Ήταν όλοι καθισμένοι γύρω από την Ισμήνη Τορνιβούκα. Γιος, νύφη, γαμπροί, εγγόνια και δισέγγονα. Στα ενενήντα πέντε της χρόνια, με ασίγαστο πάθος για ζωή και παλαιού τύπου εκλεπτυσμένο χιούμορ, συνεχίζει να είναι ο πυρήνας της οικογένειας. Ακριβώς όπως ο ήλιος στο πλανητικό σύστημα, όλοι περιστρέφονται γύρω της. Στοργική, με χάδια στα εγγόνια, την Ισμήνη και τη Χριστίνα, με τα μάτια να στάζουν γλύκα όποτε κοιτούσε τις τέσσερις δισέγγονές της, και πηγαία αστική ευγένεια που λείπει στις μέρες μας, προσπάθησε να ανασύρει από τη μνήμη της ιστορίες από τη Θεσσαλονίκη. Πολλές ταυτίζονται και με τη δική της πορεία, αφού για πολλά χρόνια, μαζί με τον σύζυγό της, ήταν ιδιοκτήτες του θρυλικού ξενοδοχείου «Mediterranean Palace», στην προκυμαία της πόλης, και ιδρυτές του «Eagles Palace» στην Όυρανούπολη.
Γεννήθηκε το 1930 στη Θεσσαλονίκη και μέχρι τα έξι της μεγάλωσε σε ένα σπίτι στη Βασιλέως Γεωργίου. Προερχόταν από γνωστή οικογένεια καπνεμπόρων στην Καβάλα· μπαμπάς της ήταν ο Περικλής Γρηγοριάδης. «Το Ωδείο της Καβάλας ήταν το πατρικό των Γρηγοριάδηδων. Επειδή ήταν διατηρητέο και δεν είχαν σκοπό να ζήσουν στην Καβάλα, το δώρισαν στον Δήμο», αφηγείται η ίδια, με σταθερά χαμηλή φωνή. Σαν μια ταινία η ζωή της, χάθηκα στα καρέ και στην αφηγηματική της δεινότητα. «Η μητέρα μου αρρώστησε το 1936. Είχε μια πολύ ευκατάστατη αδελφή στη Δρέσδη, άτεκνη, η οποία ήταν παντρεμένη με έναν πρόξενο. Με πήγαν οι γονείς μου με τρένο στη Δρέσδη και με άφησαν εκεί έναν χρόνο. Θυμάμαι να παίζω με το κουκλοθέατρο, θυμάμαι και με δασκάλα να μαθαίνω γερμανικά στο σπίτι».
«Πέρασα κυριολεκτικά δύο εβδομάδες με τη Μαρία Κάλλας, της κρατούσα συντροφιά όταν πήγαινε για κολύμπι. Την περίμενα κάθε μέρα το πρωί. Σούσουρο πολύ γινόταν τότε στο ξενοδοχείο, μας έστελναν οι μαμάδες μας να βλέπουμε τι φοράει»
Το 1958, κι ενώ είχε ήδη έναν γιο και μια κόρη από τον πρώτο της γάμο, παντρεύεται τον Γιώργο Τορνιβούκα. Ό πατέρας του, Κωνσταντίνος, ήταν καπνέμπορος και δραστηριοποιούταν μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας. «Όι περισσότεροι Έλληνες καπνέμποροι δούλευαν τότε για τη Γερμανία, εκεί μάλιστα γινόντουσαν και πολλά συνοικέσια. Έτσι γνώρισε ο πεθερός μου την Έρτα», συνθέτει το οικογενειακό παζλ η κυρία Ισμήνη. Το 1925, ο Κωνσταντίνος πήρε την απόφαση να δημιουργήσει το ξενοδοχείο «Mediterranean Palace», γιατί είχε διαπιστώσει ότι δεν υπήρχε κάποιο πολυτελές κατάλυμα για να φιλοξενήσει τους συνεργάτες και τους πελάτες του από το εξωτερικό. Πρακτικά, τότε ξεκινάει η ιστορία της οικογένειας Τορνιβούκα στον ξενοδοχειακό κλάδο.
Το σύμβολο της πόλης
Το ξενοδοχείο ανεγέρθηκε στη θέση όπου βρισκόταν το καμένο από την πυρκαγιά του 1917 ξενοδοχείο «Σπλέντιτ» και γρήγορα έγινε το σύμβολο της προπολεμικής Θεσσαλονίκης. Το «Ολύμπιον Μέγαρον της Μεσογείου», όπως λεγόταν, με τις μεταξωτές ταπετσαρίες και τους εντυπωσιακούς πολυελαίους, ήταν το μήνυμα που έστελνε απανταχού η Θεσσαλονίκη για την «αναγέννησή» της. Μέχρι τον μεγάλο σεισμό του 1978, οπότε το ξενοδοχείο έκλεισε γιατί κρίθηκε ακατάλληλο, φιλοξένησε όλη την αστική τάξη της πόλης, των Βαλκανίων και της Ευρώπης. Τα πάρτι του ήταν μυθικά, με κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα, πολύ χορό και εξαίσιο φαγητό. Βέβαια, δεν ήταν όλα τα χρόνια στραφταλιστά.
