«Κανάλια εκατοντάδων χιλιομέτρων θα μεταφέρουν κάποτε το νερό στην πρωτεύουσα. Υπάρχουν όμως και οι σύγχρονοι προφήτες· οι ειδικοί που υποστηρίζουν ότι η φυσιολογική ζωή της λίμνης του Μόρνου δεν θα ξεπεράσει τα πενήντα χρόνια». Και απ’ ό,τι φαίνεται είχαν ένα δίκιο.
Μπορεί να μη μαθαίνουμε ποιοι ήταν οι ειδικοί που επικαλείται ο αφηγητής του ντοκιμαντέρ «Στρώμα καταστροφής» του Κώστα Βρεττάκου, αλλά μικρή σημασία έχει. Ο κινηματογραφιστής κατορθώνει μέσα σε 30 λεπτά να συμπυκνώσει δύο χρόνια γυρισμάτων που δείχνουν το πριν και το μετά του χωριού Κάλλιο (ή Βελούχοβο) που θυσιάστηκε για την κατασκευή του φράγματος και της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Ο Βρεττάκος αποτυπώνει τα διλήμματα των κατοίκων και την αγωνία των αρχαιολόγων να αποκαλύψουν –για λίγο έστω– τα ερείπια της αρχαίας Καλλίπολης πριν χαθεί ξανά, κάτω από το νερό αυτή τη φορά. Η κάμερα μπαίνει μέσα στο τοπικό καφενείο, καταγράφει τους λιγοστούς μαθητές στο σχολείο του χωριού, συναντά τον τελευταίο βοσκό που δεν μπορεί να φύγει από την περιοχή και ακούμε τους κατοίκους να βάζουν πάνω απ’ όλα το συμφέρον των πολλών και της πρωτεύουσας –εξωπραγματικό;– παρά το γεγονός ότι θα χάσουν τον τόπο τους. Η αίσθηση μελαγχολίας που κυριαρχεί στο ντοκιμαντέρ ισορροπεί απέναντι στην υπέροχη φύση που επίσης πρωταγωνιστεί στην περιοχή.
Αβίαστα γίνονται οι συνδέσεις με το σήμερα. Το χωριό που βυθίστηκε μπροστά στην κάμερα του Βρεττάκου το 1980 επανεμφανίζεται εξαιτίας της παρατεταμένης λειψυδρίας του 2025, όπως έγραφε πρόσφατα η «Κ». Η βεβαιότητα του παρελθόντος γίνεται αμφιβολία στο παρόν. Το πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα του τότε, επανέρχεται με φόρα σήμερα και πονάει περισσότερο· νομίζαμε ότι είχαμε λύσει τα βασικά.
Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στο πλαίσιο του Ethnofest του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά όχι μόνο του. Συνοδευόταν από το επίσης επίκαιρο φιλμ του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου «Ο Ηρακλής, ο Αχελώος και η γιαγιά μου», που καταγράφει τις τελευταίες μέρες της απίθανης γιαγιάς του σκηνοθέτη στο Αρματολικό, ένα χωριό σκαρφαλωμένο στα Τζουμέρκα. Το Αρματολικό είναι ένα από τα χωριά που πρόκειται να κατακλυστεί από τα νερά του Αχελώου εξαιτίας του φράγματος που μόλις έχει ολοκληρωθεί. Ως γνωστόν, το φράγμα δεν λειτούργησε ποτέ. Μια απόλυτα ελληνική περίπτωση. Τώρα, διαβάζουμε, ετοιμάζεται να λειτουργήσει. Καλή επιτυχία.
ΥΓ.: Για να λυθούν οι απορίες του πρόσφατου υστερόγραφου, η ρητορική γύρω από τα Γλυπτά του Παρθενώνα αρχίζει και αλλάζει. Ο πρωθυπουργός από το Λονδίνο, σε ερώτηση για το εάν υπάρχει πρόοδος, δήλωσε «όχι ακόμα», ενώ η υπουργός Πολιτισμού μέσω του «Εθνικού Κήρυκα» συνέστησε υπομονή…
Κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν
Ενα ντοκιμαντέρ για την τεχνητή λίμνη του Μόρνου, που στα τέλη της δεκαετίας του ’70 παρουσιαζόταν ως «η λύση στο πρόβλημα υδροδότησης της Αθήνας». «Για 50 χρόνια το πολύ», επέμεναν οι ειδικοί της εποχής
1' 57" χρόνος ανάγνωσης
Δημοσίευμα της εποχής αναφέρεται στην αγωνία των αρχαιολόγων να αποκαλύψουν –για λίγο έστω– τα ερείπια της αρχαίας Καλλίπολης πριν χαθεί κάτω από το νερό. Οχι για πάντα, όπως αποδεικνύεται.
Φόρτωση Text-to-Speech...
