Μέχρι και διευθύνοντες συμβούλους δυσκολεύονται να βρουν στην εγχώρια αγορά εργασίας μεγάλες ελληνικές εταιρείες, οι οποίες πλέον αναζητούν προσωπικό με εξειδικευμένα προσόντα και εργασιακή πείρα από τρίτες χώρες. Σύμφωνα με τα αρμόδια υπουργεία, οι ανάγκες που έχουν καταγραφεί για ανθρώπινο δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης φτάνει τις 2.000 θέσεις εργασίας, οι οποίες έπειτα από την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που εγκρίθηκε στα τέλη του 2024 μπορούν να καλυφθούν από πολίτες τρίτων χωρών, μέσω μετακλήσεων.
Πέραν των μεγάλων αναγκών σε εργατικά χέρια που έχει ο κατασκευαστικός, ο πρωτογενής και ο τουριστικός κλάδος, τα τελευταία χρόνια εταιρείες που αναπτύσσονται οικονομικά αναζητούν εργαζομένους με εξειδικευμένη γνώση και πείρα, τους οποίους υποστηρίζουν πως δεν μπορούν να βρουν εντός Ελλάδας. «Η κρίση δεν επέτρεψε σε αρκετούς επαγγελματίες να εξελιχθούν. Μεσολάβησαν 10 χρόνια στασιμότητας. Τα μεσαία στελέχη δεν μπόρεσαν να πάρουν την εξειδίκευση που χρειάζονταν και πολλά έχουν φύγει στο εξωτερικό», σημείωσε ο Νίκος Παπαλάμπρου, διευθύνων σύμβουλος εταιρείας εύρεσης ανθρώπινου δυναμικού.
Στελέχη πληροφορικής από την Ινδία
Αρκετές από τις εταιρείες αυτές έχουν αντικείμενο τις νέες τεχνολογίες και αναζητούν δυναμικό κυρίως από την Ινδία, που θεωρείται κορυφαία σε ό,τι έχει σχέση με πληροφορική. Η Χρυσούλα Μαρινάκη, δικηγόρος με εξειδίκευση σε ζητήματα μετανάστευσης η οποία έχει αναλάβει πλήθος μετακλήσεων, σημείωσε πως υπάρχουν εταιρείες που ζητούν συγκεκριμένα προσωπικό από την Ινδία για θέσεις εργασίας που προϋποθέτουν προϋπηρεσία σε κάποιον πολύ ειδικό τομέα της πληροφορικής.
Στελέχη από τρίτες χώρες αναζητούν και εταιρείες που αναλαμβάνουν μεγάλα κατασκευαστικά έργα. Παραθέτοντας ένα παράδειγμα, ο Νίκος Παπαλάμπρου αναφέρθηκε σε κατασκευαστικά πρότζεκτ που ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ και χρειάζονται έναν έμπειρο πρότζεκτ μάνατζερ, που δεν μπορεί να βρεθεί εύκολα εντός Ελλάδας. Σπανιότερα, εταιρείες αναζητούν από το εξωτερικό και υψηλόβαθμα στελέχη, όπως διευθύνοντες συμβούλους.
Η Χρυσούλα Μαρινάκη ανέφερε πως υπάρχουν ακόμα εταιρείες, κυρίως πολυεθνικές, που αναζητούν κάποιον επικεφαλής που να έχει την ίδια εθνικότητα με την πλειονότητα όσων εργάζονται σε ένα συγκεκριμένο πρότζεκτ.
Μη ελκυστικοί μισθοί για την Ευρώπη
Καθώς η ελληνική αγορά δεν προσφέρει ακόμα ελκυστικούς μισθούς για να φέρει εξειδικευμένο προσωπικό από την Ευρώπη ή την Αμερική, έχει στραφεί σε τρίτες χώρες για να καλύψει τα κενά που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια από την άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας και τη δημιουργία νέων εταιρειών.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαλάμπρου, έγιναν προσπάθειες και για τον επαναπατρισμό Ελλήνων που απέκτησαν στο εξωτερικό την πείρα που έψαχναν οι εταιρείες, ωστόσο πολλοί αρνήθηκαν να επιστρέψουν με τους υπάρχοντες όρους.
