Παρότι –ακόμα– δεν χιόνισε, ο χειμώνας δείχνει τα δόντια του στο ορεινό αγρόκτημά μου. Παλαιότερα ζοριζόμουν με την τραχύτητα των συνθηκών, τώρα πια γνωρίζω τις απαραίτητες προφυλάξεις. Ξέρω επίσης πώς να προστατεύω τα φυτά από τον παγετό, ψεκάζοντας με ειδικά σκευάσματα ή κάνοντας χρήση αντιπαγετικών πανιών. Και φυσικά αντιλαμβάνομαι ότι εκεί πάνω είναι αδύνατο να συνδεθώ στενά με πολλά αγαπημένα μου δέντρα, όπως την ελιά, τη λεμονιά και τη χαρουπιά. Δεν μπορώ να το αλλάξω και γι’ αυτό δεν στενοχωριέμαι ή τουλάχιστον το παλεύω.
Αν πάντως είχα τα κουράγια και τα κεφάλαια που απαιτούνται για να στήσω μια νέα φυτεία σε χαμηλό υψόμετρο, θα επέλεγα άλλο είδος. Έχω ήδη κατά νου κάποιες περιοχές που είναι ιδανικές, επειδή δεν πλήττονται από ακραίους παγετούς, καύσωνες και ισχυρούς ανέμους. Τελευταία κάνω συχνά τέτοιες σκέψεις, αναμφίβολα τις πυροδοτεί η τακτική κατανάλωση των καρπών του, των αβοκάντο, που τώρα αφθονούν. Συναντήθηκα πριν από δεκαετίες με το δέντρο τους στον κήπο ενός φίλου· το είχε φυτέψει, από κουκούτσι, ο επαναπατρισθείς από την Αυστραλία παππούς του. Εκεί είχαν εκτιμήσει την αξία του πριν ακόμα το ξέσπασμα του τελευταίου Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν επέλεξε πάντως σωστή θέση, το δέντρο βρίσκεται υπερβολικά κοντά στο δίπατο σπίτι και, έτσι όπως σηκώνεται πάνω από τη στέγη, προκαλεί προβλήματα.
Είναι απολαυστική όμως η εμπειρία τού να απλώνεις τα χέρια απ’ το μπαλκόνι και να γεμίζεις καλάθια ολόκληρα με έναν αγίνωτο, ευμεγέθη καρπό που απαιτεί μετά αρκετό διάστημα μέχρι να ωριμάσει. Εκεί δοκίμασα για πρώτη φορά το γουακαμόλε, μία από τις λιγοστές μεξικανικές συνταγές που διατηρείται ζωντανή από την Προκολομβιανή εποχή. Στην αρχαία της εκδοχή, εκτός από αβοκάντο, περιείχε ντομάτα, τσίλι και μυρωδικά, ενώ τώρα προστίθεται χυμός λεμονιού και ελαιόλαδο, με συνέπεια να αποκτά πιο πλούσια υφή και γεύση. Ενθουσιάστηκα.
Συναντήθηκα πριν από δεκαετίες με το δέντρο τους στον κήπο ενός φίλου· το είχε φυτέψει, από κουκούτσι, ο επαναπατρισθείς από την Αυστραλία παππούς του.
Για δυο-τρεις μέρες εντρύφησα στη μονοφαγία, χόρταινα μόνο με ποίηση (θα ξανάρθουν άραγε τέτοιες εποχές;), γουακαμόλε και χειροποίητες, λεπτές λαδόπιτες. Χρειάστηκε ύστερα να ξοδέψω αρκετό χρόνο στη βιβλιοθήκη μου μέχρι να απαντηθούν όλες οι απορίες μου γι’ αυτό το θαυμαστό δέντρο. Ξαφνιάστηκα έτσι με την –εντελώς αβάσιμη– αφροδισιακή φήμη που απολάμβαναν κάποτε οι καρποί του και με το τι σημαίνει για τους Αζτέκους το όνομά τους «αχουακάτλ» (όρχις, με το συμπάθιο), από το οποίο προέκυψε το κοσμοπολίτικο αβοκάντο.
Έμαθα επίσης ότι από τις δεκάδες ποικιλίες που καλλιεργούνται, πιο δημοφιλής, λόγω νοστιμιάς, είναι η Hass. Και όμως, προέκυψε εντελώς συμπτωματικά όταν πριν από περίπου έναν αιώνα ο ταχυδρόμος Ρούντολφ Χας αγόρασε ένα σακί με κουκούτσια αβοκάντο για να τα φυτέψει στο κτήμα του, στην ηλιόλουστη Καλιφόρνια. Ένα από τα δεντράκια που ξεφύτρωσαν αντιστάθηκε σε κάθε προσπάθεια για μπόλιασμα και εγκαταλείφθηκε στην τύχη του. Η οποία όμως αποδείχθηκε τρανή, καθώς από εκείνο το αρχικό δέντρο προήλθαν τα μοσχεύματα που μετέφεραν τη χρυσοφόρο νέα ποικιλία παντού.
Κανείς δεν δύναται λοιπόν να αποκλείσει την (απειροελάχιστη ασφαλώς) πιθανότητα να είστε εσείς ο επόμενος νικητής του γονιδιακού λαχείου που κληρώνει κάθε φορά που παρακινείτε να φυτρώσει ένα κουκούτσι αβοκάντο. Εύκολο είναι: καρφώστε το με οδοντογλυφίδες και με τη μύτη να δείχνει προς τα πάνω στερεώστε το στα χείλη ενός ποτηριού. Προσθέστε τόσο νερό ώστε να βρέχεται μέχρι τη μέση. Όταν μετά από μερικές εβδομάδες η ρίζα και ο βλαστός μεγαλώσουν αρκετά, μπορείτε να το μεταφυτέψετε σε μια μεγάλη γλάστρα που θα τοποθετήσετε σε φωτεινό σημείο. Αν προστατεύετε το δεντράκι σας από τους παγετούς, θα μεγαλώσει γρήγορα και θα διατηρεί όλο τον χρόνο το φύλλωμά του. Αν πάντως προσδοκάτε να σας κεράσει κάποτε καρπούς, θα πρέπει να επιλέξετε μέρη ζεστά και να το μεταφυτέψετε εγκαίρως στο χώμα.
Φωτογραφία: Stock Montage/Getty Images/Ideal Image
Ευχαριστούμε το καλό μανάβικο της Πλατείας Μεσολογγίου, «Το Μποστάνι»,(Ιφικράτους 2, Παγκράτι), που μας παραχώρησε τον χώρο για τη φωτογράφιση.
