ΚΡΙΤΙΚΗ

​​Υπάρχουν δοκίμια που είναι επιτεύγματα. Τι θα μπορούσε να γράψει ο μελετητής για τον Μιγέλ ντε Θερβάντες όταν η βιβλιογραφία του ανέρχεται σε χιλιάδες τόμους; Κι ωστόσο. Πάντα υπάρχει η δυνατότητα για ακόμα εντελέστερη προσέγγιση, για ακόμα καλύτερο φωτισμό, για νέους δρόμους.

Η Αλις Οσβαλντ (γενν. 1966), για την οποία δίκαια, εάν κρίνουμε από το υπό συζήτηση βιβλίο, γράφτηκε ότι είναι ίσως η μεγαλύτερη εν ζωή ποιήτρια της Μεγάλης Βρετανίας, δανείζεται από την Ιλιάδα τις μινιμαλιστικές «βιογραφίες» των άσημων νεκρών και χτίζει με στίχους το μνημείο τους. 

​​Μυθιστόρημα σε είκοσι μονολόγους προσδιορίζει ο Μιχάλης Μοδινός το νέο του βιβλίο, προσφέροντας έτσι στον αναγνώστη ένα στίγμα πλεύσης στις σελίδες του.

Η εμφάνιση της περίφημης ορχήστρας Φιλαρμόνια υπό τη διεύθυνση του Εζα-Πέκα Σάλονεν στο Ηρώδειο, στις 2 Ιουλίου, υπήρξε μία από τις κορυφαίες μουσικές προτάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών. Η μετάκληση ενός σημαντικού μουσικού συνόλου υπό τη διεύθυνση ενός ικανού αρχιμουσικού είναι πια σπάνιο γεγονός στην «Αθήνα της κρίσης».

​​​​Αφησα τη θέση μου με την απροθυμία που αφήνει κανείς την ποίηση για την πεζογραφία, σαν ναυαγός που εγκαταλείπει τη σανίδα του κι ακολουθεί το Λεοπόλδο Μπλουμ μήπως και μάθει στις λέξεις του να επιπλέουν».

Ως «χρυσή φωνή» διαφημίζει η δισκογραφική του εταιρεία τον Τζόζεφ Καλέγια και ακριβώς αυτό απέδειξε ότι είναι στο ρεσιτάλ του στο Ηρώδειο στις 29 Ιουνίου. Ο διάσημος Μαλτέζος τενόρος ερμήνευσε ιταλικές και γαλλικές άριες συνοδευόμενος από τους «Μουσικούς της Καμεράτας» υπό τη διεύθυνση του Ισπανού αρχιμουσικού Ραμόν Τέμπαρ.

Ο Ευριπίδης έγραψε τον «Ορέστη» το 408 π.Χ. Λίγους μήνες αργότερα αναχώρησε για την αυλή του Αρχελάου Α΄, την εποχή που προσπαθούσε να δώσει στη Μακεδονία τα «πολιτισμένα» χαρακτηριστικά των άλλων ελληνικών πόλεων-κρατών. Ο, κατά Αριστοτέλη, τραγικότατος των ποιητών δεν ήταν νέος.

Eίναι ευχάριστο να διαπιστώνεις ότι ανήκει στο παρελθόν η τάση με τις «επιθεωρησιακού» τύπου παρεμβάσεις στις αριστοφανικές κωμωδίες και τον υπερτονισμό των φαλλικών/γενετήσιων αναφορών που υπάρχουν στα έργα του Αριστοφάνη.

Σε πείσμα των σποραδικών καταιγίδων η συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Τσαϊκόφσκι, μετάκληση της ιδιωτικής We Promotion αλλά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, πραγματοποιήθηκε κανονικά στις 26 Ιουνίου στο Ηρώδειο. Βλέποντας τον καιρό, ο εμπειρότατος αρχιμουσικός Βλαντίμιρ Φεντοσέγεφ παρέκαμψε το διάλειμμα και έφτασε στο τέλος του προγράμματος με ελάχιστες εκπτώσεις.

​​Κινητήριος δύναμη στο μεγάλο κλασικό μυθιστόρημα του Ιταλο Σβέβο (1861-1928) αποτελεί η έννοια του φαυλοκυκλικού αδιεξόδου, της ειρωνικής φαντασιοπληξίας, της κωμικής παρεξήγησης. Οχι τυχαία το όνομα του κεντρικού ήρωα παραπέμπει στον αρχαίο Ελεάτη φιλόσοφο και στα παράδοξα προβλήματά του – τα οποία και υποδεικνύουν τη διάσταση ανάμεσα στην πραγματικότητα και την εμπειρία, ανάμεσα στον στοχασμό και τις αισθήσεις μας.

Τ​​έσσερα πρόσωπα, δύο γυναίκες και δύο άντρες, πασχίζουν να προφυλάξουν τις εύθρυπτες υπάρξεις τους σε έναν κατακερματισμένο, αποσχηματοποιημένο κόσμο. Σε αυτό το αποψιλωμένο από νόημα τοπίο ακόμα και το παραμικρό αίσθημα ασφάλειας είναι εξαρχής αποκλεισμένο.

Mία ώρα και τριάντα πέντε λεπτά διαρκεί ο «Αγγελος εξολοθρευτής» (1962) του Λουίς Μπουνιουέλ, δύο ώρες και ένα τέταρτο η ομότιτλη παράσταση της Αντζελας Μπρούσκου για το Φεστιβάλ Αθηνών.