(Φωτογραφία: Αλίνα Λέφα)
Άργησα φέτος να προβώ στις απαραίτητες ενέργειες, υπολόγιζα ότι θα τα καταφέρω μέσα στις γιορτές, αλλά κάποιες αναποδιές με πήγαν πίσω. Τώρα τρέχω, η άνοιξη πλησιάζει και ο χρόνος πιέζει. Πρέπει να ετοιμάσω τα σπορεία, να προμηθευτώ το χώμα που προάγει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και φυσικά να παραγγείλω σπόρους. Το τελευταίο ειδικά είναι μια απαιτητική δραστηριότητα, για να καταλήξω στο τι πραγματικά χρειάζομαι. Θα χρειαστεί πρώτα να αποδελτιώσω τις περσινές σημειώσεις και να ελέγξω τα δοχεία του καταψύκτη, χαμός. Προτεραιότητα σίγουρα είναι να μην ξεμείνω από σπόρους των ποικιλιών που αξιολογήθηκαν θετικά στο περιβόλι, αλλά και από τα στόματα όσων τις γεύτηκαν. Λιγοστές θα είναι φέτος οι αφίξεις που με υποχρεώνουν να σχεδιάσω νέες δοκιμές. Ανάμεσά τους πάντως σίγουρα θα είναι ο κόλιανδρος, επειδή δεν τον βρίσκω εύκολα χλωρό – κακώς δεν τον σπέρνω τόσα χρόνια. Πρόκειται για ένα από τα πιο αγαπημένα μου μυρωδικά, τον προσθέτω, ψιλοκομμένο, σερβίροντας τις σούπες (δεν τον μαγειρεύω όμως, επειδή το άρωμά του είναι πτητικό), ταιριάζει επίσης πολύ στην ντομάτα (νωπή ή σάλτσα), στη βραστή πατάτα και στα φασόλια.
Είδα με χαρά πως αρκετοί ευρωπαϊκοί οίκοι (μην τρομάζετε, σε ιστοσελίδες αναφέρομαι) διαθέτουν και ποικιλίες που ήταν δυσεύρετες μέχρι πριν από λίγα χρόνια, όπως του βιετναμέζικου που «λεμονίζει» ή του νοτιοαμερικανικού με τα ασυνήθιστα, μακρόστενα φύλλα και το πολύ δυνατό άρωμα. Γνωρίζω, βεβαίως, ότι αρκετοί ανάμεσά σας μόλις διάβασαν τη λέξη «κόλιανδρος» έκαναν μια χαρακτηριστική γκριμάτσα αποστροφής. Καταλαβαίνω, δεν αντέχουν ούτε στο ελάχιστο την παρουσία του στα φαγητά, επειδή τους βρομάει σαν καμένο λάστιχο και νιώθουν σαν να τρώνε σαπούνι. Για όσους, αντιθέτως, ανήκουν στη στρατιά των φίλων του, ο κόλιανδρος ευωδιάζει όπως ένας ολάνθιστος πορτοκαλεώνας μετά από χορτοκοπή. Δεν υφίσταται κανένα ενδεχόμενο συμφιλίωσης ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα, έτσι τουλάχιστον απεφάνθη η επιστήμη, αφού εξακρίβωσε ότι ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τη μυρωδιά του είναι γονιδιακά καθορισμένος, γνωρίζουμε μάλιστα ότι εντοπίζεται στο 11ο χρωμόσωμα. Η γενετική δεσποτεία δεν πρέπει όμως να μας πτοεί. Η αλματώδης διάδοση της ασιατικής κουζίνας, ιδιαίτερα της ταϊλανδικής και της βιετναμέζικης, συμφιλίωσε πολλούς στην Ευρώπη με τον χαρακτήρα του· από εκείνες επίσης υιοθετήσαμε τη γνώση τού πόσο πετυχημένα σμίγει με τον βασιλικό, το τσίλι και τη μέντα. Εχθρική στάση απέναντί του τηρούσε επίσης η πλειονότητα των κατοίκων της Βόρειας Αμερικής, να όμως που κυρίως χάρη στη δημοτικότητα του πλούσια αρτυμένου με σιλάντρο (έτσι ονομάζεται στα ισπανικά) γουακαμόλε, η γεύση του γίνεται ολοένα και πιο προσφιλής.
Για όσους ανήκουν στη στρατιά των φίλων του, ο κόλιανδρος ευωδιάζει όπως ένας ολάνθιστος πορτοκαλεώνας μετά από χορτοκοπή.
Ολόκληρη σχεδόν η Λατινική Αμερική λατρεύει τούτο το μεσογειακής καταγωγής ετήσιο φυτό, το οποίο διαδόθηκε ταχύτατα παντού με το που πάτησαν το πόδι τους οι Ισπανοί κατακτητές. Κατάγεται από την περιοχή της Μεσογείου, όπου άρχισε να καλλιεργείται πριν από τέσσερις χιλιετίες. Δεν πρέπει, πάντως, να ξεχνάμε πως και οι αρχαίοι Έλληνες αντιμετώπισαν με αμφιταλαντευόμενο τρόπο τον κόλιανδρο. Νοστίμιζαν βεβαίως με τα φύλλα και τους κοπανισμένους σπόρους του αρκετά εδέσματα, από την άλλη όμως τον ονόμασαν κορίαννον (απ’ όπου προέρχεται και η επιστημονική του ονομασία, Coriandrum sativum), γιατί τους θύμιζε την ενοχλητική οσμή που αναδίδει ο κόρις, ο άφαντος πια σήμερα από τα σπίτια μας κοριός.
Αν αγαπάτε τον κόλιανδρο και θέλετε να τον έχετε πάντοτε διαθέσιμο, μπορείτε εύκολα να τον καλλιεργήσετε, ακόμα και σε γλάστρες. Θα τον σπείρετε νωρίς την άνοιξη, σε χώμα γόνιμο που στραγγίζει ικανοποιητικά. Μόλις ψηλώσει κάπως, θα τον τοποθετήσετε σε ηλιόλουστο σημείο και με συχνό πότισμα θα μεγαλώσει γρήγορα. Ύστερα από περίπου δύο μήνες αρχίζει η συγκομιδή, τα φύλλα της βάσης είναι νοστιμότερα, ενώ τα πιο δαντελωτά που συνοδεύουν την ανθοφορία (μπορείτε να την καθυστερήσετε με τακτικά κλαδέματα) πικρίζουν αρκετά.
Ευχαριστούμε το καλό μανάβικο της Πλατείας Μεσολογγίου, «Το Μποστάνι» (Ιφικράτους 2, Παγκράτι), που μας παραχώρησε τον χώρο για τη φωτογράφιση.
