Κάποιες μέρες, η έξοδος για φαγητό φαντάζει κουραστική. Όχι γιατί δεν θέλεις να φας κάτι καλό, αλλά γιατί δεν έχεις διάθεση για κρατήσεις, viral εστιατόρια και μενού που απαιτούν εξηγήσεις. Θέλεις απλώς να βρεθείς σε ένα μέρος όπου νιώθεις οικεία, με πιάτα που ξέρεις πως θα είναι σωστά μαγειρεμένα, σερβιρισμένα από ανθρώπους που σε καλωσορίζουν σαν να σε ξέρουν χρόνια. Εκείνα, δηλαδή, τα μαγαζιά που δεν θα γίνουν δημοφιλή στα σόσιαλ μίντια, αλλά έχουν κάτι πολύ πιο σημαντικό: αυθεντικότητα, χαρακτήρα και μια αίσθηση ζεστασιάς και φροντίδας. Δεν διαθέτουν εκκεντρική διακόσμηση ούτε πιάτα με εντυπωσιακές παρουσιάσεις. Δεν λειτουργούν με δίωρα slots ούτε ζητούν επιβεβαίωση κράτησης δύο μέρες πριν. Το φαγητό μοιάζει να βγαίνει από την κουζίνα σπιτιού και οι ιδιοκτήτες είναι πάντα εκεί, να ρωτούν ειλικρινά πώς πήγε η μέρα σου και να θυμούνται αβίαστα τι παρήγγειλες την τελευταία φορά.
Στη Δραπετσώνα για αρμένικη φιλοξενία
Σε μια ήσυχη γειτονιά του Πειραιά, στη Δραπετσώνα, το καλωσόρισμα στην Ιζαμπέλα είναι ένα ζεστό τελετουργικό. Μια γουλιά λικέρ αρμπαρόριζας σε κολονάτα ποτηράκια, πάνω σε μεταλλικό δίσκο με σεμεδάκι – μια χειρονομία που φέρνει στον νου την αρμένικη φιλοξενία. «Έτσι κάνουμε στα σπίτια μας όταν έρχονται καλεσμένοι για το κυριακάτικο τραπέζι», λέει η Ιζαμπέλα Μπογοσιάν, η ιδιοκτήτρια. «Έτσι θέλω να νιώθουν και όσοι έρχονται εδώ». Ο χώρος είναι λιτός, αλλά γεμάτος αναφορές στην καταγωγή της. Παραδοσιακά αρμένικα τραπεζομάντιλα, εργόχειρα στους τοίχους, οικογενειακά κειμήλια που αφηγούνται μια ιστορία. Δίπλα της στην κουζίνα, ο σύζυγός της, ο κύριος Στέλιος, έχει αναλάβει το ψήσιμο του χοροβάτς –αρμένικο σουβλάκι δηλαδή– σε τονίρ (αρμένικος φούρνος από πηλό). Μαρινάρουν το κρέας (χοιρινό, αρνί, κοτόπουλο) με ντομάτα, πιπεριές και το αρμένικο αρωματικό ρεχάν. Το τονίρ ψήνει ομοιόμορφα το κρέας και το κρατάει ζουμερό. Η Ιζαμπέλα, από την άλλη, φτιάχνει τα ισλί κιοφτέ. «Είναι μπελαλίδικα, αλλά αξίζει τον κόπο», λέει την ώρα που ζυμώνει τον κιμά, περασμένο τέσσερις-πέντε φορές από τη μηχανή, με βούτυρο και πλιγούρι. Οι κεφτέδες βράζουν σε νερό με λεμόνι και αλάτι και σερβίρονται σκέτοι, χωρίς περίτεχνες σάλτσες ή συνοδευτικά.
