ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Το σημερινό σκηνικό δείχνει ότι σε πολλές χώρες υπάρχει μια ισχυρή αιτιώδης σχέση, που με αφετηρία την οικονομική, κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα αποσταθεροποιεί τη δημοκρατία. Ομως, η σχέση αιτιότητας είναι αμφίδρομη. Τα σοβαρά οικονομικά και άλλα προβλήματα δεν έχουν μόνο εξωγενή προέλευση.

Ο επίσημος απολογισμός των δικτατοριών και των εθνικών τραγωδιών πραγματοποιείται στα δικαστήρια των δημοκρατικών κρατών όταν επανέλθει στη χώρα η δημοκρατική ομαλότητα. Εκεί αποδίδονται οι ποινές στις βαρύτατες ευθύνες που φέρουν οι κατηγορούμενοι.

Τι έδειξε δημοσκόπηση που διενήργησε η Ipsos σε δείγμα 10.000 πολιτών από εννέα χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ.

Η πλειονότητα των ψηφοφόρων παρουσιάζεται να ανησυχεί για το παρόν και το μέλλον των δημοκρατιών.

«The next and last stop is City Hall». Οι πόρτες του μετρό της Νέας Υόρκης ανοίγουν και εμφανίζεται η στάση του δημαρχείου. Cut.

Παρά τους τόνους μελάνι που έχουν χυθεί για να εξηγηθεί ο σύγχρονος λαϊκισμός, λίγοι τον έχουν περιγράψει τόσο καθαρά όσο ο Στιβ Μπάνον, πρώην επικεφαλής στρατηγικής του Λευκού Οίκου, σε μία πρόσφατη (23.10.2025) συνέντευξη στον Economist.

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ ανάμεσα στους πολλούς αφορισμούς του είχε πει ότι «Η Δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, με εξαίρεση όλα τα άλλα» (ή κάπως έτσι).

Προσφάτως μας έρχεται –ως είδος συναγερμού– η πληροφορία ότι την ελληνική Δικαιοσύνη δεν την εμπιστεύεται πλέον ο κόσμος. Η κ. Κωνσταντοπούλου μάς διαλαλεί ότι δεν της έχει εμπιστοσύνη.

Ηταν βάλσαμο η αισιοδοξία του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου την περασμένη Κυριακή. «H κρίση αντιπροσώπευσης που διανύουμε σήμερα δεν είναι κάτι εξαιρετικό», έγραψε, «αλλά μια από τα ίδια, η οποία οφείλεται στην αδυναμία των πολιτικών μας για μακρόπνοο σχεδιασμό και για τις ελάχιστες εκείνες συναινέσεις που απαιτούνται για την πραγματοποίησή του»

Στη δημόσια συζήτηση επανέρχεται από καιρού εις καιρόν το ερώτημα κατά πόσον είναι χρήσιμη η ύπαρξη οργάνων στα οποία θα πραγματοποιείται με θεσμικό τρόπο διαβούλευση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων για μείζονα ζητήματα διπλωματικής στρατηγικής. Η ιδέα δεν είναι καινούργια.

Είναι πολλοί εκείνοι που ανησυχούν για το μέλλον της Δημοκρατίας. Δικαίως, γιατί μοιάζει πολύ εύθραυστη. Είναι ένα πολίτευμα που φαίνεται αντιφατικό. Θέλει αποτελεσματικότητα, αλλά έχει και χασομέρι, επειδή πάντα η ανέλεγκτη «αποτελεσματικότητα» των πάνω οδηγεί σε καταστροφή των πάντων.

Η πολιτική συνθήκη που ονομάζεται «φιλελευθερισμός» δεν προέκυψε από επαναστάσεις, ούτε φυσικά γεννήθηκε μονομιάς.