ορθολογική χρήση είναι το παν, ακόμα και για τα βιολογικά σκευάσματα», εξηγεί η Ξένια, η οποία μας τόνισε επίσης τη σημαντική συμβολή της οινολόγου τους Κατερίνας Καραμπατέα, καθώς επίσης και τη σημασία ύπαρξης κατάλληλου και σύγχρονου εξοπλισμού στο οινοποιείο, ο οποίος «συνεισφέρει στο ποιοτικότερο αποτέλεσμα και ελαχιστοποιεί την ανάγκη οποιωνδήποτε εξωγενών παρεμβάσεων», όπως λέει. Συνολικά παράγουν έξι διαφορετικές ετικέτες, κυρίως κρασιά δεξαμενής, εκτός από το κόκκινο που περνάει για λίγο από βαρέλι. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό οινοποιείο, που σε παραγωγή φτάνει περίπου τις 20.000 φιάλες ετησίως. Τα κρασιά τους διακρίνονται για την αρτιότητα και τα ισορροπημένα χαρακτηριστικά τους, είναι νόστιμα και εκφραστικά. Σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους του οινοποιείου, με τη χορταστική θέα στο ατέλειωτο πράσινο που περιβάλλει το κτίριο, οργανώνουν γευσιγνωσίες των κρασιών τους. Αξίζει να δοκιμάσετε τα μονοποικιλιακά κρασιά τους, το Βιδιανό, το Μοσχάτο Σπίνας, το ροζέ και το ερυθρό Λιάτικο. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μάθετε τι γεύση έχουν οι τοπικές ποικιλίες και πώς εκφράζονται στο ρεθεμνιώτικο terroir.
Πατσός Αμαρίου, Τ/6948-099.169
Οινοποιείο Ζουμπεράκη στην Καλή Συκιά
 |
 |
Η οικογένεια Ζουμπεράκη έχει ιστορία στην οικιακή παραγωγή κρασιού, αλλά από το 1996 οινοποιούν πλέον συστηματικά τα νόστιμα κρασιά τους, με σύγχρονο εξοπλισμό, στο μικρό οινοποιείο τους με τον ειδικά διαμορφωμένο εξωτερικό χώρο γευσιγνωσίας στην Καλή Συκιά, στις πλαγιές του όρους Κρυονερίτης. Εκεί, σε ένα πολύ ιδιαίτερο terroir, επάνω σε χώματα με στεγνά σχιστολιθικά πετρώματα, εκτείνονται σε περίπου 80 στρέμματα οι ιδιόκτητοι αμπελώνες της οικογένειας, σε υψόμετρα 600 έως 800 μ. Καλλιεργούν κατά κύριο λόγο ντόπιες κρητικές ποικιλίες, όπως Βιδιανό, Θραψαθήρι, Μοσχάτο Σπίνας, Κοτσιφάλι και Λιάτικο, και επίσης Ασύρτικο, Syrah και ένα πειραματικό αμπέλι με Μαντηλάρι. Συνεργάζονται επίσης και με άλλους αμπελουργούς στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο, οι οποίοι τους προμηθεύουν με διαλεχτά σταφύλια.
 |
 |
Την οικογενειακή επιχείρηση διαχειρίζεται πλέον ο Νίκος Ζουμπεράκης –ο οποίος παρέλαβε τα ηνία από τον πατέρα του Πέτρο– μαζί με την αδερφή του Μαρία. Η τρέχουσα χρονιά υπολογίζεται περίπου στις 35.000 φιάλες, εκ των οποίων το 20% εξάγεται. Το ενδιαφέρον του οινοποιού στρέφεται στα ήπιας παρέμβασης κρασιά, σε καλοφτιαγμένες εκδοχές, νόστιμα και με ευδιάκριτα τα ποικιλιακά χαρακτηριστικά τους. Γαστρονομικό και στιβαρό το ροζέ Λιάτικο Nature, ενώ πολύ αξιόλογα είναι το δροσερό Petra Secreta 2, που είναι χαρμάνι Βιδιανού με Θραψαθήρι, και το Petra Secreta 1, ένα χαρμάνι Βιδιανού με Ασύρτικο που ωριμάζουν μαζί σε βαρέλι για τρεις μήνες και δίνουν ένα γεμάτο και πολύπλοκο κρασί. Οι Ζουμπεράκηδες διαθέτουν επίσης παραδοσιακό ρακοκάζανο, φτιάχνουν τη δική τους ρακή, αλλά και ένα πολύ αξιόλογο, μεστό παλαιωμένο απόσταγμα έξι ετών με βάση τη ρακή που ωριμάζει σε δρύινα βαρέλια.