Ρετρό κουτούκι στην Κοκκινιά
Στο Κουτούκι του Αντώνη κάθε γωνιά θυμίζει σπίτι: τα τραπέζια και οι καρέκλες είναι διαφορετικά τοποθετημένα στα δωμάτια. Ξεκίνησε το 1958 από τη γιαγιά Ευτυχία σε ένα μονώροφο κτίσμα του 1918, τη σκυτάλη πήρε η κόρη της, Ειρήνη, και σήμερα το διατηρεί η εγγονή της, Έφη Βεργοπούλου. «Εδώ μεγάλωσα εγώ και εδώ μεγαλώνουν και τα δικά μου παιδιά», λέει η Έφη. Ο κύριος Αντώνης, ο πατέρας της, λάτρης των παλαιοπωλείων, έχει συγκεντρώσει αντικείμενα που κοσμούν τον χώρο και κάνουν αυτό το κουτούκι μοναδικό: από σπάνιες φωτογραφίες της Nelly’s με την υπογραφή της μέχρι ποδήλατα Bismarck και παλιές αφίσες. Στο φαγητό η έμφαση δίνεται στην ποιότητα και στην απλότητα. Λεπτοκομμένα αρνίσια παϊδάκια γάλακτος Μυτιλήνης, σπιτική τυροκαυτερή από τέσσερα τυριά (ανθότυρο, μανούρι, φέτα, κοπανιστή), τραγανές πατάτες κομμένες και τηγανισμένες στο χέρι, μπακαλιάρος παστός με σκορδαλιά όλο τον χρόνο, ακόμα και σαλάχι τηγανητό από την αγορά.
Κόμφορτ ταϊλανδέζικο στον Πειραιά
Στην Τρούμπα βρίσκουμε το «σπίτι της Ταϊλάνδης»· αυτό σημαίνει το Rouan Thai και πρόκειται για μία από τις πιο αυθεντικές ταϊλανδέζικες γωνιές της πόλης. Το φαγητό σερβίρεται σε παραδοσιακά σερβίτσια της ασιατικής χώρας και πάντα υπάρχει κάποιος να σου εξηγήσει τι πρόκειται να δοκιμάσεις. Αξίζει να παραγγείλεις το Pad Thai, τη σαλάτα με παπάγια και φιστίκι, ή τη σούπα με πράσινο κάρι, γαρίδες και μπαμπού, αν αντέχεις τις καυτερές γεύσεις. Οι αχνιστές ταϊλανδέζικες σούπες ζεσταίνουν και ανοίγουν την όρεξη για τα επόμενα.
Θέλεις απλώς να βρεθείς σε ένα μέρος όπου νιώθεις οικεία, με πιάτα που ξέρεις πως θα είναι σωστά μαγειρεμένα, σερβιρισμένα από ανθρώπους που σε καλωσορίζουν σαν να σε ξέρουν χρόνια.
Εμπειρία Μέσης Ανατολής στο Κέντρο
Στην καρδιά της Αθήνας τώρα, το Feyrouz, το γνωστό λιβανέζικο street food στέκι, έχει να προσφέρει και κάτι παραπάνω: ένα τραπέζι που λειτουργεί σαν προέκταση του σπιτιού τους. Στο transitional table, όπως το ονομάζουν, χωράνε μόλις δέκα άτομα. Η κράτηση γίνεται για τέσσερις και πάνω, καθότι είναι ιδανικό για μια παρέα ή μια οικογένεια που θέλει να ζήσει μια εμπειρία ανεπιτήδευτης φιλοξενίας. Αφήνεις το παλτό σου στην κρεμάστρα, παρατηρείς τα κλασικά σερβίτσια και το πρώτο ποτήρι κρασί φτάνει χωρίς να το ζητήσεις – όλα μέρος ενός μελετημένου food pairing. Το μενού είναι λιτό, αλλά μελετημένο. Ξεκινά με προζυμένιο ψωμί και αλοιφές: μουχαμάρα, χούμους, μουταμπάλ. Ο οικοδεσπότης, Ανδρέας Κολτσικλής, φροντίζει για τα ορεκτικά, ενώ η Feyrouz ετοιμάζει ένα ζουμερό και αρωματικό μπεγιεντί, αλλά και ένα εξαιρετικό κομπάπ κόκορα με φρικέ – ένα σιτάρι με καπνιστή γεύση που δένει υπέροχα με τα ανατολίτικα μπαχαρικά. Το γεύμα κλείνει με γαλακτομπούρεκο φτιαγμένο με μυζήθρα Κρήτης. Δεν φεύγεις απλώς χορτάτος, αλλά με την αίσθηση ότι πέρασες το βράδυ σε σπίτι φίλων, σε ένα κάλεσμα που δεν θέλεις να τελειώσει.
