«ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΜΑΣΤΟΡΟΙ κι εξήντα μαθητάδες, γιοφύριν εθεμέλιωναν στης Αρτας το ποτάμι. Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν». Με το γνωστό απόφθεγμα περιγράφουν στην «Κ» κάτοικοι της Χαλκίδας τα χρόνια προβλήματα της γέφυρας του Ευρίπου. Οπως τονίζουν, με αφορμή τη βλάβη που ακινητοποίησε για ώρες τη γέφυρα, οι δυσλειτουργίες δεν είναι ασυνήθιστες. Μιλούν για την ανάγκη συντήρησης και ανακαίνισης, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν πως πρέπει «να την γκρεμίσουν και να την ξαναχτίσουν από την αρχή».
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, Θεοδόσης Τάσιος, ο οποίος εμπνεύστηκε τη «συρταρωτή» γέφυρα της Χαλκίδας, «είναι λογικό να χρειάζεται πλέον μια σοβαρή συντήρηση καθώς μετράει πλέον εξήντα πέντε χρόνια λειτουργίας. Επίσης η γέφυρα αυτή, ένα μοναδικό έργο για την εποχή της, είναι αστική. Δεν κατασκευάστηκε ποτέ για να είναι μια γέφυρα-πέρασμα γιατί περίπου προ εκατονταετίας η κατάσταση της πόλεως της Χαλκίδας και των περιχώρων ήταν πολύ διαφορετική. Σήμερα οι ανάγκες είναι πολύ αυξημένες», περιγράφει στην «Κ» ο καθηγητής.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η «συρταρωτή» γέφυρα της Χαλκίδας είναι μια «γερόντισσα» όπως λένε και οι ντόπιοι. Κατασκευάστηκε το 1960-1963 και πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά σταθερή υποδομή που υλοποιήθηκε μετά την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους, αλλά την πρώτη που έγινε αποκλειστικά από Ελληνες μηχανικούς. Υπήρξε πρωτοποριακή και μοναδική για την εποχή της. Η κατασκευή του 1857, από Γάλλους και Ελληνες μηχανικούς, ήταν περιστρεφόμενη «διπλωτή», ενώ αυτή του 1896 –ιταλική– άνοιγε χειροκίνητα προς το πλάι.
«Παρ’ όλη την αρχιτεκτονική αξία της, η γέφυρα μετράει κάποια χρόνια», τονίζει ο καθηγητής του ΕΜΠ, Θεοδόσης Τάσιος. «Εχει εκπονηθεί μελέτη για το τι ακριβώς χρειάζεται να γίνει σήμερα, ώστε να υλοποιηθεί μια ολοκληρωμένη συντήρηση και η γέφυρα να λειτουργεί σωστά, από τον καθηγητή και μαθητή μου Ιωάννη Βάγια. Ας μη μείνει στα ντουλάπια αυτή η μελέτη. Ας γίνει ταχύτερα», τονίζει για την επείγουσα κατάσταση.
«Επιπλέον πιθανότατα χρειάζεται ακόμη μια γέφυρα προκειμένου να εξυπηρετηθεί η περιοχή. Το Τεχνικό Επιμελητήριο της Χαλκίδας έχει υποδείξει πιθανές θέσεις για μια νέα αστική γέφυρα, το τονίζω αυτό. Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει μια πολύ πιο μοντέρνα σύνθεση, η οποία θα μπορούσε να είναι και μια υποβρύχια σήραγγα, όπως κάναμε στην περίπτωση της υποθαλάσσιας σύνδεσης Πρέβεζας – Ακτίου, στο άνοιγμα του Αμβρακικού Κόλπου».
«Θέμα ασφάλειας δεν υπάρχει»
Σύμφωνα και με τον Μπάμπη Μανιάτη, διευθύνοντα σύμβουλο του Οργανισμού Λιμένων Νομού Ευβοίας (ΟΛΝΕ), «αυτό που συνέβη τις προάλλες είναι ότι κατά το άνοιγμα της γέφυρας πέρασαν 12 σκάφη από βορρά προς νότο και αντίστροφα, ωστόσο κατά την επιχείρηση επαναφοράς, το κλίτος από την πλευρά της Ευβοϊκής δεν κατάφερε να επανέλθει λόγω ηλεκτρονικής βλάβης στον μηχανισμό. Πρόκειται για τον ηλεκτροϋδραυλικό μηχανισμό των εμβόλων που ανυψώνουν τη γέφυρα. Θέμα ασφάλειας της γέφυρας, γιατί περνούν από πάνω 20.000 αυτοκίνητα την ημέρα και χιλιάδες πεζοί, δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως θέμα επειδή μετετράπη η γέφυρα από μηχανοκίνητη –που ήταν βάσει της μελέτης κατασκευής– σε ηλεκτρονική. Ηταν το 2014 όταν εκσυγχρονίστηκαν τα ηλεκτρολογικά και μηχανολογικά συστήματα. Ετσι πετύχαμε την πιο γρήγορη και ασφαλή λειτουργία της. Πλέον ανοίγει στα 6, αντί για 12-13 λεπτά. Ομως με την ηλεκτρική διαδικασία αυτοματισμού, ανοίγματος και κλεισίματος, υπάρχει ένα ζήτημα που αφορά στα ηλεκτρονικά και στα ψηφιακά μέρη», εξηγεί ο κύριος Μανιάτης. Οπως σημειώνει, «το πρόβλημα που παρουσιάζεται τρεις, τέσσερις, ή και πέντε φορές τον χρόνο και λύνεται το επόμενο πεντάλεπτο, χθες χρειάσθηκε για την αποκατάσταση περισσότερο χρόνο, δημιουργώντας τεράστια κυκλοφοριακά προβλήματα στην πόλη».
