Ενα μικρό ποσοστό αύξησης 0,1% στην ποσότητα αλατιού, που εντοπίστηκε έπειτα από δειγματοληπτική έρευνα του ΕΦΕΤ στο ψωμί το οποίο πωλείται στους φούρνους, προκάλεσε την αντίδραση των αρτοποιών. Ταυτόχρονα, θέτει το ερώτημα πόσο αλάτι πρέπει να περιέχεται στο ψωμί για να μην είναι ανθυγιεινό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του ΕΦΕΤ, η μέση περιεκτικότητα σε αλάτι στο μη συσκευασμένο ψωμί που πωλείται στα αρτοποιεία αυξήθηκε από 1,32% το 2012 σε 1,41% το 2024.
Μόλις το ένα πέμπτο των δειγμάτων βρισκόταν κάτω ή στο όριο του 1,2% που προέβλεπε το εθελοντικό και μη δεσμευτικό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του ΕΦΕΤ και της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας, το οποίο συμφωνήθηκε το 2016. Το 2012 αυτό το ποσοστό ανερχόταν σε 31,8%.
Στην ανακοίνωσή του ο ΕΦΕΤ επισημαίνει ότι η αύξηση που καταγράφηκε στην περιεκτικότητα αλατιού ήταν απροσδόκητη, διότι παρόμοιες δράσεις σε άλλες χώρες της Ευρώπης είχαν θετικά αποτελέσματα. Αποδίδει την αποτυχία της πρωτοβουλίας σε πιθανές ανησυχίες των αρτοποιών για μείωση της αποδοχής της γεύσης του ψωμιού από τους καταναλωτές και στο γεγονός ότι η εφαρμογή του μνημονίου δεν ήταν δεσμευτική.
Αν είχε τηρηθεί η συμφωνία για 1,2% αλατιού στο ψωμί, τότε 130.000 άνθρωποι θα έπεφταν κάτω από το ημερήσιο όριο των 5 γραμμαρίων.
Ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ Αντώνης Ζαμπέλας λέει στην «Κ» ότι αυτές οι φαινομενικά μικρές διαφορές δεκαδικών ψηφίων στο αλάτι που χρησιμοποιείται για την παρασκευή ψωμιού είναι κάθε άλλο παρά ασήμαντες. «Η συνολική ποσότητα αλατιού που πρέπει να προσλαμβάνουμε στη διατροφή μας δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5 γραμμάρια την ημέρα. Αν είχε τηρηθεί η συμφωνία για 1,2% αλατιού στο ψωμί, τότε 130.000 άνθρωποι από όσους καταναλώνουν πάνω από 5 γραμμάρια θα έπεφταν από αυτό το όριο», τονίζει και προσθέτει: «Η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι να πέσει το ποσοστό αλατιού κάτω από 0,9%, ενώ έρευνες δείχνουν ότι για να γίνει αντιληπτή η αλλαγή της γεύσης του ψωμιού το ποσοστό του πρέπει να πέσει κάτω από 1,1%. Στα δείγματα που εξετάσαμε εντοπίσαμε και ψωμί με ποσοστό αλατιού που έφτασε το 2%».
Η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας Ελσα Κουκουμέρια λέει στην «Κ» ότι το δείγμα από τα περίπου 250 ψωμιά που ελέγχθηκε από τον ΕΦΕΤ είναι πολύ μικρό, δεδομένου ότι στην Ελλάδα λειτουργούν περίπου 11.000 φούρνοι. Σημειώνει, επίσης, ότι σήμερα οι πολίτες τρώνε λιγότερο ψωμί και επομένως λιγότερο αλάτι. «Η κατανάλωση ψωμιού έχει μειωθεί δραστικά. Το 2013 η ημερήσια κατανάλωση ήταν 200 γραμμάρια ανά άτομο. Το 2025 έχει πέσει στα 100 γραμμάρια», λέει και προσθέτει ότι ο ΕΦΕΤ θα πρέπει να επεκτείνει την έρευνά του και στο συσκευασμένο ψωμί που δεν πωλείται στους φούρνους.