«Το ξενοδοχείο στον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε γίνει στρατηγείο των Γερμανών, το πλιάτσικο ήταν απίστευτο. Παρ’ όλα αυτά, με πολύ κόπο και καθημερινή δουλειά, καταφέραμε από το 1960 και μετά να του δώσουμε ξανά την παλιά του αίγλη. Όλοι οι διευθυντάδες των εταιρειών, όπως της Esso Papas, έμεναν σ’ εμάς. Δίναμε ιδιαίτερη έμφαση στο σέρβις, να είναι ευρωπαϊκού επιπέδου», εξιστορεί η κυρία Ισμήνη. Στον τόνο της φωνής της έπιασα μια νοσταλγία, όχι τόσο για το ξενοδοχείο, όσο για το σέρβις. «Τις συνταγές που χρησιμοποιούσαμε τότε δεν μπορούμε να τις κάνουμε τώρα, δεν υπάρχει το προσωπικό. Να φανταστείς, είχαμε έναν μετρ ο οποίος έκανε μπροστά στους πελάτες φιλέτο φλαμπέ».
Ανάμεσα στα πιάτα που ξεχώριζαν ήταν τα σκαλοπίνια Χόφμαν, ο αστακός καρντινάλ, το γλυκό κρεπ σουζέτ και η ομώνυμη σαλάτα του ξενοδοχείου με γαρίδες, ξινό αγγουράκι και ντοματούλες. «Είχαμε σαφείς επιρροές από την Ευρώπη και φυσικά πολύ από τη Γερμανία, λόγω της πεθεράς μου. Εκείνη μου έμαθε γερμανικά φαγητά, όπως τα Χριστούγεννα που μαγειρεύαμε πάπιες και χοιρινό με κόκκινο λάχανο και μπαλάκια από πατάτα. Για τα καθημερινά φαγητά, μου έλεγε ότι θα πρέπει να μαγειρεύω συνταγές που δεν χρειάζεται να είμαι συνέχεια πάνω από την κατσαρόλα, όπως για παράδειγμα το κρέας νουά».
Διακοπές με την Κάλλας
Άνθρωπος της δουλειάς, με τσαγανό και αποφασιστικότητα, όπου χρειαζόταν επενέβαινε. «Την περίοδο της επιστράτευσης του Κυπριακού, είχαμε δικά μας παιδιά στην Κύπρο, το ξενοδοχείο είχε ξεμείνει από σερβιτόρους. Οπότε, μια μέρα που ήμασταν γεμάτοι, άρχισα να εξυπηρετώ εγώ. Ε, δεν θα το ξεχάσω! Ένας ένας οι πελάτες σηκώνονταν να με βοηθήσουν και με παρότρυναν να μη στενοχωριέμαι», λέει η κυρία Ισμήνη. Η αποφασιστική στιγμή ήταν όταν έπεισε τον σύζυγό της να επενδύσουν στην άγνωστη τότε Ουρανούπολη. «Ο άντρας μου ήταν σφιχτός με τα χρήματα, δεν ήθελε να ξανοιχτεί. Τον βασάνιζε το κατοχικό σύνδρομο. Επέμεινα πολύ και ευτυχώς τον μετέπεισα. Αγοράσαμε τα οικόπεδα, που ήταν προσφυγικά, και ξεκινήσαμε την ανέγερση το 1969. Οι αετοί, όπως προσφωνούσαν τότε εν συντομία το ξενοδοχείο οι πελάτες, έκαναν εγκαίνια το 1973».
 |
 |
Γρήγορα η Ουρανούπολη, από σταθμός μετεπιβίβασης στο Άγιον Όρος, εξελίχθηκε σε ένα μοναδικό θέρετρο, που προσέλκυε την ελληνική και ευρωπαϊκή αριστοκρατία. Ανάμεσά τους και πολλοί διάσημοι, όπως η Μαρία Κάλλας. «Πέρασα κυριολεκτικά δύο εβδομάδες με τη Μαρία Κάλλας, της κρατούσα συντροφιά όταν πήγαινε για κολύμπι. Την περίμενα κάθε μέρα το πρωί. Σούσουρο πολύ γινόταν τότε στο ξενοδοχείο, μας έστελναν οι μαμάδες μας να βλέπουμε τι φοράει», θυμάται ο Ντίνος Τορνιβούκας, γιος της κυρίας Ισμήνης, ο οποίος τότε ήταν αμούστακο παιδί. Στο «Παλάτι των Αετών» (Eagles Palace) έμελλε να γνωρίσει και τη γυναίκα της ζωής του, τη Λένα Κουλούρη. Ήταν 1η Αυγούστου του 1980.
