360°

Η ελευθερία του λόγου είναι πολύ ενδιαφέρον πράγμα. Αποτελεί αγαπημένο θέμα συζήτησης ιδιαίτερα για ανθρώπους που γενικά δεν ενδιαφέρονται και πολύ για πολλές άλλες μορφές ελευθερίας, μολονότι πρόκειται για μια έννοια που, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει. Εχουμε ξαναμιλήσει γι’ αυτό: πλήρης «ελευθερία» του λόγου δεν υπάρχει σε καμία κοινωνία και σε κανένα πλαίσιο.

Θυμάστε τους Ολυμπιακούς Αγώνες; Είναι σαν να έγιναν πριν από τρεις μήνες. Αλλά όχι – ολοκληρώθηκαν πριν από 17 ημέρες. Καθότι σήμερα ξεκινούν και οι Παραολυμπιακοί, θα ήθελα να σας μιλήσω για ένα θέμα αθλητικό: το ντόπινγκ. Το οποίο είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και ένα διαχρονικό πρόβλημα, αλλά επίσης έχει και μια πολύ σημαντική και έντονη πτυχή. Είναι κλεψιά.

Κάποτε, τα παλιά χρόνια, υπήρχε ο διαδεδομένος μύθος ότι «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις». Ποτέ δεν ίσχυε, και βεβαίως δεν ισχύει ούτε και σήμερα. Σήμερα, μάλιστα, μαθαίνουμε τόσο πολλές ειδήσεις που δεν ξέρουμε τι να τις κάνουμε. Μοιραία, πολλές χάνονται.

Το περασμένο Σάββατο έγραψα στη στήλη της Καθημερινής για ένα πρόσφατο βιβλίο της Χάνα Ρίτσι, μιας μιλένιαλ data scientist, που τεκμηριώνει ότι ο κόσμος δεν τα πάει και πολύ άσχημα στην αντιμετώπιση των μεγάλων περιβαλλοντικών προκλήσεων της εποχής. Υποστηρίζει ακόμα ότι, αν συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια, η γενιά της έχει την ευκαιρία να γίνει η πρώτη αληθινά βιώσιμη γενιά στην ιστορία της ανθρωπότητας.

– Λοιπόν, το βρήκα. – Πείτε μου. – Βρήκα πώς θα λύσουμε το πρόβλημά μας. Πώς θα κάνουμε εκατομμύρια φτωχών και αδύναμων ανθρώπων να σταματήσουν να στηρίζουν τις πολιτικές δυνάμεις που έχουν σχέδια και προγράμματα για να στηρίζουν τους φτωχούς και τους αδύναμους, και να αρχίσουν να ψηφίζουν εμάς.

Θα σας παραθέσω τώρα ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από μια πρόσφατη βαρυσήμαντη πολιτική ομιλία.  «Ολο λένε ότι μιλάει συνέχεια για καρχαρίες και γι’ αυτά. Οχι, κάνω μια παρομοίωση. Αν είμαι σε ένα πλοίο και είναι ηλεκτρικό και αρχίζει να βουλιάζει, ρωτάω τον τύπο: “Παθαίνεις ηλεκτροπληξία που κάθεσαι σ’ αυτό;”

Το κάνουν συνέχεια. Ξανά και ξανά. Σχολιαστές, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, της κεντρώας κατεύθυνσης, από το «μέτωπο της λογικής», το κάνουν πάντα, όποτε συμβαίνει κάτι τέτοιο στις ΗΠΑ: εξισώνουν τους πολιτικούς πόλους που υπάρχουν εκεί.

Τις ημέρες, που εμφανίστηκαν στα timelines και τις οθόνες εικόνες από το “Family Pride” της Θεσσαλονίκης, ξαναδιάβαζα για πρώτη φορά ύστερα από 30 χρόνια «Το Τρίτο Στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή.

Πριν από λίγες ημέρες ο συγγραφέας Τζον Γκριν (για τον οποίο έχουμε ξαναγράψει) ανέβασε μια ενδιαφέρουσα, φορτισμένη και βαρύγδουπη άποψη στο Threads: «Νιώθω ότι το “κοινωνικό” ίντερνετ είναι βλαβερό για την ανθρωπότητα», έγραψε. Και συνέχισε: «Μας ήρθε με την υπόσχεση της δημοκρατικοποίησης και αποδείχθηκε ότι προσφέρει χρήμα και ισχύ σε όσους είναι ήδη πλούσιοι και ισχυροί.

Την προηγούμενη Κυριακή σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ψηφοφόροι από το πιο ευτυχισμένο, δημοκρατικό, ειρηνικό και προοδευτικό μέρος του κόσμου επέλεξαν 720 ανθρώπους για να τους εκπροσωπήσουν στο κοινοβούλιο που μοιράζονται, το οποίο εγκρίνει μεγάλο μέρος των νομοθετημάτων που ισχύουν σε 27 χώρες.

Την περασμένη Κυριακή είχαμε ευρωεκλογές. Διορίσαμε 21 ανθρώπους να πάνε να μας εκπροσωπήσουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επιλέξαμε καλά; Το μέλλον θα δείξ… συγγνώμη, δεν μπορώ να ολοκληρώσω την πρόταση. Δεν μπορώ. Oχι. Aλλα αντί άλλων επιλέξαμε, πάλι. Την είδατε τη λίστα. Κοιτάξτε την ξανά. Θα είναι καλύτεροι αυτοί και αυτές από τις λαμπρές, αξέχαστες επιλογές […]

Σκεφτείτε την τελευταία ταινία που είδατε. Σκεφτήκατε; Ωραία. Τώρα, απαντήστε σε τρεις διαδοχικές ερωτήσεις. Πρώτον: υπήρχαν στην ταινία τουλάχιστον δύο γυναικείοι χαρακτήρες; Δεύτερον: έκαναν οι γυναικείοι χαρακτήρες έστω και μία συζήτηση μεταξύ τους; Τρίτον: είχε η συζήτηση που έκαναν για θέμα οτιδήποτε άλλο εκτός από κάποιον άντρα;

Το σύνθημα “Make America Great Again” είναι ένα πολύ ισχυρό μήνυμα. Μπορεί σήμερα να είναι ταυτισμένο με την ακροδεξιά, θρησκευτικού τύπου, τραμπική αίρεση που έχει σαρώσει το ρεπουμπλικανικό κόμμα και τη συντηρητική Αμερική, αλλά ως ιδέα είναι οικουμενική. Ολα τα υπερσυντηρητικά, ρατσιστικά ή νατιβιστικά κινήματα σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες κάτι παρόμοιο υιοθετούν, λίγο ή πολύ.

Υπάρχει ένα παλιό αστείο που κυκλοφορεί στο Ιντερνετ εδώ και δυο – τρία χρόνια. Εχει τη μορφή ενός φανταστικού διαλόγου και πάει ως εξής:  Συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας: «Στο βιβλίο μου επινόησα το Πλέγμα της Οδύνης ως μια προειδοποιητική ιστορία».  Εταιρεία τεχνολογίας: «Επιτέλους κατορθώσαμε να δημιουργήσουμε το Πλέγμα της Οδύνης από το κλασικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας “Μην […]

Το 2014, ο Ιλον Μασκ είπε: «Μέσα στον επόμενο χρόνο το 90% των διαδρομών που θα κάνουν τα Tesla θα είναι με τον αυτόματο πιλότο».