Φέτα μαζί με κάποιο άλλο μαλακό γαλακτοκομικό/τυροκομικό προϊόν, καυτερή πιπεριά και ελαιόλαδο. Αυτή είναι όλη και όλη η τυροκαυτερή, ο λιτός μεζές που αγαπάμε. Ένας πανέξυπνος συνδυασμός ελάχιστων υλικών που κολακεύουν το ένα το άλλο και ανοίγουν την όρεξη. Τυροκαυτερή τρώμε βέβαια όλο τον χρόνο -την παραγγέλνουμε κατά κόρον στις ταβέρνες, τη φτιάχνουμε εύκολα και στο σπίτι- αλλά και τώρα το καλοκαίρι που, παραδοσιακά τουλάχιστον, είναι η εποχή της πιπεριάς.
Κάψα για τη ζέστη;
Πηγαίνει και με τη ζέστη η τυροκαυτερή. Μπορεί να ακούγεται αντιφατικό αλλά ισχύει, αφού το πικάντικο φαγητό, για όσους είναι βέβαια εξοικειωμένοι με αυτό, χαρίζει λίγη δροσιά. «Έχει να κάνει με τη θερμορύθμιση του οργανισμού», λέει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Μαρία Μπίζιου, εξηγώντας τη λογική πίσω από την κατανάλωση καυτερών για δροσιά. «Όταν τρώμε κάτι πικάντικο η καρδιά αρχίζει να χτυπάει πιο γρήγορα και ξεκινάμε να ιδρώνουμε. Η εφίδρωση αυτή, η υγρασία που εξατμίζεται ουσιαστικά, είναι που ρίχνει τη θερμοκρασία μας. Δεν μιλάμε για τεράστια πτώση αλλά για 1-2 βαθμούς. Η κατανάλωση πικάντικου φαγητού εντείνει την εφίδρωση, προκαλώντας μετέπειτα αυτό αίσθημα δροσιάς, γι’ αυτό και αρκετοί λαοί, παρόλο που ζουν σε θερμές χώρες, συνηθίζουν να τρώνε καυτερό φαγητό», συνεχίζει. Η ίδια ωστόσο σημειώνει ότι αυτή η μέθοδος δεν είναι για όλους: «Όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τα καυτερά θα νιώσουν τρώγοντάς τα ένα αίσθημα δυσφορίας που θα χειροτερέψει την κατάσταση. Όσοι αγαπούν τα καυτερά και έχουν συνηθίσει να τα τρώνε μπορούν να την εφαρμόσουν». Για τους λάτρεις του είδους λοιπόν, μερικές πιρουνιές τυροκαυτερή θα κάνουν τη δουλειά.
Πώς φτιάχνουμε τυροκαυτερή
Η τυροκαυτερή είναι απλή και εύκολη αλλά έχει τα μυστικά της. Το σημαντικότερο είναι να επιλέξουμε μια καλή φέτα και ένα ωραίο, ποιοτικό ελαιόλαδο (και το αγουρέλαιο της πάει πολύ). Έπειτα μπορούμε να «παίξουμε» λίγο επιλέγοντας την πηγή της κάψας: από φρέσκιες καυτερές πιπεριές που θα ψήσουμε και θα πολτοποιήσουμε μέχρι μπούκοβο, καυτερή πάπρικα ή συνδυασμούς των παραπάνω.
Το είδος του τυριού
Η βάση της τυροκαυτερής είναι το τυρί και πιο συγκεκριμένα η φέτα. Η επιλογή μιας ποιοτικής φέτας (π.χ. Καλαβρύτων ή Κεφαλονιάς) θα κάνει τη διαφορά σε αυτή τη συνταγή. Για πιο ρωμαλέα τυροκαυτερή χρησιμοποιούμε αποκλειστικά φέτα, ωστόσο σε πολλούς αρέσει να την συνδυάζουν με κάποιο μαλακό τυρί (π.χ. ανθότυρο, μανούρι), γιαούρτι, τυρί κρέμα ή άλλο αλοιφώδες, όπως το τσαλαφούτι ή το γαλοτύρι. Το κεφίρ επίσης προσδίδει δροσιά και κοντράρει την καυτερή αίσθηση του συγκεκριμένου μεζέ. Οι πιθανοί συνδυασμοί και οι συνταγές είναι δεκάδες. Μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή είναι και η πρέντζα, η τυροκαυτερή της Κεφαλονιάς που φτιάχνεται με τρίμματα από φέτα και μυζήθρα (στούμπα).
Πώς γίνεται καυτερή;
Για την τυροκαυτερή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποιο είδος καυτερής πιπεριάς θέλουμε: τις κόκκινες τσίλι, τις πράσινες μικρές χαλαπένιο, καυτερές πιπεριές κέρατο κ.ο.κ. Ανάλογο θα προκύψει και το χρώμα της τυροκαυτερής – ροζέ αν βάλουμε κόκκινες ή ανοιχτό πράσινο αν βάλουμε τις πράσινες. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε πράσινες και κόκκινες πιπεριές ανάμεικτες για πιο ιδιαίτερο γευστικό αποτέλεσμα.
Αλείφουμε τις πιπεριές με ελάχιστο λάδι, τις βάζουμε σε ταψάκι και τις ψήνουμε στον φούρνο στους 180 βαθμούς για 15 λεπτά, μέχρι να καψαλιστεί η φλούδα τους. Τις μεταφέρουμε καυτές σε ένα μπολ το κλείνουμε σφιχτά με διάφανη μεμβράνη και αφήνουμε για 10 λεπτά, ώστε να ιδρώσουν και να ξεκολλήσει εύκολα η φλούδα τους. Τις ξεφλουδίζουμε, αφαιρούμε κοτσάνια (και τα σπόρια, αν θέλουμε) και τις χτυπάμε με ελαιόλαδο στον πολυκόφτη μέχρι να γίνουν πάστα.
Ανάλογα με το πόσο πικάντικη θέλουμε να φτιάξουμε την τυροκαυτερή, αυξομειώνουμε την ποσότητα καυτερής πιπεριάς. Μπορούμε, εξάλλου, να ρυθμίσουμε την αψάδα τους, πετώντας τα σπόρια τους, αφού σε αυτά οφείλεται μεγάλο μέρος από το κάψιμο που νιώθουμε στο στόμα. Όσο περισσότερα αφαιρέσουμε, τόσο πιο ήπια θα γίνει η τυροκαυτερή. Μια εναλλακτική είναι να χρησιμοποιήσουμε καυτερό μπούκοβο και πάπρικα ή ακόμη και ταμπάσκο αντί για πιπεριές. Ρυθμίζουμε την αναλογία, σύμφωνα με το γούστο μας και την αντοχή μας στα καυτερά.
Τα νοστιμευτικά
Η τυροκαυτερή δεν χρειάζεται πολλά πολλά. Αν θέλουμε ωστόσο, μπορούμε να τη νοστιμίσουμε και άλλο προσθέτοντας μυρωδικά (π.χ. ρίγανη, δυόσμο, θυμάρι), ξύδι ή και λίγο πελτέ. Αν κάποιες ώρες πριν την παρασκευή της βάλουμε ένα σπασμένο σκόρδο μέσα στο ελαιόλαδο που θα χρησιμοποιήσουμε, θα αρωματιστεί ελαφρά και θα δώσει ωραία, απαλά σκορδάτη γεύση στην τυροκαυτερή. Μισή πιπεριά Φλωρίνης, ψημένη, καθαρισμένη και πολτοποιημένη στον πολυκόφτη θα δώσει επίσης μια ιδέα γλύκας και πιο έντονο χρώμα στον μεζέ.
