Το μενού της μονής περιλαμβάνει πίτα κάθε δέκα μέρες, ειδικά σπανακόπιτες ή σπανακοπιτάκια. Στους κήπους της μονής, εξάλλου, καλλιεργούνται άφθονα χόρτα. Τα πρώτα χρόνια, όταν η αδελφότητα ήταν ολιγάριθμη και η κουζίνα είχε ελλείψεις, έψηναν τις πίτες, όπως και όλα τα φαγητά φούρνου, σε γάστρα στο ύπαιθρο. Τώρα, η παρασκευή της πίτας είναι παγκοινιά (συλλογική δουλειά).
Φύλλα πλάθουν τέσσερις-πέντε μοναχές. Αλλες ψιλοκόβουν τα λαχανικά, κάποιες τοποθετούν τη γέμιση στις λωρίδες του φύλλου κι άλλες τις διπλώνουν σε τρίγωνα. Το μυστικό είναι η ζύμη να είναι μαλακή και το φύλλο λεπτό, για να γίνει τραγανό. Το άνοιγμα του φύλλου δίδαξε στις νεότερες αδελφές η μακαριστή μοναχή Βησσαρία, μητέρα της γερόντισσας Νικοδήμης, εξαιρετική μαγείρισσα, που τη θυμούνται έως τα βαθιά της γεράματα να κατεβαίνει στην κουζίνα για να βοηθάει στο πλάσιμο των φύλλων. Η παράδοση συνεχίζεται και η σκυτάλη παραδίδεται από χέρι σε χέρι.
1 ώρα και 30′ προετοιμασία – 30′ ψήσιμο – 2 ώρες αναμονή / Σύνολο: 4 ώρες
Υλικά
Κομμάτια: 45
Για τη ζύμη
- 500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις περίπου
- 1 φλιτζ. τσαγιού χλιαρό νερό
- 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο + λίγο για το άλειμμα
- 1 κουτ. σούπας ξίδι
- 2 κουτ. γλυκού αλάτι
- Για τη γέμιση
- 3/4 φλιτζ. τσαγιού τριμμένο ξερό κρεμμύδι
- 1 κιλό φρέσκο σπανάκι, καθαρισμένο, πλυμένο, στεγνωμένο και ψιλοκομμένο (ή μισό μισό με τσουκνίδες)
- 1/3 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο + λίγο για τα ταψιά και τα σπανακοπιτάκια
- 8 φρέσκα κρεμμυδάκια, ψιλοκομμένα
- 2 πράσα (το λευκό και τρυφερό πράσινο μέρος), ψιλοκομμένα
- 1/2 φλιτζ. τσαγιού ψιλοκομμένος άνηθος
- 1/2 φλιτζ. τσαγιού ψιλοκομμένος δυόσμος
- 2-3 κουτ. σούπας ψιλό σιμιγδάλι
- αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- λίγος νισεστές (κορν φλάουρ) και λίγο αλεύρι επιπλέον, για το άνοιγμα των φύλλων
Διαδικασία
Ζύμη
- Για τα σπανακοπιτάκια, ξεκινάμε και σε μεγάλο μπολ (ή στον κάδο του μίξερ) κοσκινίζουμε το αλεύρι. Κάνουμε μια λακκούβα στη μέση και ρίχνουμε εκεί το νερό, το ελαιόλαδο, το ξίδι και το αλάτι.
- Ανακατεύουμε το μείγμα κυκλικά, παίρνοντας κάθε τόσο αλεύρι και φέρνοντάς το προς το κέντρο, μέχρι να ενωθούν όλα τα υλικά σε μια τραχιά ζύμη.
- Τη μαζεύουμε σε μπάλα και συνεχίζουμε το ζύμωμα προσθέτοντας, αν χρειάζεται, λίγο ακόμη χλιαρό νερό μέχρι να γίνει λεία και μαλακή. Εναλλακτικά, ζυμώνουμε με τον γάντζο του μίξερ όλα τα υλικά μαζί.
- Σκεπάζουμε τη ζύμη με μεμβράνη και την αφήνουμε να ξεκουραστεί για 1-2 ώρες.
Γέμιση
- Αλατίζουμε το σπανάκι και το τρίβουμε ελαφρώς να μαραθεί. Το αφήνουμε για λίγο σε ένα σουρωτό, να αποβάλει τα υγρά του.
- Σε ένα τηγανάκι ζεσταίνουμε 1 κουτ. σούπας από το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το ξερό κρεμμύδι μέχρι να ξανθύνει και να μαλακώσει. Το αφήνουμε να κρυώσει.
- Το ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπολ, προσθέτουμε το υπόλοιπο ελαιόλαδο και όλα τα υπόλοιπα υλικά της γέμισης και ανακατεύουμε καλά για να αναμειχθούν.
Σπανακοπιτάκια
- Λαδώνουμε καλά δύο μεγάλα ταψιά ή λαμαρίνες φούρνου.
- Χωρίζουμε τη ζύμη σε 7-8 ίσα κομμάτια βάρους περίπου 100 γρ., τα πλάθουμε σε μπαλίτσες και τα σκεπάζουμε με ένα κομμάτι διάφανη μεμβράνη, για να μην ξεραθούν.
- Σε ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια ανοίγουμε κάθε μπαλίτσα με τη βέργα σε μεγάλο και λεπτό ορθογώνιο, όσο γίνεται, φύλλο.
- Κόβουμε κάθε φύλλο σε 6-7 λωρίδες με φάρδος περίπου 5 εκ. Έτσι, θα έχουμε συνολικά 42-56 λωρίδες. Στη μία στενή άκρη κάθε λωρίδας βάζουμε από 1 γεμάτη κουτ. σούπας γέμιση και τυλίγουμε δεξιά αριστερά διαδοχικά, ώστε να φτιάξουμε ένα τρίγωνο πιτάκι.
- Βρέχουμε το τελείωμα του φύλλου και το κολλάμε στο πιτάκι, για να μην ανοίξει στο ψήσιμο.
- Αραδιάζουμε τα σπανακοπιτάκια στα λαδωμένα ταψιά, τα λαδώνουμε και αυτά καλά και τα ραντίζουμε με ελάχιστο νερό.
- Τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200°C (αντιστάσεις πάνω-κάτω) για περίπου 20-30 λεπτά ή μέχρι να ροδίσουν.
Μυστικά
Μπορούμε να διατηρήσουμε τα άψητα σπανακοπιτάκια στην κατάψυξη για αρκετό καιρό. Πριν τα λαδώσουμε και τα βρέξουμε με νερό, θα τα τυλίξουμε ανά ομάδες ή ένα ένα σε νάιλον σακουλάκια ή με διάφανη μεμβράνη.
Πηγή: Gastronomos.gr
