Επανήλθε για 43η χρονιά o Δακτύλιος στην πρωτεύουσα από τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου, παρότι πλέον είναι αποδεδειγμένο και μετρήσιμο πως δεν ανακουφίζει την κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Με τους ειδικούς να σημειώνουν πως με δεδομένα ότι αφενός ο στόλος αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην Αθήνα είναι πολλαπλάσιος από το 1982 (σύμφωνα με τη Eurostat το 2023 στην Ελλάδα αντιστοιχούσαν 565 επιβατικά αυτοκίνητα ανά 1.000 κατοίκους) και αφετέρου τα μονά-ζυγά είναι ένα απαρχαιωμένο σύστημα κυκλοφορίας που δεν χρησιμοποιείται σε άλλες χώρες, γίνεται σαφές πως υπάρχουν σοβαρότερα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν προκειμένου να αποσυμφορηθούν κεντρικοί άξονες κυκλοφορίας και να βελτιωθεί η μεταφορά των πολιτών.
Πάντως, το υπουργείο Μεταφορών προσανατολίζεται σε μελλοντική κατάργηση του συγκεκριμένου Δακτυλίου (διαχωρισμός σε μονά-ζυγά), εξετάζοντας περιορισμούς που θα αφορούν τα ρυπογόνα αυτοκίνητα. Ωστόσο, δεν έχει τεθεί κάποιο χρονοδιάγραμμα επί τάπητος.
Η «Κ» ζήτησε τη γνώμη των συγκοινωνιολόγων σχετικά με τα μέτρα που θα μπορούσαν να αποσυμφορήσουν τους δρόμους περισσότερο από την εφαρμογή του ισχύοντος Δακτυλίου.
1. Δακτύλιος με περιβαλλοντικά κριτήρια
Ο Θανάσης Τσιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, σημειώνει στην «Κ» πως ένας μελλοντικός αποδοτικότερος Δακτύλιος θα πρέπει να βασίζεται όχι απλώς σε αριθμούς πινακίδων, αλλά σε σαφή περιβαλλοντικά και τεχνολογικά κριτήρια.
Η λογική για τον ίδιο είναι απλή. Τα παλιά και ρυπογόνα οχήματα να μην επιτρέπεται να περνούν από το κέντρο της πόλης καθημερινά και η είσοδος να ρυθμίζεται ανάλογα με τα πρότυπα ρύπων που εκπέμπει το κάθε όχημα.
Ο κ. Τσιάνος προσθέτει πως ένας «νέος Δακτύλιος» θα πρέπει να είναι γεωγραφικά πιο ευέλικτος, να προσαρμόζεται δηλαδή στις πραγματικές ανάγκες και στις ζώνες με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση, ώστε η πρόσβαση στο κέντρο να γίνει δικαιότερη και πιο «καθαρή».
2. Ενίσχυση των ΜΜΜ
«Μια τέτοια πολιτική δεν μπορεί να πετύχει χωρίς ταυτόχρονη ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς», τονίζει ο πρόεδρος των Συγκοινωνιολόγων προσθέτοντας ότι η επέκταση του μετρό, η αξιοπιστία των λεωφορείων και η σύνδεση των δημόσιων συγκοινωνιών με ήπιες μορφές μετακίνησης (πεζή, ποδήλατο κ.λπ.) αποτελούν προϋποθέσεις για να πειστεί ο πολίτης να αφήσει το αυτοκίνητό του.
Στο πλαίσιο αυτό, χρήσιμη θα ήταν η επιτάχυνση των έργων της Γραμμής 4 του μετρό, καθώς και ο σχεδιασμός νέων γραμμών που θα εξυπηρετούν περιοχές με υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα αλλά περιορισμένες μεταφορικές επιλογές.
3. Νέες συνδέσεις
Αποψη του πολιτικού μηχανικού και συγκοινωνιολόγου Κωνσταντίνου Κουρέτα είναι πως η αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος στην Αθήνα δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στο κέντρο της πόλης, καθώς απαιτείται ένας συνολικός ανασχεδιασμός.
Κατά τον ίδιο, η ενίσχυση των ΜΜΜ πρέπει να εστιάσει όχι τόσο στις ήδη κορεσμένες κεντρικές γραμμές όσο στις συνδέσεις ανάμεσα στα προάστια και στο κέντρο. Μόνο έτσι θα αποσυμφορηθεί η είσοδος της πόλης, μειώνοντας τα αυτοκίνητα που φτάνουν καθημερινά στο ιστορικό τρίγωνο.
4. Ελεγχόμενη στάθμευση και εκτός κέντρου
Κομβικό ρόλο για τον κ. Κουρέτα παίζει και η λειτουργία σταθμών μετεπιβίβασης — χώρων στάθμευσης για Ι.Χ. και ανταπόκρισης λεωφορείων σε σταθμούς μετρό εκτός του κέντρου, ώστε να μπορεί ο οδηγός να αφήνει το αυτοκίνητό του και να συνεχίζει με δημόσιο μέσο, μειώνοντας τον φόρτο στο κέντρο της πόλης.
5. Αναδιοργάνωση κυκλοφορίας εμπορευμάτων
Ακόμη ένα σημαντικό μέτρο είναι η αναδιοργάνωση της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων με στόχο την αλλαγή των ωρών φορτοεκφόρτωσης στην κεντρική περιοχή. «Οι ώρες φορτοεκφόρτωσης πρέπει να έχουν χρονική απόσταση από τις ώρες αιχμής, ώστε να μην επιβαρύνουν την κίνηση και την ασφάλεια των πεζών», εξηγεί ο συγκοινωνιολόγος.
6. Αστυνόμευση της παράνομης στάθμευσης
Εξίσου κρίσιμη είναι η αποτελεσματικότερη αστυνόμευση της παράνομης στάθμευσης, που σήμερα ακυρώνει μεγάλο μέρος της κυκλοφοριακής ρύθμισης. Συνδυαστικά με την επέκταση της ελεγχόμενης στάθμευσης σε περιοχές γύρω από το κέντρο θα αποτρέπεται η μακρόχρονη κατάληψη δημόσιου χώρου από οχήματα.
7. Επικαιροποίηση και τακτική παρακολούθηση της σηματοδότησης
Τέλος, η επικαιροποίηση και η τακτική παρακολούθηση της σηματοδότησης, δηλαδή των φωτεινών σηματοδοτών και των χρονισμών τους, είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της ροής και την αποφυγή μποτιλιαρισμάτων χωρίς λόγο.
«Ολα αυτά τα μέτρα πρέπει να τεθούν σε ισχύ ταυτόχρονα και όχι αποσπασματικά. Μόνο έτσι θα υπάρξει προοπτική, ώστε η πόλη να είναι πιο λειτουργική κυκλοφοριακά», καταλήγει ο κ. Κουρέτας.
