Ο αυξανόμενος αριθμός των τουριστικών λεωφορείων και των βαν τα οποία εξυπηρετούν VIP μετακινήσεις, που διασχίζουν την Αθήνα, καθ’ όλη τη διάρκεια της διευρυμένης πλέον τουριστικής σεζόν, είναι ένας από τους παράγοντες που προκαλούν ασφυξία στους δρόμους της πρωτεύουσας.
Προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, στην αρχή της περυσινής τουριστικής σεζόν, η νέα δημοτική αρχή πραγματοποίησε δύο διευρυμένες διαβουλεύσεις με εμπλεκόμενους φορείς, υπηρεσιακούς παράγοντες, εκπρόσωπους των ομοσπονδιών τουριστικών λεωφορείων, των οδηγών, των ξεναγών, της Τροχαίας Αθηνών και της Περιφέρειας Αττικής.
Λύσεις με κατεπείγοντα χαρακτήρα
Ετσι, στα μέσα του Ιουνίου, ο δήμος υιοθέτησε μια σειρά από λύσεις «πυροσβεστικού» χαρακτήρα, ώστε να μπει μια τάξη στη στάθμευση και κυκλοφορία των τουριστικών λεωφορείων, μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή το συνολικότερο σχέδιο επίλυσης του προβλήματος.
Είχε προηγηθεί –τον Φεβρουάριο του 2023– από την προηγούμενη δημοτική αρχή, ο καθορισμός 13 θέσεων για προσωρινές στάσεις των τουριστικών λεωφορείων, από τις 09.00 έως τις 18.00. Η αποτίμηση που έγινε έναν χρόνο αργότερα έδειξε μεταξύ άλλων ότι οι θέσεις στην οδό Υμηττού και στη λεωφόρο Αμαλίας καταστρατηγούνταν καθημερινά από οδηγούς άλλων οχημάτων και μετατρέπονταν από χώρους στάσης σε χώρους στάθμευσης.
Στη Λεωφόρο Αθηνών καταστρατηγούταν το ωράριο. Οι θέσεις στις οδούς Περσεφόνης και Αγίας Αννης δεν τηρούνταν καθόλου ενώ οι θέσεις στις οδούς Χατζηχρήστου, Θεοδ. Δηληγιάννη και Θερμοπυλών καταστρατηγούνταν επίσης από οδηγούς άλλων οχημάτων. Εκπρόσωποι της Τροχαίας αποτύπωσαν τα προβλήματα στο κυκλοφοριακό της Αθήνας από τη συνεχή ροή των τουριστικών λεωφορείων, με βασικότερο τη μαζική στάθμευση σε κεντρικές αρτηρίες, ειδικότερα μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο, ενώ επισήμαναν πως η στάση και στάθμευση στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας “βραχυκυκλώνουν” τη Λεωφόρο Συγγρού.
Μια από τις λύσεις που υιοθέτησε η νέα δημοτική αρχή, ήταν η ενοικίαση ενός χώρου προκειμένου να παρκάρουν δωρεάν τα τουριστικά λεωφορεία 50-60 ατόμων αλλά και τα μίνι βαν 9 ή 12 θέσεων.
Η σύμβαση με την ΕΤΑΔ Α.Ε. για ενοικίαση του υπαίθριου χώρου εντός του πάρκινγκ Αεροπορίας της εγκατάστασης Tae Kwon Do, για διάστημα πέντε μηνών προς 2.480 ευρώ τον μήνα, έληξε πριν από λίγες ημέρες.
Παράλληλα η στάθμευση έως 60 λεπτά επιτρέπεται στα εξής σημεία:
- Λεωφόρος Αθηνών, πλησίον Γεωπονικού Πανεπιστημίου
- Οδός Υμηττού, πλησίον Α’ Κοιμητηρίου
- Δηλιγιάννη, από Μεταξά ως Νισύρου
- Διαθέσιμος χώρος στο θέατρο Δώρα Στράτου, μόνο για μίνιβαν ή μικρά πούλμαν
Η στάση για ολιγόλεπτη επιβίβαση/αποβίβαση επιτρέπεται στα σημεία:
- Συγγρού Φιξ, στην υπάρχουσα εσοχή
- Χατζηχρήστου, πίσω από το μουσείο Ακρόπολης
- Περσεφόνης, μεταξύ Θεσσαλονίκης και Πειραιώς
- Αγίας Αννης, πλησίον μετρό Ελαιώνα
- Δηλιγιάννη, πλησίον μετρό Σταθμού Λαρίσης
- Πατησίων, μπροστά από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
- Βασιλέως Κωνσταντίνου, μπροστά από το Βυζαντινό Μουσείο
Το parking που αγνοήθηκε και το «κρυφτό» με τη Δημοτική Αστυνομία
Τόσο η Μάρω Ευαγγελίδου, αντιδήμαρχος Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας όσο και ο Θωμάς Γεωργιάδης, αντιδήμαρχος Δημοτικής Αστυνομίας και Κοινοχρήστων Χώρων, υπογραμμίζουν ότι ο χώρος του parking που ενοικίασε ο Δήμος Αθηναίων αγνοήθηκε από τους οδηγούς των λεωφορείων.
