Σε πολλές χώρες της Δύσης –με τη δική μας να μην αποτελεί εξαίρεση– το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί τόσο που ξεπερνάει τα 80 έτη. Ενα από τα βασικά ζητούμενα της εποχής μας μπορεί να αφορά την περαιτέρω αύξησή του.
Αλλά σε μια στιγμή στην ιστορία κατά την οποία οι ηλικιωμένοι άνθρωποι ζουν περισσότερο, και ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου το δημογραφικό πρόβλημα οξύνεται, η ουσία δεν είναι απλώς να ζούμε περισσότερο. «Αλλά η ζωή να είναι υγιής και απολαύσιμη», δηλώνει ο κ. Γεώργιος Χρούσος, καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και πρόεδρος του νεοσύστατου Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιούς Μακροζωίας.
Οι παράγοντες
Οπως τόνισε ο ίδιος χθες, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου για τον νέο φορέα, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που φιλοδοξεί να καταστήσει την Ελλάδα σημείο αναφοράς στον τομέα της υγιούς γήρανσης και της μακροβιότητας, ο δυτικός τρόπος ζωής έχει αυξήσει πάρα πολύ το χρόνιο στρες. Είναι κι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα της υγείας μας καθώς μεγαλώνουμε, ανέφερε ο κ. Χρούσος, απαριθμώντας ορισμένους εξ αυτών.
Η διατροφή μας, μεγάλο μέρος της οποίας αποτελείται από επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία ο κ. Χρούσος χαρακτήρισε «δηλητηριώδη» λόγω, εν μέρει, της υψηλής συγκέντρωσης λίπους και ζάχαρης. Ο ύπνος, που κατά τον ίδιο είναι η απόλυτη προτεραιότητα για να διατηρηθούμε υγιείς. Η άσκηση –ή μάλλον η έλλειψη αυτής–, η έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ακόμα και η υπέρμετρη έκθεση στο τεχνητό φως.
«Μεσήλικοι που αρχίζουν να υιοθετούν συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο που ζουν», σημείωσε η ιατρός και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ινστιτούτου, Ευρυδίκη Χατζηανδρέου, «μπορούν να προσθέσουν έως και 25 χρόνια στο προσδόκιμο ζωής τους». Ακόμα και άνθρωποι στα 80 τους μπορούν να κερδίσουν μερικά χρόνια ζωής αν αλλάξουν τις συνήθειές τους, συμπλήρωσε. «Η ιατρική της υγιούς γήρανσης εξελίσσεται σε μια πρακτική που προβλέπει ασθένειες, χρησιμοποιεί δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, τεχνητή νοημοσύνη, βιοδείκτες και ψηφιακά δίδυμα μοντέλα για τη βελτιστοποίηση της υγείας και της λειτουργικότητας». Οπως τόνισε χθες η ίδια κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης που έλαβε χώρα στην Ακαδημία Αθηνών, «η γήρανση μπορεί να μελετηθεί, να επιβραδυνθεί και, ενδεχομένως, να αντιστραφεί».
Σκοπός του ινστιτούτου είναι «να ενώσει την ελληνική σοφία με τη σύγχρονη επιστήμη για ένα μέλλον υγείας, ισορροπίας και ευημερίας για όλους», τόνισε ο κ. Γεώργιος Χρούσος, ακαδημαϊκός και πρόεδρος του φορέα.
Σκοπός του ινστιτούτου είναι να αναδειχθεί η γνώση που προκύπτει από τις σχετικές μελέτες και το έργο Ελλήνων επιστημόνων, είτε εδρεύουν στη χώρα είτε στο εξωτερικό, και να διαχυθεί στο ευρύ κοινό. «Εμείς θα μεταφράσουμε τη γνώση για να γίνει κατανοητή», εξηγεί στην «Κ» η κ. Χατζηανδρέου.
Με τη σειρά του, ο κ. Χρούσος υπογραμμίζει ότι το ινστιτούτο φιλοδοξεί «να ενώσει την ελληνική σοφία με τη σύγχρονη επιστήμη για ένα μέλλον υγείας, ισορροπίας και ευημερίας για όλους». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα, με τη μακρά ιστορική της σχέση με την ιατρική, τη διατροφή και τη φιλοσοφία του μέτρου, έχει όλα τα εχέγγυα για να αναδειχθεί σε μια χώρα-πρότυπο για τη μακροζωία διεθνώς, για ένα πιο υγιές και ανθεκτικό μέλλον.
Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια της χθεσινής εκδήλωσης, από την πλευρά της κλινικής πράξης μίλησε ο ειδικός παθολόγος Μιχαήλ Παπαχαραλάμπους, ο οποίος σημείωσε ότι η υγιής μακροζωία στην κλινική πράξη αποτελεί πλέον «μια απτή πραγματικότητα».
Τα γερασμένα κύτταρα
Ο Βασίλης Γοργούλης, καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Ιστολογίας – Εμβρυολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, αναφέρθηκε συνοπτικά στο έργο του ιδίου και των συνεργατών του. Μίλησε για τους μηχανισμούς των γερασμένων κυττάρων, τα οποία προσπαθούν να ερμηνεύσουν και να εξαλείψουν, τονίζοντας ότι μπορεί κανείς να δει μέσω αντίστοιχων εξετάσεων αν το ανοσοποιητικό του είναι «γερασμένο». Ως μια πιθανή λύση ανέφερε τα σενολυτικά φάρμακα, η χρήση των οποίων ακόμα διερευνάται.
Στο πλαίσιο των δράσεων του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιούς Μακροζωίας ανακοινώθηκε και η διοργάνωση του πρώτου Forum Υγιούς Μακροζωίας, το οποίο θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη στο Iδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Αθήνα, με τη συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων, θεσμικών εκπροσώπων και επιχειρήσεων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
