Ο Βίκτωρ Ουγκώ υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Διακρίθηκε ως ποιητής, μυθιστοριογράφος και δραματουργός, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του γαλλικού ρομαντικού κινήματος. Τα έργα του όχι μόνο διαμόρφωσαν τη γαλλική λογοτεχνία του 19ου αιώνα, αλλά και υπήρξαν αφορμή για ευρύτερες συζητήσεις στη γαλλική κοινωνία, καθώς συχνά καταπιάνονταν με ζητήματα αδικίας, φτώχειας και ελευθερίας.
Γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1802 στο Μπεζανσόν της ανατολικής Γαλλίας. Πατέρας του ήταν ο στρατιωτικός Ζοζέφ Ουγκώ, ένας άνθρωπος πιστός στις δημοκρατικές αρχές της Γαλλικής Επανάστασης και υπέρμαχος της αθεΐας. Η μητέρα του, Σοφί Τρεμπυσέ, καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια, είχε συντηρητικές απόψεις και ήταν πολύ ευσεβής χριστιανή του ρωμαιοκαθολικού δόγματος. Οντας δύο εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες, οι γονείς του χώρισαν οριστικά το 1813 και ο Βίκτωρ με τη μητέρα του εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι.
Η ζωή στο Παρίσι δεν ήταν καθόλου εύκολη για τον μικρό Βίκτωρα. Η μητέρα του μετά βίας τα έβγαζε πέρα. Παρά ταύτα, εκείνος δεν εγκατέλειψε το σχολείο και αφοσιώθηκε στη μελέτη των κλασικών της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Στον ελεύθερο χρόνο του απολάμβανε να γράφει ποιήματα, για τα οποία μάλιστα βραβεύτηκε από τη Γαλλική Ακαδημία το 1817 και από τα Ανθεστήρια της Τουλούζης το 1819. Αυτά τα βραβεία του έδωσαν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση ώστε να δηλώσει στον πατέρα του ότι επιθυμούσε να ακολουθήσει την κλίση του στην τέχνη, αφήνοντας τις σπουδές του στη Νομική. Ηταν μεγάλος θαυμαστής του λογοτέχνη Φρανσουά Ωγκύστ Ρενέ Σατωμπριάν, γνωστού στην Ελλάδα και ως Σατωβριάνδου, τον οποίο είχε ως πρότυπο. Στον ίδιο άλλωστε αποδίδεται η φράση «Σατωβριάνδος ή τίποτα».
Ο Ουγκώ υπήρξε για μεγάλο μέρος της ζωής του ένθερμος υποστηρικτής των Ελλήνων.
Το 1822 κυκλοφόρησε την πρώτη του ποιητική συλλογή «Nouvelles Odes et Poésies Diverses», η οποία προσέλκυσε το ενδιαφέρον ακόμη και του βασιλέα Λουδοβίκου ΙΗ΄. Τέσσερα χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε τη συλλογή «Ωδές και Μπαλάντες», με την οποία καθιερώθηκε ως ένας μεγάλος λυρικός ποιητής. Το 1829 εξέδωσε το έργο με τον τίτλο «Ανατολίτικα», μια συλλογή ποιημάτων πηγή έμπνευσης των οποίων υπήρξε ο αγώνας των Ελλήνων για ελευθερία. Ο ίδιος υπήρξε για μεγάλο μέρος της ζωής του ένθερμος υποστηρικτής των Ελλήνων, όπως και ο Σατωβριάνδος.
Το 1831, ο Ουγκώ δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Η Παναγία των Παρισίων», το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα έργα του. Τοποθετώντας στο επίκεντρο τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων, ο Ουγκώ αφηγείται την ιστορία της Εσμεράλδας και του Κουασιμόδου, περιγράφοντας συγχρόνως την κοινωνία της Γαλλίας του 15ου αιώνα. Σχεδόν τριάντα χρόνια αργότερα, το 1862, ο Ουγκώ κυκλοφόρησε το πιο εμβληματικό ίσως έργο του, τους «Αθλιους». Μέσα από την ιστορία του Ζαν Βαλζάν, ενός πρώην κατάδικου που προσπαθεί να ξαναχτίσει τη ζωή του, ο Ουγκώ αναδεικνύει θέματα της καθημερινότητας, όπως η κοινωνική ανισότητα, η αδικία και η δύναμη της συγχώρεσης. Το έργο προκάλεσε έντονες συζητήσεις στη Γαλλία, καθώς αποκάλυπτε τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των φτωχών και των κατατρεγμένων.
Ο Ουγκώ ουδέποτε έκρυψε τις πολιτικές του θέσεις. Πέρασε μάλιστα και αρκετά χρόνια στο εξωτερικό ως εξόριστος, καθότι αντέδρασε στις πολιτικές που εφάρμοζε στη Γαλλία ο Ναπολέων Γ΄. Επέστρεψε στη Γαλλία αφού κατέρρευσε το καθεστώς του Βοναπάρτη μαζί με την άμυνα εναντίον των Πρώσων στον πόλεμο των ετών 1870-1871. Αφησε την τελευταία του πνοή τον Μάιο του 1885 και τάφηκε στο Πάνθεον.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
