Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δύο χρόνια από την πανηγυρική αθώωσή του. Πέρασαν όμως και σχεδόν δέκα από την άδικη αποπομπή του και τον πόλεμο λάσπης που δέχθηκε. Τα σημάδια αυτής της μάχης δεν σβήνονται εύκολα, αλλά ήταν η χαρά που επικράτησε, οι θερμοί ασπασμοί και μια μελαγχολία όταν ο Γιώργος Λούκος, ο αναμορφωτής του Φεστιβάλ Αθηνών, εμφανίστηκε στην Πειραιώς 260 το περασμένο Σάββατο για να δει την παράσταση της φίλης του, Αριάν Μνουσκίν. Οχι ως κάποιο τιμώμενο πρόσωπο –αν και οι παλιοί συνεργάτες του έτσι τον έβλεπαν–, αλλά ως θεατής. Το ίδιο έκανε και την Κυριακή στην πρεμιέρα της «Τουραντότ» και ανεβαίνοντας τα σκαλιά του Ηρωδείου για να βρει τη θέση του αντάλλαξε μόνο ένα νεύμα με την επίσημη πολιτεία που κάθονταν λίγο πιο κάτω. «Το φεστιβάλ μού έδωσε κυρίως αγάπη και γνώση για την Ελλάδα. Αλλαξε τη σχέση μου με την Ελλάδα», είπε ο ίδιος στο μεγάλο αφιέρωμα του Τέχνες & Γράμματα στο Φεστιβάλ Αθηνών της περασμένης Κυριακής. Μια δήλωση με πολλές αναγνώσεις.
Οι «Δράκοι» πάντως της Μνουσκίν ήταν από τις πιο τολμηρές και θαρραλέες παραστάσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Θέλοντας να φτάσει στην πηγή των πραγμάτων για να δει, με απλά λόγια, πού στράβωσαν τα πράγματα με τη Ρωσία, η Μνουσκίν με το Θέατρο του Ηλιου αναβιώνουν μια σειρά από ιστορικά επεισόδια που εκτυλίσσονται στην Οκτωβριανή Επανάσταση και στα μέτωπα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η επικράτηση του Λένιν, κατά τη Μνουσκίν, ήταν κάτι σαν πραξικόπημα της εποχής. Από κοντά βλέπουμε και τους άλλους πρωταγωνιστές της ιστορίας, από τον Χίτλερ στα χαρακώματα του πολέμου μέχρι τον Γκέμπελς και τον Στάλιν. Δεν είναι εύκολο ούτε ινσταγκραμικό. Δεν είναι μάθημα Ιστορίας αλλά μια ματιά πάνω στην Ιστορία και εξηγεί πολλά για τη φύση και τους μηχανισμούς του ολοκληρωτισμού. Στην αρχή μοιάζουν όλα ρομαντικά.
Οι χοροί και τα τραγούδια άρεσαν στους τουρίστες. Πάντα τους αρέσουν κάτι τέτοια χάπενινγκ. Φαίνεται στα βίντεο και στις φωτογραφίες που ανήρτησε το υπουργείο Πολιτισμού. Το γνωστό μουσικό συγκρότημα Encardia έκανε έναν «μουσικό περίπατο» για τα εγκαίνια του νέου πωλητηρίου της Ακρόπολης. Δεν νομίζω να κατάλαβαν γιατί τόσες γιορτές για ένα πωλητήριο με αναμνηστικά. Και οι τουρίστες δεν είναι οι μόνοι. Τουλάχιστον μπήκε πάλι σε λειτουργία ο ανελκυστήρας για τα άτομα με αναπηρίες.
