Ο Γουίλιαμ Γκένσμπεργκ ερωτεύτηκε το ορεινό τρέξιμο για πρώτη φορά όταν πλησίαζε τα 50. Εκείνη την περίοδο έπαιζε σε ερασιτεχνικό πρωτάθλημα χόκεϊ επί πάγου, στην κομητεία Γουέστσεστερ της Νέας Υόρκης, αλλά οι τραυματισμοί του είχαν συσσωρευτεί και χρειαζόταν έναν διαφορετικό τρόπο για να παραμείνει δραστήριος. Ο Γκένσμπεργκ, ο οποίος δεν είχε σχεδόν καθόλου εμπειρία στο τρέξιμο, άρχισε να κάνει τζόγκινγκ σε ένα καταπράσινο μονοπάτι μήκους σχεδόν 3 χιλιομέτρων, κοντά στο σπίτι του. Τον συνεπήρε κατευθείαν.
«Ειλικρινά, με μάγεψε το ότι ήμουν στο δάσος και έκανα κάτι με τον δικό μου ρυθμό», λέει. «Είναι ένας υπέροχος τρόπος να βρίσκεσαι στη φύση. Είναι πολύ πρωτόγονο συναίσθημα».
Ο Ανταμ Τσέις, πρόεδρος της Αμερικανικής Ενωσης Ορεινού Τρεξίματος και συγγραφέας του βιβλίου «The Ultimate Guide to Trail Running», λέει ότι το άθλημα σού δίνει την ευκαιρία να «ηρεμήσεις το μυαλό σου». Σου δίνει μια αίσθηση ψυχικής και σωματικής απόδρασης που δεν έχεις πάντα όταν τρέχεις στον δρόμο, τονίζει.
Αν είσαι αρχάριος, ιδού τι πρέπει να γνωρίζεις για να βρεις μονοπάτια και να διαλέξεις τον κατάλληλο εξοπλισμό.
Στους χωματόδρομους
Ολες οι μορφές τρεξίματος προσφέρουν καρδιαγγειακά οφέλη. Ερευνες δείχνουν ότι ο χρόνος που περνάει κανείς στη φύση μπορεί να συμβάλει στη μείωση του άγχους και του στρες.
Το ορεινό τρέξιμο απαιτεί επίσης να προσαρμόζεις συνεχώς το βήμα σου, ώστε να ανταποκρίνεσαι στις μεταβολές του εδάφους. Αυτό σε αναγκάζει να ενεργοποιείς διαφορετικές μυϊκές ομάδες, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη τραυματισμών από υπερβολική καταπόνηση και να συμβάλει στη βελτίωση της ισορροπίας και της σταθερότητας, λέει ο Τζέρεμι Κάστνερ, ορθοπεδικός φυσιοθεραπευτής και ιδρυτής του «Mountain Athletes Physical Therapy» στο Κολοράντο Σπρινγκς. Αντίθετα, στο κλασικό τρέξιμο στον δρόμο, «ο βηματισμός είναι σχεδόν πάντα ίδιος», επισημαίνει.
Ακόμα κι αν ζείτε σε πόλη, με λίγη αναζήτηση μπορείτε να εντοπίσετε ανεπίστρωτες διαδρομές για τρέξιμο. Ο ιστότοπος Trail Run Project προσφέρει μια δωρεάν βάση δεδομένων με χιλιάδες μονοπάτια στις ΗΠΑ και στο εξωτερικό. Μπορείτε να φιλτράρετε την αναζήτησή σας ανάλογα με την απόσταση, την υψομετρική διαφορά και άλλες προτιμήσεις – για παράδειγμα, αν προτιμάτε κυκλική διαδρομή ή διαδρομή με επιστροφή. (Υπάρχει επίσης φίλτρο για το αν επιτρέπονται τα σκυλιά).
Μπορείτε ακόμη να βρείτε διαδρομές χρησιμοποιώντας τη δημοφιλή εφαρμογή πεζοπορίας AllTrails ή τη λειτουργία «heat maps» της Strava, η οποία συγκεντρώνει δεδομένα από εκατομμύρια χρήστες και αναδεικνύει τις πιο δημοφιλείς διαδρομές.
Επιπλέον, ο ιστότοπος της Αμερικανικής Ενωσης Ορεινού Τρεξίματος διαθέτει εκτενή κατάλογο αγώνων ορεινού τρεξίματος, στις 50 πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, με αποστάσεις που κυμαίνονται από 1,5 έως 320 χιλιόμετρα. Ακόμα κι αν δεν σας ενδιαφέρουν οι αγώνες, λέει ο Τσέις, οι περισσότερες διαδρομές παραμένουν ανοιχτές στο κοινό. Οι χάρτες των αγώνων περιλαμβάνουν επίσης πληροφορίες για το είδος του εδάφους και το υψομετρικό προφίλ της διαδρομής, που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες στον προγραμματισμό των καθημερινών σας διαδρομών.
Σου δίνει μια αίσθηση ψυχικής και σωματικής απόδρασης που δεν έχεις πάντα όταν τρέχεις στον δρόμο, τονίζει ο πρόεδρος της Αμερικανικής Ενωσης Ορεινού Τρεξίματος.
