Περισσότερα από 80 χρόνια αφότου εκλάπη από τους ναζί, ένα πορτρέτο ενός διάσημου Ιταλού ζωγράφου εντοπίστηκε στην ιστοσελίδα ενός μεσιτικού γραφείου που διαφήμιζε μία κατοικία προς πώληση στην Αργεντινή.
Μια φωτογραφία δείχνει τον πίνακα «Πορτρέτο μιας Κυρίας» (Contessa Colleoni) του ζωγράφου Τζουζέπε Γκιζλάντι, γνωστού και ως Fra’ Galgario, να κρέμεται πάνω από έναν καναπέ στο σαλόνι του σπιτιού, σε παραθαλάσσια πόλη κοντά στο Μπουένος Αϊρες.
Η ολλανδική εφημερίδα AD ανέφερε ότι εντόπισε το έργο –το οποίο περιλαμβάνεται σε βάση δεδομένων χαμένων έργων τέχνης και καταγράφεται από το ολλανδικό υπουργείο Πολιτισμού ως «μη αποδοθέν»– έπειτα από μακρά έρευνα.
Το «Πορτρέτο μιας Κυρίας» ανήκε στον Ζακ Γκάουντστικερ, έναν από τους κορυφαίους Ολλανδούς εμπόρους τέχνης, ο οποίος διέφυγε από την Ολλανδία στα μέσα Μαΐου του 1940 για να γλιτώσει από την εισβολή των ναζί, αλλά πέθανε στο πλοίο που τον μετέφερε, όταν έπεσε στο αμπάρι και έσπασε τον αυχένα του.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, ολόκληρη η συλλογή του Γκάουντστικερ –πάνω από 1.100 έργα τέχνης, μεταξύ των οποίων πολυάριθμοι πίνακες «παλαιών δασκάλων»– είχε αγοραστεί από τον Χέρμαν Γκέρινγκ για ένα εξευτελιστικό ποσό.
Μετά τον πόλεμο, ορισμένα έργα ανακτήθηκαν στη Γερμανία και εκτέθηκαν ως μέρος της εθνικής συλλογής της Ολλανδίας στο Rijksmuseum, προτού 202 εξ αυτών αποδοθούν το 2006 στη μοναδική κληρονόμο του εμπόρου, τη νύφη του Μαρέι φον Σάερ.
Το «Πορτρέτο μιας Κυρίας» δεν ήταν ανάμεσά τους. Η AD ανέφερε ότι αποκάλυψε έγγραφα που υποδηλώνουν πως ο πίνακας ήταν ένας από τους δύο στην κατοχή του Φρίντριχ Κάντγκιεν, αξιωματούχου των ναζί, αξιωματικού των SS και στενού συνεργάτη του Γκέρινγκ, ο οποίος διέφυγε στην Ελβετία το 1945.
Ο Κάντγκιεν –τον οποίο οι Αμερικανοί ανακριτές περιέγραψαν ως «ένα “ερπετό” του χειρότερου είδους»– εγκατέλειψε στη συνέχεια την Ελβετία για τη Βραζιλία και έπειτα την Αργεντινή, όπου ίδρυσε εταιρεία, έκανε οικογένεια και πέθανε το 1978, σε ηλικία 71 ετών.
Η εφημερίδα ανέφερε ότι επί σειρά ετών επιχειρούσε να επικοινωνήσει με τις δύο κόρες του πρώην ναζί στο Μπουένος Αϊρες για τον πατέρα τους και τα χαμένα έργα τέχνης, αλλά ήρθε αντιμέτωπη με μια απίστευτη άρνηση. Τελικά, ένας δημοσιογράφος χτύπησε την πόρτα τους.
«Υπήρχε σίγουρα κάποιος στο σπίτι, είδαμε μια σκιά να κινείται στον διάδρομο, αλλά κανείς δεν άνοιξε», μετέφερε ο ρεπόρτερ Πέτερ Σχάουτεν. «Παρεμπιπτόντως, το σπίτι πωλείται», πρόσθεσε, στέλνοντας τον σύνδεσμο του μεσιτικού γραφείου Robles Casas & Campos.
Ο δημοσιογράφος της AD, Κύριλ Ρόσμαν, είπε: «Οταν άνοιξα τον σύνδεσμο το επόμενο πρωί, άρχισα να σκρολάρω τις εσωτερικές φωτογραφίες του ακινήτου. Υπήρχε κάτι που να μαρτυρά το παρελθόν του Κάντγκιεν; Και τότε το είδα. Εκείνος ο πίνακας, πάνω από τον καναπέ – φωτογραφία 5…».
Η εφημερίδα ανέφερε ότι οι ιστορικοί τέχνης πιστεύουν πως ο πίνακας έχει όλα τα χαρακτηριστικά του χαμένου έργου του Γκιζλάντι, ενός από τους σημαντικότερους Ιταλούς ζωγράφους των τελών του 17ου και αρχών του 18ου αιώνα, τα έργα του οποίου εκτίθενται σε πολλά μουσεία παγκοσμίως.
Δύο ερευνητές της Υπηρεσίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ολλανδικής κυβέρνησης, οι Αννελίς Κουλ και Πέρι Σράιερ, δήλωσαν επίσης στην AD ότι «δεν υπάρχει λόγος να φανταστεί κανείς» πως πρόκειται για αντίγραφο, προσθέτοντας ότι μόνο η εξέταση του ίδιου του πίνακα θα μπορούσε να επιβεβαιώσει την ταυτότητά του.
Πηγή: Guardian