Φαγητό με άποψη και ουσία στο Παγκράτι
Στο Παγκράτι, σε μια γειτονιά που έχει γεμίσει με γαστρομπιστρό και νεοταβέρνες, ο Μαύρος Γάτος μάς σηκώνει φιλικά την ουρά του. Από το 1963, το μαγαζί έχει αλλάξει διεύθυνση, αλλά όχι χαρακτήρα. Ο Γιάννης Μάνθος και η Βασιλική Κολεζόη, που το ανέλαβαν το 2011, διατηρούν την ταυτότητα της κλασικής ελληνικής ταβέρνας: κρέας καλής ποιότητας ψημένο στα κάρβουνα. Τα αρνιά έρχονται από τη Βόνιτσα, την Παραμυθιά και τη Μυτιλήνη, τα μοσχάρια από τις Σέρρες και τον Όλυμπο.
Η κυρία Παναγιώτα φτιάχνει τα μαγειρευτά της ημέρας, οι λαχανοντολμάδες είναι η σπεσιαλιτέ της. Η Βασιλική σερβίρει, ενώ ο Γιάννης και ο Νίκος ψήνουν τα κρεατικά. Το συκώτι σε μπόλια, κομμένο σαν ταλιάτα, σερβίρεται με αλάτι, πιπέρι και σκορδόλαδο και είναι όνειρο. Η κάβα τους μετράει 60 ετικέτες από τον ελληνικό και τον διεθνή αμπελώνα. Δεν υπάρχει κάτι «μοντέρνο» στον Μαύρο Γάτο. Υπάρχει μόνο η ουσία: ένα τραπέζι που γεμίζει ξανά και ξανά με νόστιμα πιάτα και το κρασί που αδειάζει γρήγορα. Λίγους δρόμους πιο κάτω, το Χατίρι μοιάζει με προέκταση του σαλονιού σου. Η διακόσμηση θυμίζει αθηναϊκό σπίτι του 1960: καρέκλες Cesca με φυσικό ρατάν, ξύλινα έπιπλα σκανδιναβικού ντιζάιν, mid-century φωτιστικά. Το μενού είναι ασυνήθιστο: αντρεκότ και γαλλική κρεμμυδόσουπα συνυπάρχουν με ναπολιτάνικες πίτσες και ασιατικές σαλάτες. Δεν υπάρχει θεματική στο φαγητό, αλλά υπάρχει άποψη.
Ένα καφέ για φίλους στα Εξάρχεια
Στα Εξάρχεια, ανάμεσα σε φοιτητικά καφενεία και μοντέρνα μπαρ, βρίσκουμε το Cafe Bar 67. Δεν μοιάζει με τυπικό καφέ, αλλά με σπίτι φίλου – από αυτά στα οποία πας για έναν καφέ και καταλήγεις να φεύγεις αργά το βράδυ, έχοντας πιει και τα κρασιά σου. Είναι ό,τι πρέπει για τον πρώτο καφέ, για σπιτικό πρωινό, δουλειά στο λάπτοπ, γράψιμο και συζήτηση. Η Ουκρανή Λέσια Σλομποντιάν, ιδιοκτήτρια και ψυχή του μαγαζιού, έχει φέρει εδώ ένα κομμάτι της πατρίδας της χωρίς να το κάνει φολκλόρ. Οι γεύσεις είναι απλές, σπιτικές και φροντισμένες: Η δημοφιλής σούπα της Ουκρανίας μπορστ, που σερβίρεται με σμετάνα και salo – ένα φίνο λαρδί από χοιρινά νεφρά. Ουκρανικό brunch, με πιροσκί ή μία κούπα τσάι και μια ουκρανική μελόπιτα ή μια γλυκιά κρέπα με φρούτα του δάσους. Οι θαμώνες είναι φίλοι και πολλά από τα πιάτα του μενού έχουν το όνομά τους: το σάντουιτς της Μαρίας, το brunch του Γιώργου.
Σπιτικό ιταλικό φαγητό στον Άλιμο
«Θέλω το μαγαζί μου να είναι όπως είναι το σπίτι μου όταν μαγειρεύω ιταλικό για φίλους», λέει ο Δημήτρης Σιάντης, ιδιοκτήτης του Al Dente στον Άλιμο. Μια ατμοσφαιρική τρατορία με λευκά τραπεζομάντιλα και κεριά. Από το 2001 σερβίρει τίμιες μακαρονάδες –al dente–, φρέσκες σαλάτες και ιταλικά μαγειρευτά: οσομπούκο χοιρινό, ραγού black angus. Μαγαζί δηλαδή, όπως και όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, όπου νιώθω σαν στο σπίτι μου· μέρη στα οποία θέλω να επιστρέφω ξανά και ξανά χωρίς δεύτερη σκέψη.
