Μία ακόμη προσπάθεια αναβάθμισης της μεταλυκειακής επαγγελματικής εκπαίδευσης επιχειρείται στην Ελλάδα, με το νομοσχέδιο για τη δημιουργία επαγγελματικών ακαδημιών σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα. Με βάση το ν/σ που κατέθεσε χθες σε δημόσια διαβούλευση έως τις 25/9 το υπουργείο Παιδείας, θα δημιουργηθούν Ακαδημίες Επαγγελματικής Κατάρτισης. Ωστόσο, οι σπουδαστές των υπαρχόντων δημοσίων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) έχουν μειωθεί, σε αντίθεση με των ιδιωτικών ΙΕΚ, που αυξήθηκαν.
Ειδικότερα, το υπουργείο Παιδείας θα μπορεί να ιδρύει ακαδημίες σε όλη την επικράτεια, συμπράττοντας με επιχειρήσεις και φορείς, όπως εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια. Η επιχείρηση θα αναλαμβάνει την εκπαίδευση των σπουδαστών σε δικές της εγκαταστάσεις και με βάση τις ανάγκες που έχει σε εξειδικευμένο προσωπικό. Οι ακαδημίες θα έχουν συγκεκριμένο θεματικό αντικείμενο και ειδικότητες, οι οποίες θα εστιάζουν στις ανάγκες της τοπικής επιχειρηματικότητας. Ενδεικτικά, έχουν γίνει επαφές του υπουργείου Παιδείας με οινοπαραγωγούς και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης στη Νάουσα για την ίδρυση ακαδημίας με θεματική την παραγωγή κρασιού. Η περιοχή έχει συνδεθεί με τον αείμνηστο Γιάννη Μπουτάρη. Επίσης, επαφές έχουν γίνει με φαρμακοβιομηχάνους για τη δημιουργία ακαδημίας στην Τρίπολη. Η αρκαδική πρωτεύουσα έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε κέντρο παραγωγής φαρμάκων, καθώς φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη εξαγγείλει επενδύσεις για τη δημιουργία παραγωγικών hub εκεί. Τέλος, στο Κιλκίς θα δημιουργηθεί ακαδημία που θα επικεντρώνεται στην ειδικότητα της μηχανοτρονικής, με τη σύμπραξη του τοπικού επιμελητηρίου και εταιρειών ανελκυστήρων.
Η επιχείρηση θα προσφέρει οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη για τη διενέργεια της πρακτικής άσκησης των καταρτιζομένων εντός των εγκαταστάσεών της. Ακόμη ένα ποσοστό αποφοίτων θα πρέπει να απορροφάται από την επιχείρηση που λειτουργεί την ακαδημία.
Από την άλλη, όμως, ο αριθμός των σπουδαστών στα δημόσια ΙΕΚ μειώνεται. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας –η επεξεργασία τους έγινε από τον πρώην πρόεδρο της ΟΛΜΕ Θέμη Κοτσιφάκη–, το χειμερινό εξάμηνο του 2020 στα δημόσια ΙΕΚ ήταν εγγεγραμμένοι 41.242 σπουδαστές και το αντίστοιχο του 2024 37.142 (μείωση 10%).
Σε δημόσια διαβού- λευση το νομοσχέδιο για δημιουργία επαγγελματικών ακαδημιών σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα.
Αντιθέτως, στα ιδιωτικά ΙΕΚ το χειμερινό εξάμηνο του 2020 ήταν 36.000 σπουδαστές και το αντίστοιχο του 2024 46.000 (αύξηση 28%). Οπως προκύπτει, ενώ το 2020 η πλειονότητα των σπουδαστών σε ΙΕΚ ήταν σε δημόσια, το 2024 ήταν σε ιδιωτικά. Το ίδιο χρονικό διάστημα ο αριθμός των ιδιωτικών αυξήθηκε από 84 σε 90, ενώ των δημοσίων μειώθηκε από 221 σε 214. «Οι σπουδαστές στα δημόσια ΙΕΚ, ενώ ήταν πλειονότητα τα προηγούμενα χρόνια –το 53% του συνολικού σπουδαστικού δυναμικού το 2020– έγιναν μειονότητα, 44%, το 2024. Αντιστρόφως, οι σπουδαστές στα ιδιωτικά ΙΕΚ έγιναν πλειονότητα, από 47% το 2020 σε 56% το 2024», επισημαίνει ο κ. Κοτσιφάκης.
Τα δημόσια ΙΕΚ είχαν σημαντική αύξηση σπουδαστών μετά την καθιέρωση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ) στα πανεπιστήμια το 2021. Συγκεκριμένα, η τότε υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως θεσμοθέτησε το «παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο» με περίπου 520 τμήματα δημοσίων ΙΕΚ, στα οποία θέση μπορούν να διεκδικήσουν οι απόφοιτοι λυκείου οι οποίοι μένουν κάθε χρόνο εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης λόγω της ΕΒΕ. Οι υποψήφιοι δεν έχουν περιορισμό στο πλήθος επιλογών ΙΕΚ και ειδικοτήτων κατά τη συμπλήρωση του «παράλληλου μηχανογραφικού».
Σε τι πλεονεκτούν
Στελέχη του κλάδου, μιλώντας στην «Κ», ανέφεραν ότι τα ιδιωτικά ΙΕΚ πλεονεκτούν σε σχέση με τα δημόσια στην ευελιξία που διαθέτουν να αυξήσουν τον αριθμό των σπουδαστών τους με βάση τη ζήτηση. «Στην περίπτωση που κλείνουν οι θέσεις σε μια ειδικότητα δημοσίου ΙΕΚ, οι ενδιαφερόμενοι επιλέγουν ένα από τα ιδιωτικά. Επίσης, μπορεί να μην υπάρχουν οι ειδικότητες υψηλής ζήτησης σε δημόσιο ΙΕΚ κοντά στο σπίτι κάποιου υποψηφίου», πρόσθεσαν. Ενδεικτικά, οι πλέον περιζήτητες ειδικότητες είναι τεχνικού εφαρμογών πληροφορικής, βοηθού βρεφονηπιοκόμου, αισθητικής, κομμωτικής, βοηθού φαρμακείου, λογιστικής, βοηθού φυσικοθεραπευτή. Τρίτο πλεονέκτημα, όπως υποστηρίζεται, είναι ότι τα ιδιωτικά ΙΕΚ είναι καλύτερα συνδεδεμένα με την αγορά εργασίας.