«Η Λένα, που ο πατέρας της ήταν έμπορος αυτοκινήτων, ήταν θαμώνας. Όπως αρκετοί Έλληνες πελάτες, άφηναν τις οικογένειές τους στο ξενοδοχείο να παραθερίσουν και πηγαινοέρχονταν στη Θεσσαλονίκη. Τότε ακόμη δεν υπήρχε ούτε δρόμος», συνεχίζει ο Ντίνος, που ανδρώθηκε μέσα στα ξενοδοχεία. «Παντρευτήκαμε το 1986 και λίγο αργότερα αποκτήσαμε τις δυο μας κόρες, την Ισμήνη και τη Χριστίνα. Μας άρεσε πολύ να βγαίνουμε στη Θεσσαλονίκη, είχε διαφορετικό παλμό τότε η πόλη. Επικρατούσε ένας αυστηρός ενδυματολογικός κώδικας, δεν υπήρχε περίπτωση άντρες-γυναίκες να βγουν έξω και να μη φορούν τα καλά τους», συμπληρώνει η Λένα, η οποία κληρονόμησε αρκετές συνταγές από το «Mediterranean Palace».
«Τις συνταγές που χρησιμοποιούσαμε τότε δεν μπορούμε να τις κάνουμε τώρα, δεν υπάρχει το προσωπικό. Να φανταστείς, είχαμε έναν μετρ ο οποίος έκανε μπροστά στους πελάτες φιλέτο φλαμπέ»
Όταν έκλεισε το «Mediterranean», πολλοί από τους συνεργάτες τους που εργάζονταν στο ξενοδοχείο άνοιξαν δικά τους μαγαζιά, όπως ο Γιώργος Βασίλογλου που έφτιαξε το γνωστό «Clochard». Φυσικά στήριζαν τους ανθρώπους τους, αλλά επέλεγαν κι άλλα μέρη να βγαίνουν. Αγαπημένος τους ήταν ο «Μανδραγόρας», ένα εστιατόριο με πολύ καλή λίστα κρασιών και τις διάσημες συνταγές της κυρίας Μάγδας. «Το Taste of China ήταν από τα πρώτα ωραία κινέζικα της πόλης, στο Πανόραμα, ενώ το La Pigniata, που λειτουργούσε στην Καλαμαριά, ήταν ένα καταπληκτικό ιταλικό εστιατόριο. Τα βράδια συνήθως βγαίναμε στο De Facto», καταλήγει η Λένα.
Η τρίτη γενιά
Όση ώρα συζητούσαμε στο σαλόνι του σπιτιού του Ντίνου και της Λένας στο Πανόραμα, το οποίο είναι η πατρική μονοκατοικία του Ντίνου και βρίσκεται δίπλα στο σπίτι της μαμάς του, η Ισμήνη και η Χριστίνα ασχολούνταν με τις κόρες τους. Από κοντά, και οι σύζυγοί τους, Ρομπέρτο και Φώτης. Τα δύο ζευγάρια συνεχίζουν τη μακροχρόνια ξενοδοχειακή παράδοση της οικογένειας, με μοιρασμένες θέσεις ευθύνης στον Όμιλο «TOR», στον οποίο ανήκουν και τα ξενοδοχεία «Excelsior», «City» και το πιο πρόσφατο, το «OΝ Residence» στη Λεωφόρο Νίκης, στο οποίο συνιδιοκτήτρια είναι η «Grivalia Hospitality». Στο τελευταίο στεγάζεται και το θρυλικό εστιατόριο «Όλυμπος-Νάουσα», το οποίο λειτούργησε ξανά το 2022, έπειτα από 28 χρόνια εγκατάλειψης.
Και είναι τελικά αυτό το οικογενειακό DNA που εξηγεί και την αειθαλή νεότητα της κυρίας Ισμήνης: το πάθος για τη φιλοξενία που συνδυάζεται με τον σεβασμό στην παράδοση και στην ιστορία της Θεσσαλονίκης. «Εμένα μου άρεσε πολύ η Θεσσαλονίκη, και τώρα μου αρέσει ακόμα περισσότερο, μπορώ να βλέπω τα χαρίσματά της με πιο καθαρό μάτι. Αυτό που λατρεύω είναι ότι όλα μπορείς να τα γυρίσεις με τα πόδια, είναι μια πόλη φτιαγμένη σε ανθρώπινη κλίμακα», καταλήγει η κυρία Ισμήνη χαμογελώντας. Ένα χαμόγελο που κοντεύει έναν αιώνα ζωής.