«Η γέφυρα είναι πολύ παλιά. Το πρώτο πράγμα που έκανα από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου το 2020, ήταν να καλέσω το Πολυτεχνείο για να εξετάσουμε τη στατικότητα της γέφυρας, μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ, Ιωάννη Βάγια. Απεδείχθη ότι το σιδηρούν μέρος της γέφυρας, τα κιγκλιδώματα δηλαδή και ο σκελετός της, έχουν ζωή από 11-12 χρόνια έως… 180. Κάποια σημεία είχαν πρόβλημα σκουριάς και χρήζουν αλλαγής τα επόμενα δώδεκα χρόνια και άλλα σημεία τα επόμενα 180», καταλήγει.
Οι «πληγές» της γέφυρας
Η έκθεση του καθηγητή και μηχανικού Ιωάννη Βάγια ανέδειξε τις «πληγές» της γέφυρας. Μιλώντας στην «Κ«, ο καθηγητής κάνει λόγο για ενίσχυση της γέφυρας. «Αυτή η γέφυρα είναι τοξωτή, που σημαίνει ότι η απόστασή της από τη θάλασσα είναι κυμαινόμενη. Ετσι, το κεντρικό της κομμάτι, το οποίο έχει αρκετή απόσταση από το νερό, είναι σε καλή κατάσταση. Τα ακραία όμως κομμάτια που βρέχονται έχουν υποστεί διάβρωση. Η γέφυρα υφίσταται κόπωση και αυτό μπορεί να προκαλέσει μια μικρή ρωγμή, η οποία με τον καιρό να μεγαλώσει και να υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες, δηλαδή να καταρρεύσει η γέφυρα μέσα σε λίγα λεπτά. Οταν διαπιστώσαμε τα προβλήματα, κάναμε τη μελέτη των απαιτούμενων επεμβάσεων, και τέλος ένα τεύχος επιθεώρησης συντήρησης. Ολα αυτά τα παραδώσαμε μέχρι τα μέσα του 2023. Ενημερώσαμε για τις παρεμβάσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν εντός πενταετίας. Εχουν περάσει ήδη δύο χρόνια και φοβάμαι πως ίσως περάσει πενταετία χωρίς να γίνει τίποτα», λέει ο καθηγητής.
Λύση επιβίωσης
«Η γέφυρα πρέπει να ενισχυθεί, θα πρέπει όμως κάποια στιγμή να σκεφτούμε και το ενδεχόμενο αντικατάστασής της», υποστηρίζει από την πλευρά του ο Γιάννης Σαλταγιάννης, πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Εύβοιας. «Θα πρέπει να δρομολογηθεί μια διαδικασία αντικατάστασης. Γιατί όσο και να τη συντηρείς, είναι μια γέφυρα δίπλα στη θάλασσα, με πολύ μεγάλες φθορές. Πάντα υπάρχουν μικρά προβλήματα ως προς το άνοιγμα και το κλείσιμο. Επίσης, σύντομα ξεκινάει ένα μεγάλο έργο, ο περιφερειακός της Χαλκίδας με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας. Καθώς η γέφυρα είναι διπλής κυκλοφορίας, θα δημιουργείται έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η πρόταση του Επιμελητηρίου πριν από μερικούς μήνες, η οποία μπήκε και σε διαβούλευση, είναι να δημιουργηθεί μία δίδυμη γέφυρα, δίπλα στην υπάρχουσα. Είναι μια πρόταση όχι μόνο του Τεχνικού Επιμελητηρίου αλλά και όλων των φορέων και του δήμου. Είναι απαραίτητο να υλοποιηθεί, διαφορετικά θα δούμε πολύ χειρότερες εικόνες από την προχθεσινή», λέει ο κ. Σαλταγιάννης.
Οπως τονίζει ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, «στη βοιωτική ακτή της Χαλκίδας πλέον ο πληθυσμός ξεπερνάει τις 30.000. Οταν μελετήθηκε η γέφυρα πριν εξήντα χρόνια, εξυπηρετούσε έναν πολύ μικρό αριθμό κατοίκων από τη μεριά της Βοιωτίας. Πιστεύουμε πως κρίνεται αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός της γέφυρας, η αντικατάσταση της υπάρχουσας αλλά και μια δεύτερη μελέτη πρόσβασης της Εύβοιας με τη βοιωτική ακτή».
Με τις προτάσεις στο τραπέζι να πληθαίνουν, «το επόμενο βήμα είναι μια λύση επιβίωσης», επιμένει ο κ. Μανιάτης. «Η γέφυρα χρήζει συντήρησης ύψους περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ. Τα 600.000 ευρώ τα βάζει η Περιφέρεια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και τα υπόλοιπα 300.000 θα τα βάλει το υπουργείο Ναυτιλίας, ώστε να συντηρήσουμε και να βελτιώσουμε τη λειτουργία της γέφυρας, μέχρι να γίνει το μεγάλο τόλμημα της αντικατάστασης. Είναι μια “γερόντισσα”. Θα μου πείτε 65 χρονών είσαι γέρος; Στις γέφυρες μπορεί και να είσαι».
