Κατσαμάκι (μπομπότα) από το Άγιον Όρος

«Το κατσαμάκι ήταν και λέγεται “το φαγητό της Κατοχής”. Έίναι ένας χορταστικός και πολύ δυναμωτικός χυλός από νερό και καλαμποκάλευρο. Οι Ρουμάνοι το ονομάζουν “μαμαλίγκα” [σ.σ. μαμαλίγκα τον λένε και σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα, είναι η γνωστή μπομπότα, σήμερα γνωστή και ως πολέντα]. Παλαιότερα καταναλωνόταν για πρωινό, πριν από τη δουλειά, ή για κολατσιό ή για συμπλήρωμα οποιαδήποτε ώρα, για να χορτάσουν την πείνα τους. Σερβίρεται σε φορμάκια ή και με ελεύθερες κουταλιές και τρώγεται κατά προτίμηση ζεστό, με διάφορες παραλλαγές αλμυρού ή γλυκού. Όταν το βράσουμε χωρίς αλάτι, τότε τρώγεται γαρνιρισμένο με μέλι ή ζάχαρη και κανέλα, ή πετιμέζι ή κάποιο γλυκό κουταλιού. Όταν βράσει με αλάτι, τρώγεται με φέτα τυρί ή με διάφορα κασέρια ή διάφορους ζωμούς από κρέατα και με μπαχαρικά της επιλογής μας, γαρνιρισμένα από πάνω ή και ανακατεμένα μέσα στο κατσαμάκι, πάντα όμως ζεστό. Αντί για λάδι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε βούτυρο και αντί για σκέτο νερό προσθέτουμε μικρή ποσότητα από γάλα. Έτσι έχουμε την επιλογή να το τρώμε νηστίσιμο ή μη, αλμυρό ή γλυκό, κατά την προτίμησή μας. Προσοχή, δεν σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι, αλλά με πετσέτα, διότι θα βγάλει πολλά υγρά και θα νερουλώσει. Το σημαντικό είναι το καλαμποκάλευρο να βράσει καλά και να μη μυρίζει αλευρίλα». Ιερομοναχός Επιφάνιος Παντοκρατορινός

Υλικά

Μερίδες: 5 διακονιές

•  180 γρ. κίτρινο καλαμποκάλευρο ψιλό, κοσκινισμένο
•  1/2 φλιτζ. καφέ ψιλοκομμένο (ή πολτοποιημένο) ξερό κρεμμύδι
•  350 ml νερό
•  1 φλιτζ. καφέ ελαιόλαδο
•  αλάτι, αν το σερβίρουμε αλμυρό (ή ζάχαρη ή μέλι, ή πετιμέζι ή γλυκό κουταλιού, αν σερβίρουμε το κατσαμάκι γλυκό)

Διαδικασία

1. Για να ετοιμάσουμε το κατσαμάκι σε μέτρια κατσαρόλα σοτάρουμε το κρεμμύδι στο ελαιόλαδο, σε μέτρια φωτιά, μέχρι να ξανθύνει.
2. Ρίχνουμε το νερό και λίγο αλάτι και μόλις αρχίσει να κοχλάζει, προσθέτουμε βροχηδόν το καλαμποκάλευρο, ανακατεύοντας διαρκώς με ξύλινη κουτάλα, για να διαλυθούν οι κόμποι και για να μην κολλήσει.
3. Αν θέλουμε να το φάμε ουδέτερο ή γλυκό, παραλείπουμε το αλάτι.
4. Σιγοβράζουμε, πάντα ανακατεύοντας, για περίπου 20 λεπτά, μέχρι να απορροφηθεί όλο το νερό και το κατσαμάκι να αποκτήσει βελούδινη υφή.
5. Χαμηλώνουμε κι άλλο τη φωτιά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα για μερικά λεπτά ακόμη, μέχρι το μείγμα να «ψηθεί», να σκορπίσει ωραίο άρωμα.
6. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο ακόμη νερό, ανακατεύοντας καλά.
7. Το κατσαμάκι πρέπει να είναι λείο μεν, αλλά σφιχτό τόσο ώστε η ξύλινη κουτάλα να στέκεται μέσα όρθια.
8. Αποσύρουμε από τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα με μια πετσέτα, για να κρατήσει τους υδρατμούς εσωτερικά και να είναι απαλό το μείγμα, και αφήνουμε στην άκρη για 1 ώρα προτού σερβίρουμε, γλυκό ή αλμυρό.

Πηγή: Γαστρονόμος