Οπως επισήμανε η κ. Μαρινάκη, ακόμα και η προσέλκυση προσωπικού από τρίτες χώρες μπορεί να συναντήσει εμπόδια, καθώς για το προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης απαιτούνται αρκετά πιστοποιητικά για τη διαδικασία της έγκρισης της μετάκλησης, που κάποιες φορές δυσκολεύουν σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία τόσο για τους αιτούντες όσο και για τις εταιρείες που τους έχουν ανάγκη.
Σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, εργοστάσια
Πλην των συγκεκριμένων 2.000 θέσεων υψηλής εξειδίκευσης, καθώς και περίπου 5.000 θέσεων γραφείου, η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων που θα κληθούν να έρθουν στη χώρα, 89.290 στο σύνολό τους, θα εργαστούν στον αγροτικό και τον τουριστικό κλάδο, καθώς και στον τομέα της βιομηχανίας και των κατασκευών.
Οπως παρατηρούν οι ειδικοί στο ανθρώπινο δυναμικό, τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται σοβαρά κενά στις κατασκευές και στη βιομηχανία. «Εχουμε έλλειψη τεχνιτών. Δεν υπάρχουν ούτε οι κατάλληλες τεχνικές σχολές, αλλά ούτε και κόσμος που ενδιαφέρεται να ακολουθήσει τεχνικά επαγγέλματα. Οι τεχνίτες μεγαλύτερης ηλικίας βγαίνουν σταδιακά σε σύνταξη και δεν έχουν αντικαταστάτες στους οποίες να μεταφέρουν τη γνώση και την πείρα τους», παρατηρεί ο Νίκος Παπαλάμπρου.
Μεγάλες καθυστερήσεις
Για όλες αυτές τις ειδικότητες, οι εργοδότες κοιτούν πλέον χώρες όπως οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, η Αίγυπτος και το Βιετνάμ. Ακόμα όμως και στις μετακλήσεις έχουν ανακύψει προβλήματα. Παρότι οι επιτρεπόμενες θέσεις για το 2025 προβλέφθηκαν νωρίτερα από την προηγούμενη φορά, με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που υπεγράφη στην εκπνοή του προηγούμενου έτους, όσοι ασχολούνται με τη μεταφορά εργαζομένων κάνουν λόγο για τεράστιες καθυστερήσεις.
Η Χρυσούλα Μαρινάκη, που έχει πολυετή πείρα στο ζήτημα, υποστηρίζει όπως πλέον η Ελλάδα έχει εκσυγχρονίσει τη διαδικασία των μετακλήσεων εισάγοντας μια πρότυπη διαδικτυακή πλατφόρμα μέσω της οποίας γίνεται ηλεκτρονικά η κατάθεση αιτημάτων εγκρίσεων, ώστε μετέπειτα επιλεγμένοι πολίτες τρίτων χωρών να αιτηθούν βίζα για να μπορέσουν να εργαστούν στη χώρα μας. «Οι καθυστερήσεις εντοπίζονται στις πρεσβείες. Εχω εκδώσει εγκρίσεις (για μετακλήσεις) από τον Σεπτέμβριο. Εχουμε μπει στον Ιανουάριο και δεν έχουν καν πάρει ραντεβού για συνέντευξη για την απόκτηση της βίζα». Η δικηγόρος έκανε λόγο ακόμα και για μαζικές απορρίψεις, κάποιες εκ των οποίων κατά την κρίση της είναι αδικαιολόγητες.
Για καθυστερήσεις τεσσάρων – πέντε μηνών στις εκδόσεις της βίζα κάνει λόγο και ο Νίκος Παπαλάμπρου, λέγοντας πως οι πρεσβείες ισχυρίζονται ότι δεν έχουν επαρκές προσωπικό για να επεξεργαστεί το πλήθος των αιτημάτων.
Οι επιπτώσεις των καθυστερήσεων ωστόσο είναι αρνητικές για τις εταιρείες και τον προγραμματισμό των επενδύσεών τους, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις ένα εργοστάσιο μπορεί να μη λειτουργήσει τρίτη βάρδια εξαιτίας της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, ενώ κατασκευαστικές έρχονται αντιμέτωπες με τον κίνδυνο καθυστερήσεων στην παράδοση των έργων, που μπορεί να τις επιβαρύνουν με ποινικές ρήτρες.
