Είναι το πιο comfort φαγητό του γαλαξία, θρεπτικό, ευέλικτο, εύκολο, γρήγορο, νοστιμότατο και καταπραϋντικό. Η παγκόσμια ιστορία της ομελέτας είναι πλούσια και έχει πολύ ενδιαφέρον, όσο ενδιαφέρον έχει και η σπουδαία αυτή τροφή. Στα καθ’ ημών τη βρίσκουμε σε πολλές εκδοχές που υμνούν την τοπικότητα και την εποχική παραγωγή, κάποιες «ανώνυμες» κι άλλες με φρουφρουδένια εντυπωσιακά ονόματα που ψιθυρίζουν οι ντοπιολαλιές.
Οι πατάτες είναι η δημοφιλέστερη προσθήκη στην ομελέτα, ενώ σε πολλά μέρη της Ελλάδας κάνουν ομελέτες τα τρυφερά χορτάρια της άνοιξης, όπως άγρια σπαράγγια, τσιμούλια (λαχανίδες ή παραπούλια) και αβρωνιές, τους κολοκυθανθούς, τις αμπελοκορφάδες και τα βρουβοβλάσταρα, αλλά και χόρτα και άγρια μανιτάρια στην εποχή τους, από βλίτα και φρέσκα κρεμμυδάκια, μέχρι αγκινάρες και κουκιά. Εννοείται ότι κατά τόπους εμπλουτίζουν την ομελέτα με τα παραδοσιακά λουκάνικα της περιοχής και με άλλα αλλαντικά όπως απάκι, καβουρμά και σύγλινα, και φυσικά την καρυκεύουν με τα τυριά που παράγει ο κάθε τόπος. Συγκεκριμένα στην Κοζάνη, μια παλιά συνταγή ομελέτας με τυρί γίνεται με ένα μεγάλο κομμάτι μπάτζιο αλευρωμένο που τον τηγανίζουν όπως στο σαγανάκι, κι αφού ροδίσει κι από τις δύο πλευρές τον περιχύνουν με τα χτυπημένα αυγά και ψήνουν μέχρι να δέσει η ομελέτα. Κάπως έτσι κάνουν και στη Νάξο τη μανουρομελέτα, όπου αντί για μπάτζιο χρησιμοποιούν ντόπιο τυρί μανούρα ή εναλλακτικά φρέσκια μυζήθρα.
 |
 |
Ομελέτες με ονοματεπώνυμο είναι το σφουγγάτο και η φρουτάλια. Το μεν σφουγγάτο είναι μια πολύ δημοφιλής ομελέτα στη Μυτιλήνη και στην Κρήτη, που τη συναντάμε με το ίδιο όνομα και στη Ζάκυνθο και στην Πελοπόννησο, ενώ έτσι λένε κάποιες φορές τις ομελέτες τους και οι Πολίτες. Στην Κρήτη το σφουγγάτο το συνηθίζουν με μπόλικες πατάτες, και γίνεται μια ομελέτα χονδρή και ζουμερή. Στη Μυτιλήνη βάζουν συνήθως κολοκύθια, φέτα και λαδοτύρι, και της προσθέτουν αλεύρι και τριμμένη φρυγανιά για να γίνει πιο στιβαρή. Υπάρχουν συνταγές στις οποίες προσθέτουν επίσης πατάτες και μάραθο.
 |
 |
Η φρουτάλια ή φουρτάλια είναι σπεσιαλιτέ των νησιών, όπως την Άνδρου, της Μυκόνου και της Τήνου και στο παρελθόν την τηγάνιζαν κυρίως με γλίνα (χοιρινό λίπος). Φτιάχνεται με πατάτες και ντόπια, χωριάτικα λουκάνικα και τη νοστιμίζουν συνήθως με τριμμένα στρογγυλά τυράκια (βλ. βολάκι), και καμιά φορά και με λίγο δυόσμο. Κάποιες φορές τη φρουτάλια την κάνουν και με κολοκύθια. Οι φρουτάλιες είναι συνήθως χονδρές και πολύ χορταστικές ομελέτες με κάμποσα αυγά, που τρώγονται ως κυρίως γεύμα. Σε κάποιες ηπειρώτικες εκδοχές ορισμένοι προσθέτουν και μπόλικο καϊμάκι, όπως αναφέρει ο Ηλίας Πετρόπουλος στο βιβλίο Η εθνική φασουλάδα και η ομελέτα.
Έχει και η Σύρος την ομελέτα της, η οποία μάλιστα τιτλοφορείται με το μελωδικό όνομα τιριτιτίμ – βάσιμες πληροφορίες για την προέλευση του ονόματός της δεν υπάρχουν. Πρόκειται για μια ομελέτα με κολοκυθάκια, φρέσκα κρεμμυδάκια, φρέσκο δυόσμο ή/και βασιλικό, και τοπικό συριανό τυρί Σαν Μιχάλη. Συνήθως είναι λεπτή ομελέτα, δροσερή κι ελαφριά, ό,τι πρέπει και για πρωινό.
Σπάνιες συνταγές ομελέτας στο πάνθεον της ελληνικής κουζίνας είναι τα τσιριχτά με αυγά, το χαψοτήγανο και η ομελέτα με γαύρο. Η μεν ομελέτα με γαύρο έχει τις ρίζες της στη Μικρά Ασία, και είναι μια σπάνια συνταγή που μας έδωσαν κάποτε οι Μικρασιάτισσες της Νέας Αρτάκης. Πρόκειται για μια από τις αναρίθμητες, μικρασιάτικες συνταγές με γαύρο, που εκτός από τα βασικά υλικά (αυγά και γαύρο δηλαδή), περιέχει επίσης λίγα φρέσκα κρεμμυδάκια και άνηθο. Οι Πόντιοι φτιάχνουν κι αυτοί ένα παρόμοιο φαγάκι, το χαψοτήγανο (χαψία είναι ένα είδος γαύρου της Μαύρης Θάλασσας), που είναι κάτι ανάμεσα σε ομελέτα και τηγανίτα, μια και στο μίγμα των αυγών προστίθεται αρκετό αλεύρι, τόσο που θυμίζει χυλό. Ποντιακά είναι και τα τσιριχτά, ένα είδος λουκουμά που ορισμένοι τους σερβίρουν μέσα σε ομελέτα, ένα σπάνιο, εντυπωσιακό και πολύ χορταστικό φαγητό. Ακόμα μια εκδοχή ποντιακής ομελέτας, είναι το φούστουρον (φούστορο ή φούστρο). Παρόλο που είναι απλούστατη, και φτιάχνεται με αυγά τηγανισμένα σε βούτυρο – χωρίς να αποκλείονται οι δεκάδες παραλλαγές–, έχει την τιμητική της στους γάμους, καθώς ήταν το φαγητό που πρόσφεραν παραδοσιακά στον γαμπρό το πρωί της μεγάλης ημέρας.
Τη σαντορινιά ομελέτα με φρέσκα κρεμμυδάκια και το λουλούδι του κρεμμυδιού τη λένε καμπούνα, όπως λένε στο νησί και τον ίδιο τον κρεμμυδοανθό. Tέλος, αν και η λέξη αυγοκαλάμαρα χρησιμοποιείται κυρίως στην Κρήτη και στο Αιγαίο για τα ξεροτήγανα ή αλλιώς τις δίπλες, στη Χίο με την ίδια λέξη εννοούν ομελέτες τυλιγμένες σε ρολά παραγεμισμένα με καβουρντισμένο κιμά και τυρί.
Δείτε εδώ 24 ομελέτες με παραδοσιακές συνταγές και υλικά
Πηγή: Γαστρονόμος