«Ηταν μια λύση “πυροσβεστική” και παρότι αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει αυτό το… ανέβα-κατέβα στη λεωφόρο Συγγρού, πρόκειται για λεωφόρο που στην κάθοδό της είναι εύκολη να τη διασχίσει κανείς, αφού δεν σημειώνεται κίνηση. Οι οδηγοί επικαλέστηκαν δικαίως ένα κώλυμα στην άνοδό της, στο Κουκάκι, σημείο όμως όπου ούτως ή άλλως τα λεωφορεία “κολλούσαν”» σημειώνει η κ. Ευαγγελίδου, τονίζοντας πως η νέα δημοτική αρχή δέχθηκε κριτική για την απόφασή της να ενοικιάσει με δικά της έξοδα τον χώρο, πραγματοποιώντας έργα διαμόρφωσης εισόδου-εξόδου, δημιουργώντας ένα φυλάκιο και προσλαμβάνοντας φύλακα.
«Οι οδηγοί επικαλέστηκαν και όχι αβάσιμα το κόστος των καυσίμων για να διασχίσουν τη λεωφόρο, τις αλλαγές που γίνονται συχνά στα προγράμματα των τουρ αλλά και τη μακρινή απόσταση του parking» λέει στην «Κ» και ο Πουλίκος Δικαιάκος, διευθυντής της Δημοτικής Αστυνομίας Αθήνας.
«Τελικά, προτιμούσαν να κάνουν κύκλους μέσα στην πόλη, να παρκάρουν παράνομα σε παράδρομους της Συγγρού στην Καλλιθέα και στη Νέα Σμύρνη, να φτάνουν μέχρι το Ευγενίδειο Ιδρυμα ή το Μαιευτήριο Ρέα και να μην κάνουν τα λιγοστά ακόμα χιλιόμετρα μέχρι το parking στο Τροκαντερό» περιγράφει ο ίδιος.
Οσον αφορά στα σημεία που παρατηρείται γενικώς παράνομη στάθμευση, μερικά από αυτά σύμφωνα με τον κ. Δικαιάκο είναι στη λεωφορειολωρίδα στη Φιλελλήνων, στην αρχή της Συγγρού, στην οδό Χατζηχρήστου, στη Βασιλέως Κωνσταντίνου και στη Ροβέρτου Γκάλι.
Οπως εξηγεί ο διευθυντής της Δημοτικής Αστυνομίας οι παραβάσεις είναι καθημερινές και συμβαίνουν κατά κόρον τις πρωινές ώρες από τις 10.00 έως τις 15.00, ώρες λειτουργίας των μουσείων και των μνημείων.
Δεδομένου ότι πρόκειται για οχήματα δημόσιας χρήσης δεν προβλέπεται αφαίρεση πινακίδων βάσει ΚΟΚ, αλλά κλήση ύψους 40 ευρώ ή και αφαίρεση άδειας οδήγησης ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο της παράβασης.
Στην πράξη, αυτό που συμβαίνει, είναι πως μόλις οι οδηγοί αντικρίζουν τους αστυνομικούς στα μεικτά κλιμάκια ΕΛ.ΑΣ- Δημοτικής Αστυνομίας, βάζουν μπρος τις μηχανές, βγάζουν το αλάρμ και αποχωρούν γρήγορα από το σημείο.
Η λύση που προκρίνεται και η μελέτη του ΕΜΠ
Σύμφωνα με την κ. Βασιλειάδου, ο δήμος βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε διαδικασία ανάθεσης στο ΕΜΠ μιας έκθεσης/σχεδίου για τη δυνατότητα στάθμευσης πάνω από 2 ώρες κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, χωρίς να διαταράσσεται η κίνηση μέσα στην πόλη.
