Σαλάτες «μονοθεματικές», με ένα ζαρζαβατικό, η αποθέωση της πρώτης ύλης. Προέχει βέβαια να βρούμε άριστα κηπευτικά. Με ένα-δυο υλικά ακόμα και ελάχιστα αρτύματα, έχουμε σαλάτες έξοχες, που θα ζήλευαν πολλοί. Ακόμα και επαγγελματίες σεφ.
Παρατήρηση εμπειρική: Όσο πιο μικρά, τόσο πιο γευστικά (βέβαια, αυτό έχει να κάνει προεχόντως με το φυτό και τις φροντίδες του παραγωγού). Επιλέγω, λοιπόν, συνηθέστατα μικροσκοπικά, συμπαγή κολοκυθάκια, τα μωρόπουλα όπως τα λένε στην Κεφαλονιά, ή όσο πιο μικρά γίνεται. Συνήθως έχουν ένα αγκαθωτό χνουδάκι που φεύγει καθώς τα πλένουμε τρίβοντάς τα κάτω από τρεχούμενο νερό (προσοχή μην ερεθιστούν τα χέρια σας). Κατ’ εμέ, το ιδεώδες μαγείρεμά τους είναι στον ατμό. Διατηρείται ζωντανή η γεύση και το χρώμα τους και δεν ξανοστίζουν, δεν νερώνουν όπως με το βράσιμο στο νερό (ιδίως το παρατεταμένο). Γι’ αυτό και δεν κόβω τις άκρες τους πριν τα μαγειρέψω, τις κόβω μετά στο πιάτο.
Δεν θέλουν πάνω από 6-8 λεπτά στον ατμό, ανάλογα και με το μέγεθός τους και το πόσο τρυφερά είναι. Θέλω να κρατάνε, να μη γίνουν νιανιά. Τα ρίχνω αμέσως σε παγωμένο νερό για 2 λεπτά, να κρυώσουν και να στανιάρουν. Αφού τα στραγγίξω (τα αφήνω και λίγο σε πετσέτα), ελαιόλαδο και αλάτι. Για ένταση, αν θέλετε, λεμόνι ή λίγες σταγόνες καλό κόκκινο κρασόξιδο. Ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμύδι ή ξερό σε ροδέλες ή σε φετάκια. Ρίγανη ή δυόσμος, αλλά όχι απαραίτητα. Τίποτε άλλο, για μένα καμιά φορά ούτε πιπέρι. Οπωσδήποτε δίπλα τους στο πιάτο, ή σε χωριστό πιατάκι, ένα κομμάτι φέτα ή ένα ολόκληρο βολάκι, να το σκαλίζετε σιγά σιγά, όσο τρώτε τα κολοκυθάκια. Ψωμί σικάλεως ή ολικής. Έκπληξη: «χιονίστε» τα κολοκυθάκια με ψιλοτριμμένη (στο microplane) παρμεζάνα ή γραβιέρα σκληρή πικάντικη, να σκεπαστούν εντελώς. Ή καλύψτε τα με ένα βουναλάκι φλούδες ψιλές από τα προαναφερθέντα τυριά, που θα κόψετε με το πίλερ. Από πάνω τρίψτε μπόλικο μαύρο πιπέρι. Εδώ ταιριάζει.
