Πριν από λίγες μέρες επέστρεφα από μια σύντομη εξόρμηση σε μια παραθαλάσσια γωνιά της Πελοποννήσου. Ταξίδευα ως συνοδηγός, είχα έτσι τη δυνατότητα να παρατηρώ πώς οι καλαμιές διατρυπούν την άσφαλτο και τα αγκάθια πεισματικά καταλαμβάνουν τους χέρσους αγρούς. Για κάποια χιλιόμετρα της διαδρομής διέκρινα ότι στους γύρω άνυδρους λόφους δέσποζαν αθάνατοι (Agave americana), όχι τόσο λόγω του πλήθους τους, αλλά κυρίως επειδή αρκετοί επιχειρούσαν ήδη με τρόπο εντυπωσιακό να αποχαιρετήσουν οριστικά τον κόσμο μας. Ο ανθοφόρος βλαστός τους σηκώνεται γρήγορα στις αρχές του θέρους, δεν θα χρειαστούν έτσι παραπάνω από μερικές εβδομάδες για να φθάσει ή ακόμα και να υπερβεί κατά πολύ σε ύψος τα πέντε μέτρα. Θα λαμπρύνει τότε το τοπίο με τις μεγάλες κίτρινες ταξιανθίες του, θα καρποφορήσει και έπειτα ολόκληρο το φυτό βραδέως θα ξεραθεί μέχρι τη ρίζα. Αν κατά τη διάρκεια των επόμενων διακοπών σάς δοθεί η ευκαιρία να θαυμάσετε το υπερθέαμα που παράγει, θυμηθείτε ότι απαιτούνται περίπου τριάντα έτη για να επιτευχθεί.
Στην πατρίδα του τον θεωρούσαν ενσάρκωση της αζτεκικής θεάς Μαγιαουέλ, που θηλάζει από ισάριθμους μαστούς τετρακόσια κουνέλια, τα οποία λατρεύονταν ως θεότητες της (ψυχεδελικής σφοδρότητας) μέθης.
Σε όλο αυτό το διάστημα και ενώ αναπτύσσει σχετικά αργά τα ακόμη και δίμετρα, σαρκώδη και αγκαθωτά φύλλα του, υπογείως αποταμιεύει μεθοδικά την ενέργεια που θα του χρειαστεί για της ζωής του το τελευταίο, αναντίρρητα όμως εκρηκτικό, καλοκαίρι. Δεν έχει βέβαια εντελώς άδικο ο λαός μας που αποκαλεί τούτο το παχύφυτο «αθάνατο». Το κενό που αφήνει με τον μαρασμό του καλύπτεται ταχύτατα από τις πολυάριθμες παραφυάδες που γεννά, προσφέροντας έτσι την αίσθηση ότι ο βίος του δεν τελειώνει ποτέ. Ενδιαφέρον επίσης είναι το ότι, αν αφαιρείται εγκαίρως ο ανθοφόρος βλαστός ώστε να παρεμποδίζεται η ανθοφορία, η διάρκεια ζωής του φυτού μπορεί να παραταθεί για αρκετές δεκαετίες ακόμη.
Είναι τόσο συχνή η παρουσία του αθάνατου στα περισσότερα νησιά και στις θερμότερες περιοχές της Ελλάδας, ώστε επικρατεί η άποψη πως πρόκειται για φυτό ιθαγενές της χώρας μας. Στην πραγματικότητα όμως κατάγεται από το Μεξικό, απ’ όπου έφτασε στην Ευρώπη στις αρχές του 16ου αιώνα. Στην πατρίδα του τον θεωρούσαν ενσάρκωση της αζτεκικής θεάς Μαγιαουέλ, που θηλάζει από ισάριθμους μαστούς τετρακόσια κουνέλια, τα οποία λατρεύονταν ως θεότητες της (ψυχεδελικής σφοδρότητας) μέθης. Οι τοπικές κοινωνίες θεράπευαν πολλές ασθένειες με τον χυμό των φύλλων του και φυσικά παρασκεύαζαν με τη ζύμωσή του ένα γαλακτόχροο ποτό, το πούλκε. Η χαμηλή περιεκτικότητά του σε οινόπνευμα δεν ήταν όμως ικανοποιητική για τους Ισπανούς κατακτητές της χώρας. Άρχισαν λοιπόν να αποστάζουν τον χυμό που περιέχει ένα άλλο είδος μεξικανικής αγαύης, η κυανή (A. tequiliana), παράγοντας έτσι την, γνωστή πια σε ολόκληρο τον κόσμο, τεκίλα. Επειδή η σελίδα τούτη κινδυνεύει ξαφνικά να καταντήσει κατάλογος μεξικανικού μπαρ, ας εξετάσουμε ευθύς αμέσως τα καλλωπιστικά είδη αγαύης που κυκλοφορούν στα φυτώρια. Υπάρχουν ποικιλίες αθάνατου με φύλλα που έχουν απόχρωση παρεκκλίνουσα από τη φυσική γλαυκοπράσινη ή με πανέμορφες κίτρινες λωρίδες στα κράσπεδά τους. Εύκολα βρίσκουμε επίσης είδη χωρίς αγκάθια (A. attenuata), νάνα (A. parviflora), με φύλλα στενότατα (A. stricta) και αρκετά άλλα ακόμα. Λόγω της τροπικής εμφάνισης που διαθέτουν αλλά και της ανθεκτικότητας που εμφανίζουν, προσφέρουν όλα προσιτές λύσεις για κάθε είδους κήπο, από τη μεμονωμένη γλάστρα μέχρι έναν άρτια σχεδιασμένο βραχόκηπο.
