Αναζητάτε πειστικούς τρόπους για να μυήσετε τα παιδιά σας στην τέχνη της κηπουρικής; Μοιάζει μάλλον με σπαζοκεφαλιά, τα πέρασα. Υπάρχουν όμως αρκετές δοκιμασμένες λύσεις στο πρόβλημα, και μία από τις πιο πρόσφορες, κυρίως λόγω της εύκολης καλλιέργειας και της εντυπωσιακά γρήγορης ανάπτυξής του, είναι το ταπεινό λαχανικό που αποκαλούμε ραπανάκι. Σε όσους προβάλλουν την αντίρρηση πως, επειδή η πιπεράτη γεύση του δεν είναι αρεστή στις μικρές ηλικίες, θα προξενήσει τελικώς απογοήτευση, έχω απάντηση. Για την ακρίβεια, έχω πολλές. Από τις περίπου είκοσι ποικιλίες ραπανιού που σε τρεις εβδομάδες θα σπείρω, τουλάχιστον οι μισές δεν διαθέτουν ούτε ίχνος σπιρτάδας. Συνήθως είναι χιονόλευκες και σφαιρικές, κάποιες από τις κίτρινες επίσης καθόλου δεν «δαγκώνουν», και είναι όλες ποικιλίες που συγκομίζονται μετά από περίπου δύο μήνες. Υπάρχουν, φυσικά, και πολυάριθμα γλυκά ραπάνια ασιατικής προέλευσης. Ξεχωρίζω τα μακρόστενα λευκά με την πρασινωπή κορυφή και φυσικά τα κυλινδρικά, τεράστια σε μέγεθος, νταϊκόν ή μούλι (η ιαπωνική και η ινδική ονομασία τους αντιστοίχως), που όμως χρειάζονται μέχρι και μισό χρόνο μέχρι να μεγαλώσουν, καθώς και άριστα προετοιμασμένο έδαφος, αφράτο και γόνιμο. Βασιλιάς ανάμεσά τους θεωρείται το σακουρατζίμα, που γεννήθηκε στο ομώνυμο ηφαιστειογενές νησί της Ιαπωνίας. Πρόκειται για ένα στρουμπουλό ραπάνι, το οποίο, αν καλλιεργηθεί σε ιδανικές συνθήκες, ξεπερνά σε βάρος τα είκοσι κιλά. Στα δικά μου χώματα δεν μεγαλώνει ποτέ περισσότερο απ’ όσο ένα πεπόνι, δεν στενοχωριέμαι πάντως, γιατί πέντε κομμάτια αρκούν για να γεμίσω το μεγάλο, πήλινο σκεύος στο οποίο ζυμώνονται λίγο καιρό για να δώσουν εξαίσιο τουρσί. Μνεία απαραιτήτως οφείλω να κάνω στο «καρπουζο-ραπάνι», το οποίο θα λατρέψουν τα παιδιά κάθε ηλικίας και που ονομάζεται έτσι διότι, αν κοπεί στη μέση, πράγματι μοιάζει με μικρογραφία καρπουζιού, μόνο τα μαύρα κουκούτσια λείπουν. Φυσικά σπέρνω και καυτερά, κόκκινα ραπανάκια, που είναι έτοιμα στον μήνα από τη σπορά με αυτά μάλιστα ξεκίνησα, καθώς η θεραπευτική τους δύναμη είναι ισχυρότερη.
Μην παραξενεύεστε, τα ραπάνια δεν δρουν μόνο ως ορεκτικά ή χωνευτικά, ανάλογα με το αν καταναλώνονται πριν ή μετά το γεύμα, ο χυμός τους ανακουφίζει τον βήχα και τον μετεωρισμό, ενώ για αιώνες θεωρούνταν ασφαλές γιατρικό ενάντια στους λίθους νεφρών και χολής. Εμένα, πάλι, με βοήθησαν να απαλλαγώ από ένα ζήτημα υγείας που εξαιτίας διατροφικών παρεκτροπών με ταλαιπωρούσε, προτρέποντάς με ταυτόχρονα να εμβαθύνω στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική που ορθώς τα προτείνει ενάντια στο φλέγμα και στη βλέννα. Τελευταία μου ανακάλυψη είναι τα ιδανικά για μαγείρεμα, αρκετά έντονα στη γεύση και σκληρά ραπάνια με τη μαύρη φλούδα, τα οποία σήμερα διεθνώς αποκαλούνται «ισπανικά», παρότι καλλιεργούνταν ήδη στην αρχαία Ελλάδα. Στην Αθήνα τα μεταχειρίζονταν επίσης για να βασανίζουν και να εξευτελίζουν τους μοιχούς, χώνοντάς τα εκεί που φαντάζεστε. Η ποινή ονομαζόταν «ραφανίδωσις» ποιος νοσηρός εγκέφαλος τη σκαρφίστηκε δεν γνωρίζω. Σίγουρα όμως για τα τότε δεδομένα αποτελούσε ήπιο κολασμό, καθώς ο απατημένος σύζυγος είχε δικαίωμα να φονεύσει τον εραστή, αν τον συλλάμβανε επ’ αυτοφώρω. Πατριαρχία, τι περιμένετε;
Τα ραπάνια δεν δρουν μόνο ως ορεκτικά ή χωνευτικά, ανάλογα με το αν καταναλώνονται πριν ή μετά το γεύμα, ο χυμός τους ανακουφίζει τον βήχα και τον μετεωρισμό.
Ας επανέλθουμε σε πιο αβρά θέματα. Θα γνωρίζετε ίσως πως τα φύλλα του ραπανιού τρώγονται σαν βραστά χόρτα, είναι πάντως κάπως τραχιά. Από Ιαπωνία μεριά έρχονται ορισμένες ποικιλίες ραπανιού που παράγουν εύγευστα και τρυφερότατα φύλλα, θα χρειαστεί να ψάξετε λίγο στο διαδίκτυο για να προμηθευτείτε τους σπόρους τους. Θυμίζω: παραγγέλνουμε μόνο από οίκους που εδρεύουν σε χώρες της ΕΕ, ειδάλλως κατάσχονται από το Τελωνείο. Σπέρνουμε τα ραπανάκια νωρίς την άνοιξη, πυκνά, στον κήπο ή σε ζαρντινιέρες, σε θέση ηλιόλουστη, σε χώμα που στραγγίζει καλά και είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία. Θα τα αραιώσετε, ανάλογα με το τελικό τους μέγεθος, και θα ξεριζώσετε μια δυο φορές τα ζιζάνια. Το μόνο, τέλος, που δεν πρέπει να ξεχνάτε είναι πως χρειάζονται συχνό πότισμα.
Ευχαριστούμε το καλό μανάβικο της Πλατείας Μεσολογγίου, Το Μποστάνι (Ιφικράτους 2, Παγκράτι), που μας παραχώρησε τον χώρο για τη φωτογράφιση.