Στην περίπτωση που υπάρχουν πολίτες με προβλήματα υγείας ή που κάνουν χρήση φαρμάκων, όπως η κορτιζόνη, φτιάχνουμε ψωμί χωρίς αλάτι.
Ο πρόεδρος της Συντεχνίας Αρτοποιών Αθηνών-Προαστίων-Περιχώρων Παναγιώτης Σαχινίδης σημειώνει ότι δεν ήταν εξαρχής σύμφωνος με την υπογραφή του μνημονίου και τονίζει ότι η αύξηση του ποσοστού αλατιού που εντοπίζεται στο ψωμί είναι τόσο μικρή ώστε να μην υφίσταται κανένα θέμα. «Εμείς ακολουθούμε τη συνταγή που έχουμε για να φτιάξουμε το ψωμί μας. Στην περίπτωση που υπάρχουν πολίτες με προβλήματα υγείας ή που κάνουν χρήση φαρμάκων, όπως η κορτιζόνη, φτιάχνουμε ψωμί χωρίς αλάτι», λέει στην «Κ» και ζητά να ελεγχθεί τόσο το ψωμί που πωλείται από τα πρατήρια άρτου όσο και αυτό που παράγεται από τις βιομηχανίες τροφίμων.
Οι Ελληνες, γενικά, καταναλώνουμε περίπου το διπλάσιο αλάτι από το επιτρεπτό όριο και για τον λόγο αυτόν κάθε αύξηση στις τροφές είναι σημαντική.
Η διατροφολόγος Μαρία Καζαντζίδη λέει στην «Κ» ότι ακόμα και μια ποσότητα της τάξης του 1,3% στο ψωμί είναι σημαντική για τους ανθρώπους που πρέπει να αποφεύγουν το αλάτι. «Η διαφορά του 1,3% από το 1,4% είναι μεν μικρή, αλλά και το 1,3% είναι μεγάλη ποσότητα. Οι Ελληνες, γενικά, καταναλώνουμε περίπου το διπλάσιο αλάτι από το επιτρεπτό όριο και για τον λόγο αυτόν κάθε αύξηση στις τροφές είναι σημαντική. Γευστικά, το τελευταίο διάστημα έχω παρατηρήσει την αύξηση του αλατιού στο ψωμί. Εχει γίνει πιο αλμυρό», σημειώνει. Εξηγεί, επίσης, ότι ο λόγος που χρησιμοποιείται περισσότερο αλάτι στο ψωμί δεν είναι μόνο η νοστιμιά αλλά και η ιδιότητα που έχει να συμβάλλει στη διατήρηση της φρεσκάδας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ τονίζει ότι το ένα τρίτο των υπερτασικών στην Ελλάδα δεν γνωρίζει ότι έχει πρόβλημα με την πίεσή του, ενώ άλλο ένα τρίτο όλων όσοι το γνωρίζουν δεν κάνουν τίποτα για να το αντιμετωπίσουν. Για τον λόγο αυτόν θεωρεί απαραίτητο να συνεχιστεί η προσπάθεια για τη μείωση του αλατιού που υπάρχει στο ψωμί. «Ενα από τα ευρήματα της τελευταίας πανελλαδικής μελέτης διατροφής και υγείας που είχε κάνει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν ότι οι σημαντικότεροι φορείς νατρίου στη διατροφή ήταν τα δημητριακά και το ψωμί (12%) και το τυρί (18%), ανεξαρτήτως της ποσότητας αλατιού που βάζουμε με την αλατιέρα», διευκρινίζει.
Επισημαίνει, επίσης, ότι σε δεύτερη φάση ο ΕΦΕΤ θα ελέγξει το ψωμί που πωλείται από τα πρατήρια άρτου και αυτό που είναι συσκευασμένο, ενώ λέει ότι θα συνεχιστεί ο διάλογος με τους αρτοποιούς.
«Θέλουμε να είμαστε μαζί με τους αρτοποιούς. Δεν θέλουμε να καταστρέψουμε ούτε το προϊόν ούτε την πελατεία τους. Είναι, όμως, ένα πρόβλημα στο οποίο δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια», καταλήγει.
