Από έναν Πάπα θα περίμενε κανείς περισσότερο… «κονκλάβιο» και λιγότερο «street work». Περισσότερη διπλωματία, πολιτική και σιωπή και λιγότερο κοινωνικές παρεμβάσεις, αγάπη για την τέχνη και τον πολιτισμό. Ο Φραγκίσκος όμως δεν ήταν ένας συνηθισμένος Πάπας και ίσως γι’ αυτό η εκδημία του συγκίνησε τόσο πολλούς ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο. Για την προσωπικότητά του έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά, ενώ και ο ίδιος περιγράφει τη ζωή και το έργο του στο αυτοβιογραφικό βιβλίο «Ελπίδα», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg. Ας σταθούμε μόνο σε δύο πράξεις, που κανείς δεν θα περίμενε από έναν Πάπα.
Η πρώτη είναι η επιστροφή τριών θραυσμάτων του Παρθενώνα από τα Μουσεία του Βατικανού. Ο Πάπας «δώρισε» τα θραύσματα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ταξίδεψαν από τη Ρώμη στην Αθήνα και μπήκαν στις θέσεις τους στο Μουσείο της Ακρόπολης, σε ειδική τελετή τον Μάρτιο του 2023. Ηταν ο πρώτος αρχηγός κράτους και ένα θρησκευτικός ηγέτης εκατομμυρίων πιστών που προχωρούσε σε τέτοια, τολμηρή θα έλεγε κανείς, κίνηση αναγνωρίζοντας τη σημασία ενός σκοπού, αυτού της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Το δεύτερο σημείο ήταν η συνάντησή του με το «κονκλάβιο» των κωμικών το 2024. Θα μπορούσα να τον φανταστώ σε στιγμές χαλάρωσης να γελάει με τους μονολόγους του Τζίμι Φάλον ή του Στίβεν Κόλμπερτ. Ο Πάπας Φραγκίσκος εκτιμούσε το καλό χιούμορ –πράγμα ασυνήθιστο επίσης για ανθρώπους στη θέση του– και δέχτηκε στο Βατικανό 100 κωμικούς από 15 χώρες. Το χιούμορ, τους είπε, είναι ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό, αλλά και ό,τι πιο κοντινό στη χάρη του Θεού. Θεϊκό.
Με οδοστρωτήρα έμοιαζε το άρθρο του μεγάλου κωμικού Λάρι Ντέιβιντ, ο οποίος μεγάλωσε τη γενιά του Τζέρι Σάινφελντ στα πόδια του. Ο βετεράνος κωμικός περιγράφει στο σατιρικό άρθρο του στους New York Times ένα φανταστικό δείπνο με τον Χίτλερ (My dinner with Adolf). Ο ηγέτης των ναζί είναι ντυμένος με ένα κάζουαλ κοστούμι, αστειεύεται, δίνει συμβουλές για χωρισμούς, κουβεντιάζει για τα έργα τέχνης που έκλεψαν από τους Εβραίους. Αφορμή στάθηκε ένα άλλο δείπνο μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του επίσης κωμικού Μπιλ Μάερ, με τον τελευταίο να βγαίνει σχεδόν ενθουσιασμένος από τη συνάντηση. Ο Λάρι Ντέιβιντ δεν εξισώνει τον Χίτλερ με τον Τραμπ, αλλά προσπαθεί να δείξει ότι πρέπει να βλέπουμε τους ανθρώπους για αυτό που πραγματικά είναι και όχι για αυτό που μας σερβίρουν.
