Φύτεψε κι εσύ ένα άγαλμα, μπορείς!

Σάκης Ιωαννίδης

19.10.2025 • 21:50

Ο Λάζαρος Σώχος (1857-1911) ήταν διακεκριμένος γλύπτης και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Τον ξέρουμε κυρίως από δύο έργα του: την προτομή του Κοραή στο κοιμητήριο Μονπαρνάς του Παρισιού και τον ανδριάντα του Κολοκοτρώνη στο Ναύπλιο και στην Αθήνα. Διαβάζοντας αυτές τις μέρες για τα δημόσια μνημεία, έπεσα πάνω σε μια πληροφορία που αγνοούσα, από το περιοδικό «Αρχαιολογία και Τέχνες». Η χωροθέτηση του ανδριάντα στη σημερινή θέση του, στην πλατεία Κολοκοτρώνη, προέκυψε έπειτα από διαφωνίες και δικαστικές διαμάχες. Η επιτροπή καλλωπισμού του Δήμου Αθηναίων της εποχής ήθελε το άγαλμα στον Κήπο των Μουσών, γιατί η πλατεία τούς φάνηκε στενή για το μέγεθός του. Προτάθηκε το Ζάππειο, αλλά ο γλύπτης το απέρριψε διότι θεώρησε ανάρμοστη την προβολή του γλυπτού στον Παρθενώνα. Μα τι σκέφτηκε. Τελικά, όπως όλα στην Ελλάδα, η υπόθεση κατέληξε στο δικαστήριο και ο Κολοκοτρώνης μπήκε στην πλατεία του. Από το μικρό μάθημα Ιστορίας κρατάω το γεγονός ότι στις αρχές του 20ού αιώνα οι αρμόδιοι της εποχής παιδεύτηκαν για τη χωροθέτηση ενός δημόσιου γλυπτού. Δεν πήραν μια απόφαση ελαφρά τη καρδία. Συγκρίνεται ο Κολοκοτρώνης με τον Προμηθέα των Μικρομεσαίων; Οχι, αλλά και τα δύο μοιράζονται τον ίδιο δημόσιο χώρο. Θα έχει ενδιαφέρον να μάθουμε το σκεπτικό πίσω από την απόφαση να φυτευτεί ο φασαίος Προμηθέας έξω από το Πεδίον του Αρεως. Για την αισθητική του γλυπτού, σε άλλο σημείωμα. 
 
Είχε εγκαίνια τις προάλλες η Εθνική Γλυπτοθήκη στο Αλσος Στρατού στο Γουδί για την έκθεση «Φάρμα». Γαϊδουράκια, σκυλάκια, πουλιά, αγελάδες, ακόμη και ταύροι από τη μόνιμη συλλογή της γλυπτοθήκης τοποθετήθηκαν στον υπαίθριο χώρο του άλσους. Η έκταση έμοιαζε πραγματικά με φάρμα, καθώς τα χορτάρια της υπαίθριας έκτασης είχαν αρκετό καιρό να κοπούν και έφταναν μέχρι το γόνατο. Είναι άραγε ο στρατός υπεύθυνος για το κούρεμα ή η Πινακοθήκη; Θα το ελέγξω αρμοδίως και θα επανέλθω, στρατηγέ μου.
 
Αντιγράφω για να κρατήσω μία φράση που συμπυκνώνει την εξαιρετική συνέντευξη του ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ στον Ηλία Μαγκλίνη από την περασμένη Κυριακή: «Πιστεύω ότι η άγνοια –ή, καλύτερα, η αδιαφορία– για την Iστορία στις μέρες μας συνδέεται όλο και περισσότερο με την προθυμία να αντιμετωπίζουμε τα παγκόσμια ζητήματα μέσα από απλοϊκούς ηθικούς διαχωρισμούς. Από τούτη την πλευρά βρίσκεται το Καλό και από εκείνη το Κακό. Ποιος δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη “σωστή πλευρά”; Oμως ο κόσμος δεν είναι βιντεοπαιχνίδι, και η ικανότητά μας να κατανοούμε την πολυδιάστατη φύση των πραγμάτων φθίνει».
 
Κουίζ: Τι κοινό έχουν ο Σωτήρης Κοντιζάς, ο Κώστας Πρέκας (που έγινε και πρωτοσέλιδο) και η Ιζαμπέλ Ιπέρ;