Ωραία λέξη το «anticipation». Η «προσμονή», θα λέγαμε στα ελληνικά ή η «προσδοκία». Κρύβει μια αγωνία και μια αισιοδοξία μέσα της. Περιμένεις για κάτι καλύτερο. Την ακούσαμε από τον Μαρκ Μαζάουερ στη συζήτηση που είχε με τον διευθυντή του Ιδρύματος Θεοχαράκη Στέλιο Βασιλάκη την περασμένη εβδομάδα. Η Ιστορία, είπε ο καθηγητής του Κολούμπια, ήταν κάποτε ένας βασικός πυλώνας στην εκπαίδευση του ατόμου. Ο άνθρωπος μάθαινε Ιστορία και προσδοκούσε το μέλλον του. Σήμερα, πρόσθεσε, η Ιστορία λειτουργεί για τους περισσότερους ως μια νοσταλγία του παρελθόντος, καθώς δεν υπάρχει η ίδια θέληση για το μέλλον. Μας έβαλε στη θέση μας χωρίς πολλά πολλά. Ρίξτε μια ματιά τριγύρω. Οι του ’80 εκδρομείς, για να παραφράσουμε τον ποιητή, έχουμε εξιδανικεύσει την εποχή της ντίσκο, της μπούκλας και του αυθαίρετου με μια αναιτιολόγητη απλότητα και αγνότητα. Ακραίο;
Παλεύουμε να μη μοιάσουμε στους γονείς μας, αλλά ντυνόμαστε με ρούχα από την ντουλάπα τους (σταυρωτό κοστούμι βλέπω κυκλοφορεί), τρώμε πλιγούρι με σάλτσα τρούφας, αλλά το απολαμβάνουμε περισσότερο πάνω στο ξύλινο τραπέζι της γιαγιάς, ξύνουμε τα πατώματα μπας και βγει λίγο μωσαϊκό για μια φωτογραφία, ακούμε Κέιτ Μπους και μας πιάνει ταχυπαλμία, γελάμε και μάλλον λίγο ζηλεύουμε το πρότυπο του «ελληναρά», που σερβίρουν ξεκαρδιστικά η Ελενα Χαραλαμπούδη και ο Αλέξανδρος Τσουβέλας κάθε εβδομάδα. Κάθε καλοκαίρι αναπολούμε την «ανεμελιά» ενός άλλου καλοκαιριού με νησιά που μπορεί να μην είχαν ρεύμα αλλά ήταν «αυθεντικά», όπου όλοι χόρταιναν με καρπούζι και φέτα και ζούσαν εκατό χρόνια.
Υπάρχουν όμως νοσταλγίες και νοσταλγίες. Ας πούμε στο βιβλίο του αειθαλούς Λευτέρη Παπαδόπουλου, «Οι παλιοί συμμαθητές», που κυκλοφόρησε με την «Καθημερινή» της περασμένης Κυριακής (πρωτοκυκλοφόρησε το 1995 από τον Καστανιώτη), ο συγγραφέας αναπολεί την Αθήνα με τις αλάνες, το παιχνίδι στο χώμα και τους βόλους, αλλά δεν εξωραΐζει την πείνα της Κατοχής, τα Δεκεμβριανά, τις σφαίρες, και το κοινόχρηστο αποχωρητήριο στη μέση της αυλής όπου έμενε, σε έναν δρόμο της Αχαρνών.
Δεν είναι όμως για όλους το ίδιο εύκολο να αποφύγουν τις παγίδες του εξωραϊσμού, που μπορεί να πάρουν επικίνδυνα μονοπάτια. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, συμπληρώθηκαν πριν από λίγες μέρες 50 χρόνια από τον θάνατο του Φράνκο. Πέντε δεκαετίες μετά, μια μερίδα νέων της Ισπανίας νοσταλγεί την εποχή του δικτάτορα, μια εποχή που δεν έζησε αλλά που της σερβίρεται με ένα νέο αφήγημα, με ρεμίξ φασιστικών ύμνων με τέκνο μουσική, σουβενίρ και κλιπάκια ΑΙ στα σόσιαλ μίντια.
ΥΓ.: Και τώρα τι θα γενούμε χωρίς Γλυπτά; Ησαν μια κάποια λύσις.
