Μπροστά από τον Ντέιβιντ Ρέμνικ, τον 67χρονο εκδότη του The New Yorker, βρίσκονται τρία καλάθια. Καθένα με μια διαφορετική ετικέτα: «Yes», «Νο», «Maybe». Κάθε Τρίτη ο Ρέμνικ διαλέγει 10 από τα 50 σκίτσα που του φέρνει μπροστά του η υπεύθυνη σκιτσογραφίας (cartoon editor) – έχει φιλτράρει περί τα 1.500 που λαμβάνει εβδομαδιαίως. Οι γελοιογραφίες θα δώσουν μια εικαστική ανάσα στα πολυσέλιδα κείμενα των περίπου 10.000 λέξεων, αφού πρώτα περάσουν από τα φίλτρα διορθωτών, επιμελητών και του φημισμένου τμήματος fact-checking του περιοδικού. «Μια διαδικασία», όπως λέει η αφηγήτρια του ντοκιμαντέρ για τα 100 χρόνια του περιοδικού, Τζούλιαν Μουρ, «που μοιάζει με κολονοσκόπηση». «Γράφουμε ότι τα γατιά λέγονται Τάιγκερ, Λάβερ Μπόι και Γκάμι Μπέαρ. Είναι σωστό;» ρωτάει μια fact-checker, μάλλον τον ιδιοκτήτη των συμπαθέστατων τετράποδων.
Το ντοκιμαντέρ του Netflix μάς βάζει μέσα στην καθημερινότητα του νεοϋορκέζικου περιοδικού καθώς προετοιμάζεται η έκδοση του επετειακού τεύχους. Στις συσκέψεις όλα φαίνονται ήρεμα και τακτοποιημένα, σαν τις σελίδες του περιοδικού. Με flashbacks γίνεται αναδρομή στην ιστορία του και σε εμβληματικά σημεία-σταθμούς· το ρεπορτάζ του Τζον Χέρσι που αποκάλυψε τον ανθρώπινο όλεθρο της Χιροσίμα ή εκείνο της Ρέιτσελ Κάρσον το 1962 για τις θανατηφόρες παρενέργειες του ζιζανιοκτόνου DDT (η ίδια πέθανε από καρκίνο λίγο αργότερα), που οδήγησε στην καθολική απαγόρευσή του. Ακόμα και ο Τρούμαν Καπότε εμφανίζεται με το αμφιλεγόμενο πια «Εν ψυχρώ» του ’66. Βλέπουμε επίσης τη δημιουργικότητα σε στιγμές ακραίας πίεσης – μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η Φρανσουάζ Μουλί πήγε αμέσως στο γραφείο και σχεδίασε ένα από τα πιο συνταρακτικά εξώφυλλά του. Ετσι είναι όμως οι συντάκτες του, από τον κριτικό κινηματογράφου Ρίτσαρντ Μπρόντι που βλέπει μία ταινία κάθε μέρα τα τελευταία 40 χρόνια, μέχρι τη Ροζ Τσαστ που σκιτσάρει συνεχώς με το πενάκι της· εμμονικοί με αυτό που κάνουν, το οποίο βλέπουν ως προνόμιο παρά ως αγγαρεία ή απλώς δουλειά. Αυτό μάλλον βλέπουν και οι αναγνώστες τους.
Στην εποχή των σόσιαλ μίντια και των fake news, ένα τέτοιο περιοδικό όχι μόνο επιβιώνει, αλλά θριαμβεύει. Ανανεώνεται, αλλά ο πυρήνας του παραμένει ίδιος, σε πείσμα των καιρών.
Είναι αισιόδοξο πάντως να ακούς τον Ντέιβιντ Ρέμνικ να λέει ότι στην εποχή των σόσιαλ μίντια και των fake news, ένα τέτοιο περιοδικό όχι μόνο επιβιώνει, αλλά θριαμβεύει. Ανανεώνεται, αλλά ο πυρήνας του παραμένει ίδιος, σε πείσμα των καιρών.
Και όσοι το κατηγορούν για ελιτισμό; Ας κρατήσουμε την απάντηση της συγγραφέως Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι. «Η συζήτηση για τα πράγματα που θεωρούνται ελιτίστικα οδηγεί σε ένα είδος αντιδιανοουμενισμού που σαρώνει τη χώρα και είναι κακό για τη χώρα και για εμάς. Τι λέμε δηλαδή; Μήπως λέμε ότι είναι τόσο ελιτίστικο που δεν πρέπει να γράφει για τέχνες, λογοτεχνία και πολιτική με τρόπο πολύπλοκο και στοχαστικό; Αν αυτό είναι ελιτισμός, τότε χρειαζόμαστε κι άλλο».
