Αγαπάτε πολύ τα φυτά και τα καταφέρνετε εξαιρετικά στην περιποίησή τους. Μάθατε να τα κλαδεύετε σωστά, αναπαράγετε ορισμένα με μοσχεύματα, σας επαινούν για τον θαλερό σας κήπο; Λαμπρά! Δεν απομένει παρά να υποβληθείτε σε μια μικρή δοκιμασία, αν επιθυμείτε να φέρετε επάξια τον τίτλο του «πράσινου χεριού»: να διατηρήσετε εν ζωή, για δύο καλοκαίρια, ένα από τα πιο απαιτητικά και ευαίσθητα φυτά, την αειθαλή γαρδένια (Gardenia jasminoides). Δεν θα ’ναι εύκολο, καθώς είναι το καλλωπιστικό που μαραίνεται συχνότερα από κάθε άλλο, συχνά μάλιστα τόσο ξαφνικά, ώστε δεν υπάρχουν περιθώρια για διορθωτικούς χειρισμούς.
Θα αναρωτηθεί ίσως κάποιος: ποιος λόγος υπάρχει λοιπόν για να ασχοληθεί κανείς μ’ ένα τόσο δύστροπο πλάσμα; Η εύλογη απορία του θα απαντηθεί εμφατικά αν μυρίσει ένα από τα ολόλευκα, ευμεγέθη, συνήθως διπλά λουλούδια της. Σμίγοντας νότες από την ευωδιά της νεραντζιάς, του αγιοκλήματος και του γιασεμιού, αποπνέει το πιο μεθυστικό μοσκοβόλημα της μεσογειακής κηποκομίας. Δεν αποτελεί όμως γέννημα της περιοχής μας, καθώς στην άγρια μορφή της ευδοκιμεί σε όχθες ποταμών και πλαγιές βουνών της Νοτιοανατολικής Ασίας. Παρότι η καλλιέργειά της ξεκίνησε στην Κίνα πριν από περίπου χίλια χρόνια, στη Δύση έφτασε μόλις πριν από δύο αιώνες. Ήταν όμως τέτοιος ο ενθουσιασμός που προκάλεσε στις τάξεις των φιλανθών και τόσο ραγδαία η διάδοσή της, που σήμερα καταγράφονται αρκετές δεκάδες ποικιλίες της, οι οποίες ταξινομούνται βάσει κυρίως των διαφορετικών μορφών που έχουν τα άνθη τους.
Πάλευα χρόνια ώστε να διατηρώ πάντοτε μια θαλερή γαρδένια στον κήπο μου· εξομολογούμαι εδώ ότι πολλές τίναξαν τα πέταλα ενώ βρίσκονταν στα χέρια μου. Φυσικά, δοκίμασα κάθε συμβουλή που υποσχόταν αίσιο αποτέλεσμα. Επέλεγα με προσοχή τη θέση τους για να μην καίγονται από τον ήλιο, το κατακαλόκαιρο ψέκαζα τα φύλλα τους και βεβαίως κάθε άνοιξη τις κλάδευα με τη δέουσα προσοχή. Έθαβα μάλιστα και σκουριασμένα καρφιά στη γλάστρα τους, επειδή μόνο με τέτοιες μαγγανείες προκόβει η γαρδένια, έτσι τουλάχιστον αποφαίνονταν οι νοικοκυρές στις νησιωτικές αυλές που εξερευνούσα μικρός. Ούτε αυτό όμως απέδωσε. Και κάπως έτσι συνειδητοποίησα πως μόνο η αγάπη δεν αρκεί για να τα καταφέρνεις στην κηπουρική, χρειάζεται και επιστημονική γνώση. Και δυνατή μνήμη βεβαίως, καθώς είχα τελικώς ξεχάσει το σπουδαιότερο: τους πλανόδιους απ’ τους οποίους προμηθεύονταν καστανόχωμα οι θειές. Χάρη σ’ αυτό γίνονταν θεόρατες οι γαρδένιες που θαύμαζα τότε. «Οξύφιλα» είναι η λέξη-κλειδί, η οποία προσδιορίζει μια κατηγορία φυτών που απαιτούν όξινο έδαφος για να ευδοκιμήσουν, αλλιώς τα σημάδια του μαρασμού δεν αργούν. Σε αυτήν ανήκουν αρκετά ακόμα δημοφιλή καλλωπιστικά, όπως η ορτανσία, η αζαλέα και τα συγγενικά της ροδόδεντρα, η καμέλια και οι μανόλιες. Τα περισσότερα είναι είδη δασικά, που λόγω της προέλευσής τους προτιμούν μια σκιερή ή ημισκιερή θέση και υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής υγρασίας. Για τη μακροημέρευσή της η γαρδένια απαιτεί επίσης να τη ριζοποτίζετε μία φορά τον μήνα με σκεύασμα χηλικού σιδήρου, ώστε να προλάβετε τη χλώρωση, την κυριότερη αιτία κιτρινίσματος των φύλλων.
Όσον αφορά τη θέση που προτιμά, επιλέξτε ένα ημισκιερό σημείο, καθώς η απευθείας έκθεση στον ήλιο την καταβάλλει ταχύτατα. Μέσα στο καταχείμωνο προφυλάξτε την οπωσδήποτε από τον παγετό. Σημειωτέον, τέλος, ότι ως ιδιότροπο φυτό που είναι, δεν αγαπά τις αλλαγές θέσεων και συχνά αντιδρά σε αυτές με έντονη φυλλόπτωση.
