Ενα από τα πιο γνωστά έργα της αμερικανικής λογοτεχνίας είναι «Ο τελευταίος των Μοϊκανών», του Τζέιμς Φένιμορ Κούπερ. Πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο της πεντάτομης σειράς «Leatherstocking Tales», στην οποία εξιστορούνται οι περιπέτειες του Νατ Μπάμπο, γνωστού και ως «Γεράκι του Δάσους», ενός λευκού άνδρα που μεγάλωσε με ιθαγενείς πληθυσμούς της Βορείου Αμερικής. Ο τελευταίος των Μοϊκανών κυκλοφόρησε στις 4 Φεβρουαρίου 1826 από τις εκδόσεις Carey & Lea στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και έγινε αμέσως μεγάλη επιτυχία.
Το βιβλίο του Τζέιμς Κούπερ είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα στο οποίο σκιαγραφείται η σύγκρουση μεταξύ των Ευρωπαίων αποίκων και των ιθαγενών φυλών της Βορείου Αμερικής. Δημοσιεύτηκε σε μια περίοδο σημαντικών πολιτικών μεταβολών για τις ΗΠΑ. Η χώρα είχε αποκτήσει, πριν από περίπου σαράντα χρόνια, την ανεξαρτησία της και βρισκόταν σε φάση εδραίωσης της ισχύος της στην αμερικανική ήπειρο και εδαφικής επέκτασης προς τα δυτικά. Αναπόφευκτα, η εξάπλωση των Αμερικανών προς τα δυτικά τούς έφερε σε σύγκρουση με τους ιθαγενείς πληθυσμούς, οι οποίοι επιχειρούσαν να αντισταθούν στην εκδίωξή τους από τα εδάφη τους και στον περιορισμό των δικαιωμάτων τους. Παρότι χρησιμοποίησε πολλές ρομαντικές και στερεοτυπικές αναπαραστάσεις των αυτοχθόνων της Αμερικής, ο Κούπερ αποτύπωσε με ικανοποιητικό τρόπο την απώλεια ενός κόσμου που χανόταν σταδιακά για την αμερικανική ήπειρο στο πρόσωπο του τελευταίου των Ινδιάνων Μοϊκανών, του Ουνκάς.
Στο βιβλίο περιγράφεται η πολιορκία του βρετανικού φρουρίου Γουίλιαμ Χένρι από τους Γάλλους.
Η πλοκή του Τελευταίου των Μοϊκανών διαδραματίζεται το 1757, μεσούντος του Επταετούς Πολέμου (1756-1763), μιας σύγκρουσης μεταξύ των μεγάλων αποικιακών δυνάμεων της Ευρώπης, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας, η οποία έλαβε παγκόσμιες διαστάσεις. Τόσο οι Γάλλοι όσο και οι Βρετανοί προσεταιρίστηκαν διάφορες φυλές Ινδιάνων της Βορείου Αμερικής, προκειμένου να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στην περιοχή.
Στο βιβλίο περιγράφεται η πολιορκία του βρετανικού φρουρίου Γουίλιαμ Χένρι από τους Γάλλους. Διοικητής του φρουρίου είναι ο αντισυνταγματάρχης Μονρό, ο οποίος διατάζει τον ταγματάρχη Ντάνκαν Χέιγουορντ να συνοδεύσει τις κόρες του Κόρα και Αλις από ένα άλλο φρούριο των Βρετανών στο φρούριο Γουίλιαμ Χένρι. Οδηγός τους είναι ο Μαγκουά, ένας Ινδιάνος της φυλής των Χουρόν, ο οποίος όμως, σκοπεύει να παραδώσει τις κοπέλες στους Γάλλους θέλοντας να εκδικηθεί τον πατέρα τους, γιατί κάποτε είχε αιχμαλωτιστεί από τους Βρετανούς.
Ωστόσο, προτού ο Μαγκουά προλάβει να εκτελέσει το σχέδιό του, η ομάδα διασταυρώνεται με τον Νατ Μπάμπο έναν σκληροτράχηλο λευκό κυνηγό, τον Τσίγκατσγκουκ και τον γιο του Ουνκάς, τα δύο τελευταία μέλη της φυλής των Μοϊκανών. Οι τρεις άνδρες καταλαβαίνουν τις πραγματικές προθέσεις του Μαγκουά και σώζουν την ομάδα από βέβαιη αιχμαλωσία. Υπό την καθοδήγησή τους, η ομάδα φθάνει με ασφάλεια στο φρούριο Γουίλιαμ Χένρι.
Η ιστορία του Τελευταίου των Μοϊκανών έχει διασκευαστεί ουκ ολίγες φορές σε θεατρικά έργα, τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές.
Τελικά οι Γάλλοι κατάφεραν να νικήσουν τους Βρετανούς αναγκάζοντας τον Βρετανό συνταγματάρχη Μονρό να παραδοθεί. Εχει καταγραφεί πως, μετά την παράδοση των Βρετανών, οι ιθαγενείς σύμμαχοι των Γάλλων επιτέθηκαν στους αποχωρούντες Βρετανούς στρατιώτες και αμάχους, πραγματοποιώντας μεγάλη σφαγή και συλλαμβάνοντας πολλούς αιχμαλώτους. Ανάμεσά τους βρίσκονται η Κόρα και η Αλις, τις οποίες ο Μαγκουά πήρε υπό την προστασία του και τις οδήγησε στη γη των Χουρόν.
Ο Μπάμπο, ο Τσίγκατσγκουκ και ο Ουνκάς αναλαμβάνουν τότε την απελπισμένη και πολύ επικίνδυνη αποστολή διάσωσης των δύο νεαρών γυναικών από τα χέρια του Μαγκουά. Στην τελική μάχη η Κόρα σκοτώνεται, όπως και ο Ουνκάς στην προσπάθειά του να την προστατεύσει. Παρότι ο Μαγκουά επιχειρεί να διαφύγει, ο Τσίγκατσγκουκ παίρνει εκδίκηση σκοτώνοντάς τον. Η ιστορία τελειώνει με τον Τσίγκατσγκουκ να θρηνεί τον γιο του, τον τελευταίο της φυλής των Μοϊκανών.
Η ιστορία του Τελευταίου των Μοϊκανών έχει διασκευαστεί ουκ ολίγες φορές σε θεατρικά έργα, σε τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές. Πιο γνωστή είναι η ταινία του 1992, στην οποία πρωταγωνιστεί ο Βρετανός πολυβραβευμένος ηθοποιός Ντάνιελ Ντέι-Λιούις, υποδυόμενος τον Μπάμπο.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

