Ντολμαδάκια από το Ρέθυμνο με ρύζι, ντομάτα και μυρωδικά

Τα “ορφανά” ντολμαδάκια φτιάχνονται παραδοσιακά τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί. Αλλού, όμως, όπως στις Μαργαρίτες του Ρεθύμνου, συνοδεύουν και το τραπέζι της Ανάστασης.

Υλικά

Τεμάχια: 60-70

•  300 γρ. φρέσκα αμπελόφυλλα, καλά πλυμένα ή, εναλλακτικά, 450 γρ. αμπελόφυλλα, συσκευασμένα σε γυάλινο βάζο
•  αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
•  200 ml ελαιόλαδο
•  χυμός 1 μέτριου λεμονιού ή όσο λεμόνι μάς αρέσει

Για τη γέμιση

•  300 γρ. ρύζι φάνσυ (για γεμιστά) ή νυχάκι, καλά πλυμένο στο σουρωτήρι και στραγγισμένο
•  2 μεγάλα ξερά κρεμμύδια, σε ψιλά καρέ
•  1 μεγάλη φρέσκια ντομάτα, ξεφλουδισμένη και χοντροτριμμένη ή 2 ολόκληρα ντοματάκια κονσέρβας, ψιλοκομμένα
•  1/2 μάτσο ψιλοκομμένος μαϊντανός, χωρίς τα χοντρά κοτσάνια
•  τα φύλλα από 1/2 μάτσο δυόσμο, ψιλοκομμένα
•  αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Διαδικασία

1. Για τα ντολμαδάκια, αν πάρουμε φρέσκα αμπελόφυλλα, τα ζεματίζουμε σε μια κατσαρόλα με νερό που κοχλάζει για περίπου 3 λεπτά, ώστε να μαλακώσουν λίγο και να γίνουν εύκαμπτα. Αν είναι από βάζο, τα ζεματίζουμε για περίπου 1/2 – 1 λεπτό, ώστε να απομακρύνουμε τη γεύση της άρμης. Τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τα στραγγίζουμε σε σουρωτήρι.
2. Σε ένα βαθύ μπολ βάζουμε όλα τα υλικά της γέμισης και τα ανακατεύουμε καλά με ένα κουτάλι. Ξεδιαλέγουμε τα πιο μεγάλα και σκληρά αμπελόφυλλα (περίπου 15 – 20) και τα αφήνουμε στην άκρη.
3. Διπλώνουμε την κορυφή και τις δύο άκρες του φύλλου σε φάκελο και τυλίγουμε σε ρολάκι. Επειδή το ρύζι με το μαγείρεμα θα φουσκώσει, προσέχουμε να μην τυλίξουμε πάρα πολύ σφιχτά το ντολμαδάκι.
4. Συνεχίζουμε τη διαδικασία μέχρι να τελειώσουν τα φύλλα και η γέμιση. Αν μας περισσέψει γέμιση, τη μαγειρεύουμε σε ένα κατσαρολάκι με λίγο νερό και έτσι έχουμε ένα νόστιμο πιλάφι!
5. Σε μια μεγάλη και ρηχή κατσαρόλα στρώνουμε τα μισά από τα αμπελόφυλλα που είχαμε κρατήσει στην άκρη σε 2 στρώσεις, ώστε να καλύψουν καλά τον πυθμένα. Τακτοποιούμε όμορφα τα ντολμαδάκια στην κατσαρόλα, το ένα δίπλα στο άλλο και μετά σε στρώσεις, και τα περιχύνουμε με το ελαιόλαδο, το χυμό λεμονιού και 600 ml ζεστό νερό.
6. Τα αλατοπιπερώνουμε και τα σκεπάζουμε με τα υπόλοιπα από τα αμπελόφυλλα που είχαμε κρατήσει στην άκρη. Ετσι σκεπασμένα δεν θα μαυρίσουν στο μαγείρεμα, αλλά θα διατηρήσουν το ζωηρό κυπαρισσί χρώμα τους.
7. Σκεπάζουμε το φαγητό με ένα βαρύ πιάτο, ώστε να συγκρατεί τα ντολμαδάκια στη θέση τους κατά το μαγείρεμα, και, πιέζοντάς το με χέρι μας, ελέγχουμε τα υγρά του φαγητού, που πρέπει να μισοκαλύπτουν το πιάτο.Συμπληρώνουμε με λίγο ζεστό νερό, αν χρειαστεί.
8. Βάζουμε την κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά και μόλις το υγρό κοχλάσει έντονα, χαμηλώνουμε στο ελάχιστο τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι και σιγομαγειρεύουμε για περίπου 1 ώρα και 30 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν τα αμπελόφυλλα και να μελώσει το ρύζι.
9. Αποσύρουμε, βγάζουμε το πιάτο, αλλά αφήνουμε τα ντολμαδάκια σκεπασμένα με τα αμπελόφυλλα μέχρι να κρυώσουν.
10. Σερβίρουμε τα ντολμαδάκια σε μια μεγάλη πιατέλα και συνοδεύουμε με στραγγιστό γιαούρτι.

Πηγή: Γαστρονόμος