Επαρχ. οδός Αγίου Κωνσταντίνου-Αγίου Ιωάννη, Καλή Συκιά, Τ/6977-503.308
Οινοποιείο Κλάδος στον Πάνορμο
 |
 |
Ένα μικρό αμπελάκι με Βιδιανό φυτεμένο σε αμμώδες έδαφος υποδέχεται τους επισκέπτες στο οικογενειακό οινοποιείο των Κλάδων, που ιδρύθηκε το 1997 από τον οινολόγο Μανώλη Κλάδο, πατέρα του Στέλιου, του σημερινού ιδιοκτήτη. Όπως όλες οι αγροτικές οικογένειες, είχαν κι αυτοί τους αμπελώνες τους για να φτιάχνουν ερασιτεχνικά το κρασί του σπιτιού. Εδώ στον Πάνορμο, σε αυτές τις δεξαμενές, οινοποιήθηκε ένα από τα πρώτα μονοποικιλιακά Βιδιανά της Κρήτης. Ο Στέλιος μεγάλωσε μέσα στο οινοποιείο και ανέλαβε επίσημα το τιμόνι του το 2014, αφού τελείωσε και τις σπουδές του στην Οινολογία και εργάστηκε για κάποια χρόνια σε οινοποιεία στη Βόρεια Ιταλία. Τα σταφύλια τους τα προμηθεύονται από ντόπιους αμπελουργούς από το Ρέθυμνο αλλά και το Ηράκλειο, οι οποίοι τους τροφοδοτούν με τις γηγενείς κρητικές ποικιλίες Βιδιανό, Λιάτικο, Μοσχάτο Σπίνας, Κοτσιφάλι κι επίσης με Ασύρτικο. Βγάζουν εννέα ετικέτες, εκ των οποίων οι τρεις από τη σειρά Heritage κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά φέτος και είναι single vineyards κρασιά terroir, που προέρχονται από συγκεκριμένα αμπελοτόπια – κατά κύριο λόγο από το Ηράκλειο. Στο οινοποιείο Κλάδου παράγονται λίγο παραπάνω από 100.000 φιάλες ετησίως και ένα 15% εξάγεται σε εννέα χώρες. Τα κρασιά από τη σειρά Heritage είναι εντυπωσιακά νόστιμα, καλοφτιαγμένα και με πολύ ξεχωριστό χαρακτήρα: τo Βιδιανό με έξι μήνες βαρέλι, το Ασύρτικο με την τρανταχτή οξύτητα, το ντελικάτο Λιάτικο είναι η κληρονομιά που αφήνουν στη νέα γενιά του οινοποιείου, τα τρία πιτσιρίκια του Στέλιου. Αυτά είναι τα κρασιά «οινοφίλ» που εκφράζουν το προσωπικό γούστο του οινοποιού και καθένα έχει τις ιδιοτροπίες και τις ιδιαιτερότητές του. Μπορεί κανείς να τα δοκιμάσει σε έναν μικρό, ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο οινοποιείο τους.
Πάνορμος, Τ/6973-654.840
35Ν, τσικουδιά με τσαμπουκά: εμφιαλωμένη, μονοποικιλιακή, παλαιωμένη
 |
 |
Στον 35ο παράλληλο βόρεια του Ισημερινού, οι άμβυκες στάζουν τσικουδιά! Αυτός ο νοητός κύκλος, γνωστός ως 35°N, αγκαλιάζει τη Γη στα σημεία όπου βρίσκονται το Μέμφις, το Κιότο, το Θιβέτ, η Καλιφόρνια και η Κρήτη. Και αυτός είναι κι ο λόγος που οι ρεθυμνιώτικες μονοποικιλιακές τσικουδιές που παράγονται στον Πηγιανό Κάμπο πήραν την ονομασία 35Ν. Στο ποτοποιείο του Ηλία Μελισσουργού οι τσικουδιές μπήκαν σε μπουκάλι, κόντρα στο κατεστημένο που τις ήθελε (και ακόμα τις θέλει) να κυκλοφορούν ευρέως «χύμα και τσουβαλάτα». Υπό την καθοδήγηση του γεωπόνου Μανώλη Σημαντήρα, του υπευθύνου παραγωγής της 35Ν, αποστάζονται τα στέμφυλα που προμηθεύονται από συνεργαζόμενους παραγωγούς, προερχόμενα από τις τοπικές ποικιλίες Μοσχάτο Σπίνας, Malvasia di Candia Aromatica, αλλά και από το διεθνές Syrah. Οι ρακές που παράγονται είναι υποδειγματικές, κρυστάλλινες, μυρωδάτες, πικάντικες και ισορροπημένες, έχουν νεύρο και χαρακτήρα και συνοψίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποικιλιακής τους προέλευσης. Με πολύ ενδιαφέρον δοκιμάζουμε τις πολυποικιλιακές εκδοχές, αλλά πολύ περισσότερο τις φοβερές παλαιωμένες τσικουδιές τους, που κυκλοφορούν σε δύο ετικέτες: η μία είναι ένα απόσταγμα στεμφύλων Syrah 12μηνης παλαίωσης και η άλλη μια σούπερ premium τσικουδιά δύο ετών παλαίωσης, φτιαγμένη αποκλειστικά με στέμφυλα από Malvasia di Candia. Αμφότερες προικισμένες με τα χαρακτηριστικά αρώματα του βαρελιού, είναι αποστάγματα πολύπλοκα και θαρραλέα, ιδανικά για να τα συνδυάσουμε με ανεβατά καλτσούνια, ξεροτήγανα, νεράτες μυζηθρόπιτες με μέλι θυμαρίσιο, αλλά και με παλαιωμένες γραβιέρες και τουλουμοτύρια, και με καπνιστά αλλαντικά και ψαρικά. Το αποσταγματοποιείο είναι επισκέψιμο κι έχει πολύ ενδιαφέρον τόσο η ξενάγηση στον χώρο, όσο και η εμπειρία γευσιγνωσίας της τσικουδιάς.
Πηγιανός Κάμπος, Σφακάκι, Δήμος Ρεθύμνου, Τ/28310-71.568
Πηγή: Γαστρονόμος