Στόχος της έκθεσης που ο δήμος επιδιώκει να έχει άμεσα στα χέρια του, έτσι ώστε να μπορεί να την αξιοποιήσει την ερχόμενη σεζόν, είναι να βρεθούν οικόπεδα σε χώρους εντός του κέντρου. «Εχουμε αιτήματα από ιδιοκτήτες που ήδη λειτουργούν τέτοιους χώρους, κατά βάση τις νυχτερινές ώρες, οπότε υπάρχουν ελεύθερες θέσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας» λέει η αντιδήμαρχος προσθέτοντας πως «δυστυχώς, κάποια από αυτά τα οικόπεδα βρίσκονται σε περιοχές όπως ο Ελαιώνας, κοντά στην Πέτρου Ράλλη, όπου οι δρόμοι είναι στενοί. Αντίστοιχα τέτοια οικόπεδα υπάρχουν και στην Ακαδημία Πλάτωνος».
Η μελέτη θα πραγματοποιηθεί σε συνέργεια με την ΕΑΤΑ (Αναπτυξιακή Αθήνας Α.Ε) και στόχος είναι το σχέδιο του ΕΜΠ να συνδυαστεί με τη μελέτη φέρουσας τουριστικής ικανότητας που επίσης «τρέχει» η ΕΑΤΑ, με στόχο να αξιοποιηθεί την ερχόμενη σεζόν.
Πολυδιάστατο πρόβλημα
Συμπυκνώνοντας πάντως την ουσία του προβλήματος η κ. Βασιλειάδου σημειώνει πως η στάθμευση των μεγάλων οχημάτων στο κέντρο της πόλης αποτελεί παρωχημένη πρακτική. Κατά τη γνώμη της πρέπει να αλλάξει, τόσο για λόγους κυκλοφορίας όσο και κυρίως για λόγους οπτικής και αισθητικής όχλησης, καθώς αποβαίνει σε βάρος των μνημείων της πόλης και της εικόνας των πεζών επισκεπτών υποβαθμίζοντας την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος.
Η ίδια δίνει το εξής παράδειγμα: «Εχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν ένα “τείχος” από λεωφορεία στην κλειστή Βασ. Ολγας και λεωφορεία να σταθμεύουν με τον κλιματισμό σε λειτουργία έξω από το Καλλιμάρμαρο επί 20 λεπτά, κάτι που επιτείνει το φαινόμενο της θερμικής νησίδας. Γι’ αυτό και απαγορεύσαμε τη στάση μπροστά από το Καλλιμάρμαρο στέλνοντας τα λεωφορεία, στην οδό Υμηττού».
Αναφερόμενος στην επιβάρυνση του κυκλοφοριακού της πρωτεύουσας από τα τουριστικά λεωφορεία, ο Ορφέας Καρούντζος, δρ συγκοινωνιολόγος μηχανικός – επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής ΕΜΠ, εξηγεί στην «Κ» πως «ένα τυπικό τουριστικό λεωφορείο με μεταφορική ικανότητα 50-60 επιβατών και μήκος περίπου 13-14 μέτρων, αντιστοιχεί σε 3-4 Ι.Χ. Συνεπώς, η κυκλοφορία μόνο 100 τουριστικών λεωφορείων στο κέντρο συνεπάγεται “επιβάρυνση” ίση με αυτή που προκαλούν 300-400 Ι.Χ. τα οποία θα βρίσκονται σε συνεχή κίνηση, αλλά με πολύ χαμηλότερες ταχύτητες κίνησης, κάτι το οποίο οδηγεί αναπόφευκτα σε συμφόρηση διαρκείας».
«Από το Εθνικό Μουσείο μέχρι την Ακρόπολη, ή από το Καλλιμαρμάρο έως την Ακρόπολη, όπου κυρίως κυκλοφορούν και σταθμεύουν αυτά τα λεωφορεία, δημιουργούνται τοπικές επιβαρύνσεις του κυκλοφοριακού μέσα στην καρδιά της Αθήνας» μας λέει και ο Κωνσταντίνος Κουρέτας, γενικός γραμματέας του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων.
Ο ίδιος τονίζει ότι «δεν είναι σωστό να ρίξουμε όλο το “ανάθεμα” για το κυκλοφοριακό της Αθήνας στα τουριστικά λεωφορεία, αυτό είναι ένα μόνο κομμάτι του παζλ. Χρειάζεται μια συνολική παρέμβαση. Επίσης απαιτείται έλεγχος, ευθύνη και συνεργασία για το πρόβλημα από πολλούς φορείς, όχι μόνο από τον δήμο. Τα μουσεία για παράδειγμα πρέπει να έχουν λόγο και εικόνα για τη διαμόρφωση της ροής των επισκεπτών με τουριστικά λεωφορεία. Μπορούν να διαμορφώνουν ωράρια επισκεψιμότητας. Αυτή τη στιγμή δεν ξέρουμε με ακρίβεια ούτε πόσα είναι αυτά τα λεωφορεία, ούτε πόσο κάθονται μέσα στην πόλη, ούτε από πού έρχονται και πού πηγαίνουν».
