Σάββατο κι απόβραδο, τελευταίες μέρες του Οκτώβρη, στο μαγεμένο Κάστρο της Μονεμβασιάς, στην αυλή της Χρυσαφίτισσας. Ο χρόνος αιωρείται ανάμεσα στον βράχο και στα παράθυρα των σπιτιών, που ανάβουν σαν καντήλια, και στη θάλασσα που γλυκοφιλάει τα τείχη αιώνες τώρα.
Είχα την τύχη να είμαι εκεί, καλεσμένη στο 2ο Malvasia Festival Monemvasia και να συμμετάσχω σε ένα βιωματικό τριήμερο Μύησης-Μυσταγωγίας και Μέθεξης. Εκεί είχα την ευκαιρία να γνωρίσω το Διεθνικό Πρόγραμμα Συνεργασίας με την ονομασία «Malvasia Myth» για την ανάδειξη και την αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του σημαντικότερου οίνου της ιστορίας, του Μαλβαζία. Συλλέγοντας τοπικές ιστορίες και μύθους από όλες τις μεσογειακές χώρες που παράγουν Μαλβαζία, με στόχο τη δημιουργία μιας πολιτιστικής διαδρομής ανάλογης με αυτήν της Itervitis (http.itervitis.eu), που είναι μέρος των πολιτιστικών διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στην καρδιά του προγράμματος βρίσκεται φυσικά η «μητέρα» του Μαλβαζία, η Μονεμβασιά, με την Αναπτυξιακή Πάρνωνα, τον Μαρίνη Μπερέτσο και τον υπερδραστήριο Σωτήρη Μπόλη, που κινεί με μαεστρία τα διεθνή νήματα συντονίζοντας τους εταίρους από Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Κροατία, Σερβία, Κανάρια Νησιά.
Ήταν καιρός πια να μιλήσουμε για τον Μαλβαζία, που για περισσότερο από μισή χιλιετία (περίπου 1200-1800) ήταν ο διασημότερος οίνος της εποχής του. Αρχικά ήταν ένας γλυκός λιαστός οίνος υψηλής ποιότητας, που εξαγόταν από το λιμάνι της Μονεμβασιάς σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Καθώς η ζήτησή του αυξανόταν και η παραγωγή στην αρχική Μονεμβασιά αντιμετώπιζε προβλήματα λόγω της οθωμανικής κατάκτησης, το όνομα άρχισε να «ταξιδεύει». Η ονομασία «Malvasia» δόθηκε σε πολλές τοπικές αρωματικές ποικιλίες που καλλιεργούνταν σε διάφορες περιοχές (Ιταλία, Ισπανία, Κροατία, Κανάριοι Νήσοι, κ.ά.).
Σήμερα, οι αμπελογράφοι έχουν ταυτοποιήσει τουλάχιστον 18 γενετικά διακριτές ποικιλίες που φέρουν το όνομα «Malvasia» (π.χ. Malvasia Bianca, Malvasia Nera, Malvasia di Candia Aromatica, Malvasia Istriana), χωρίς να έχουν άμεση γενετική σχέση μεταξύ τους.
Συνοψίζοντας, το όνομα δεν αναφέρεται σε μία μόνο ποικιλία, αλλά σε μια ιστορική, εμπορική και αρωματική ομάδα οίνων, που δεν περιορίζονται μόνο σε γλυκές οινοποιήσεις, αλλά έχουν έξοχα δείγματα και ξηρών, αφρωδών, orange. Όλα όμως έχουν τις ρίζες τους στο περίφημο κρασί της Μονεμβασιάς του Μεσαίωνα.
Εμείς οι τυχεροί σήμερα γεμίζουμε τα ποτήρια μας με έναν ιστορικό γλυκό, λιαστό Μαλβαζία ΠΟΠ Μονεμβασιά-Malvasia, που απολαμβάνουμε χάρη στις άοκνες προσπάθειες του οινοποιού Γιώργου Τσιμπίδη και της οικογένειάς του (monemvasiawinery.gr), και χάρη στη συμπαράσταση της αείμνηστης Σταυρούλας Κουράκου. Έφυγα από τη Μονεμβασιά γεμάτη εμπειρίες, γνώσεις, γεύσεις και κυρίως αισιοδοξία!