Η Κέλσι ΜακΓκίλ, προπονήτρια τρεξίματος στο Μπεντ του Ορεγκον, λέει ότι οι νέοι δρομείς δεν χρειάζεται απαραίτητα να περιορίζονται σε επίπεδα εδάφη – διαφορετικά, μπορεί να χάσουν ένα σημαντικό κομμάτι της απόλαυσης. Για πολλούς, η πρόκληση των απότομων λόφων αποτελεί βασικό στοιχείο της γοητείας του ορεινού τρεξίματος. (Και αν σας φαίνεται αποθαρρυντικό, ίσως σας βοηθήσει να ξέρετε ότι ακόμη και έμπειροι δρομείς συχνά επιβραδύνουν και περπατούν στα πιο απότομα σημεία).
Λιγοστός εξοπλισμός
Υπάρχει πληθώρα εξειδικευμένου εξοπλισμού για το ορεινό τρέξιμο: μπαστούνια πεζοπορίας από ανθρακονήματα, ρολόγια GPS με τοπογραφικούς χάρτες και πολλά άλλα. Ομως, αν είστε αρχάριοι στο άθλημα, λέει η ΜακΓκίλ, τα μόνα απολύτως απαραίτητα είναι ένα καλό ζευγάρι παπούτσια και ένα μπουκάλι νερό για ενυδάτωση.
Ενώ τα παπούτσια για τρέξιμο σε άσφαλτο μπορεί να είναι κατάλληλα για ομαλές επιφάνειες, όπως χωματόδρομους, τα ειδικά παπούτσια για ορεινό τρέξιμο προσφέρουν καλύτερη πρόσφυση σε βραχώδη ή απότομα εδάφη. Είναι συνήθως πιο ανθεκτικά και ενισχυμένα και μπορεί να διαθέτουν επιπλέον χαρακτηριστικά, όπως αδιάβροχα υλικά και ενσωματωμένες γκέτες που εμποδίζουν τη σκόνη και τα χαλίκια να μπαίνουν στο παπούτσι. Ως γενικός κανόνας, τα παπούτσια με μεγαλύτερες και πιο αραιές προεξοχές στην εξωτερική σόλα –δηλαδή στα λαστιχένια πέλματα που προσφέρουν καλύτερη πρόσφυση— είναι καταλληλότερα για ασταθές, ανώμαλο ή ολισθηρό έδαφος.
Ενταξη σε κοινότητα
Οι λέσχες τρεξίματος γνωρίζουν άνθηση, και αρκετοί δρομείς έχουν διαπιστώσει ότι το αίσθημα του ανήκειν μπορεί να είναι ακόμη πιο έντονο όταν τρέχετε μαζί στο δάσος.
Η 49χρονη Σαλίνα Μπατζάν εντάχθηκε σε έναν σύλλογο ορεινού τρεξίματος στο Ουισκόνσιν, ενώ προπονούνταν για τον πρώτο της μαραθώνιο το 2013. Ενιωσε αμέσως την ομαδικότητα και από τότε έχει δημιουργήσει τη δική της ομάδα ορεινού τρεξίματος, την Terrain Trail Runners, στο Σεντ Λούις. «Οταν βρίσκεστε στην άγρια φύση, προσέχετε ο ένας τον άλλον», λέει η Μπατζάν.
Για να βρείτε μια ομάδα στην οποία να συμμετάσχετε, ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι το τοπικό κατάστημα με είδη τρεξίματος. Πολλά καταστήματα διοργανώνουν ομαδικές προπονήσεις ή μπορούν να σας κατευθύνουν προς άλλους συλλόγους της περιοχής. Ανάλογα με τον τόπο διαμονής σας, η εθελοντική συμμετοχή σε οργανώσεις που ασχολούνται με τη συντήρηση μονοπατιών μπορεί να είναι ένας ακόμη τρόπος για να γνωρίσετε δρομείς της περιοχής, αναφέρει ο Τσέις.
Για τον Γκένσμπεργκ, ο οποίος ξεκίνησε το ορεινό τρέξιμο μόνος του, η δραστηριότητα αυτή έχει πλέον γίνει κεντρικό κομμάτι της κοινωνικής του ζωής. Αφού πέρασε ένα διαζύγιο και έμεινε μόνος, πούλησε την επιχείρησή του και ξεκίνησε ένα οδικό ταξίδι σε ολόκληρη τη χώρα, με στόχο να επισκεφθεί πόλεις και κωμοπόλεις με δραστήρια υπαίθρια κοινότητα και να διαλέξει μία όπου θα περνούσε τα γεράματά του.
Δεν προχώρησε πέρα από το Μπόλντερ του Κολοράντο, που ήταν μόλις ο δεύτερος σταθμός του ταξιδιού του. Δοκίμασε μερικές ομάδες τρεξίματος που βρήκε μέσω του Meetup, λέει, και «το επόμενο που θυμάμαι είναι ότι είχα ήδη έναν κύκλο φίλων – κι απλώς αποφάσισα να μείνω».

