«Ολοι φτιάχνουν αλκοόλ. Δεν είναι μόνο το τσίπουρο που κάνουν στο σπίτι. Ο ανιψιός μου είχε “εργοστάσιο” για βότκα στον Ασπρόπυργο. Εκανε πολύ καλή βότκα. Το σταμάτησε πριν τον πιάσουν». Ο συνομιλητής της «Κ» έχει ισχυρό λόγο σε σωματεία παλιννοστούντων από πρώην σοβιετικές χώρες. Μιλάει για το λαθρεμπόριο και την απώλεια δημοσίων εσόδων διαχωρίζοντας τους καλούς από τους κακούς – «λίγοι είναι οι πρόστυχοι που μαζί με το αλκοόλ κάνουν και άλλες δουλειές», είπε. Κι έπειτα ο ίδιος εξήγησε ότι τα τελευταία χρόνια το ρίσκο να φτιάξεις δικό σου «εργοστάσιο» στην Αττική μάλλον δεν αξίζει τον κόπο.
Τέλη Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε αστυνομική έφοδος σε ταξιδιωτικό γραφείο και ένα σταθμό λεωφορείων και φορτηγών στη δυτική Θεσσαλονίκη. Συνελήφθησαν δέκα άτομα, τα οποία κατηγορούνται ως μέλη δικτύου με ειδίκευση στη λαθραία ουκρανική βότκα. Τα αλκοολούχα ποτά μεταφέρονταν σε κρύπτες τουριστικών λεωφορείων που έκαναν μία φορά την εβδομάδα το ίδιο δρομολόγιο από την Ουκρανία έως την πλατεία Μεταξουργείου. Η αφήγηση στα υπηρεσιακά έγγραφα θυμίζει αρκετά τον απενοχοποιημένο τρόπο του ανθρώπου στον Ασπρόπυργο.
Ο Ιγκόρ και ο Σεργκέι
Η αρχική πληροφορία προς τις Αρχές ήταν για τον «Ιγκόρ», Ουκρανό ο οποίος έστελνε παράνομα φυτοφάρμακα στην Ελλάδα, με συνεργάτη κάποιον «Σεργκέι» στη Θεσσαλονίκη. Ο τελευταίος εργαζόταν ως οδηγός λεωφορείου στο ταξιδιωτικό πρακτορείο, το ίδιο και ένας ακόμη κεντρικός κατηγορούμενος στην υπόθεση, ο οποίος είχε στο παρελθόν δικαστεί για διακίνηση μεταναστών και λαθραίων τσιγάρων.
Τα λεωφορεία αναχωρούσαν κάθε Τρίτη από την Αθήνα, έκαναν μία στάση στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας έφταναν στην Ουκρανία. Το Σάββατο προς Κυριακή έκαναν το αντίστροφο δρομολόγιο, όμως σταματούσαν περισσότερη ώρα από το αναμενόμενο σε ένα σταθμό φορτηγών και λεωφορείων στο Ωραιόκαστρο της Θεσσαλονίκης, πριν καταλήξουν στην πλατεία Μεταξουργείου.
Τον πρώτο καιρό το δίκτυο εισήγε ουκρανική βότκα «Χόρτιτσα» στα 9,6 ευρώ/φιάλη των 0,7L και αργότερα βότκα «Καζάτσκαγια Ράντα» στα 10 ευρώ/φιάλη των 0,7L. Στις συνομιλίες αποκαλούσαν το παράνομο φορτίο «κατσίκες», γιατί στα ρωσικά «καζά» σημαίνει κατσίκα, όπως σημειώνεται σε υπηρεσιακή αναφορά που είδε η «Κ». Τα μέλη του δικτύου μιλούσαν επίσης συνθηματικά στο τηλέφωνο για «νερό» και «κονσέρβες».
Υπάρχουν διάλογοι για το εισιτήριο που πλήρωσε ο «τυφλοπόντικας» και επίσης για διαβατήρια που είχαν κρύψει στο ψυγείο του λεωφορείου.
Σε κάθε δρομολόγιο εκτιμάται ότι μεταφέρονταν τουλάχιστον 25 συσκευασίες των 12 φιαλών, έτσι υπολογίστηκε ότι μόνο σε ένα έτος το ελληνικό Δημόσιο στερήθηκε δασμούς ύψους 156.000 ευρώ. Είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο αριθμός των δρομολογίων από το 2020 έως σήμερα, όπως αποδίδεται στο δίκτυο. Την 1η Ιανουαρίου 2025 η Βουλγαρία εντάχθηκε πλήρως στη Ζώνη Σένγκεν κι έκτοτε δεν καταγράφονται οι άνθρωποι και τα αυτοκίνητα που περνούν τα σύνορα.
Για τους μεταφορείς, πάντως, το πρόβλημα φαίνεται πως ήταν τα σύνορα Ρουμανίας – Ουκρανίας, όχι τα ελληνικά. Σε συνομιλία κατηγορούμενοι ακούγονται να λένε ότι είχαν αφαιρέσει καθίσματα στο λεωφορείο: «Oταν είναι άδειο, δεν θα καταλάβουν τίποτα. Αρκεί να μην έχει τίποτα εκεί… Εμάς πρέπει οπωσδήποτε μια φορά να μας το περάσουν από το X-Ray. Για να μη μας ξαναβάλουν εκεί».
Oταν η βότκα κάποτε έφτανε στην Ελλάδα, τα κιβώτια μοιράζονταν με βανάκια. Παραλήπτες ήταν οι άνθρωποι τουλάχιστον ενός κέντρου δεξιώσεων, μεμονωμένοι αγνωστοι μικροέμποροι και φίλοι σε οικογενειακές στιγμές. «Ε, δεν μου λες. Βότκα έχεις; Eχεις βότκα; Εκείνο που πήραμε στον θάνατο εμείς, για σαράντα που πήραμε… Το κιβώτιο πόσο πάει; Εκατόν είκοσι;… Καλά, δύο-τρία κιβώτια έχεις, ναι;», λέει κατηγορούμενος. Και σε άλλο σημείο: «Περιμέναμε το κιβώτιό σου και λέω έφυγε στην Αθήνα. Ω ρε, τώρα τι θα πιούμε εδώ μπλιατ;… Ο Ζ. κι αυτοί. Εχει γενέθλια η κόρη και περίμεναν το κιβώτιό τους».
Το προηγούμενο διάστημα οι δίκες υποθέσεων με παράνομο αλκοόλ είχαν στην πραγματικότητα «παγώσει». Αυτό συνέβη διότι τα ελληνικά δικαστήρια εξέδιδαν αντιφατικές αποφάσεις – δεν συμφωνούσαν αν η εισαγωγή αλκοόλ από κοινοτικό κράτος, χωρίς την καταβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, συνιστά πράξη λαθρεμπορίας ή απλή τελωνειακή παράβαση. Ο νομικός πονοκέφαλος και κυρίως ο όγκος των υποθέσεων ήταν τέτοιος, ώστε το ζήτημα απασχόλησε την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, που στις αρχές του φετινού καλοκαιριού έκρινε υπέρ της πρώτης ερμηνείας.
Οι «κατσίκες» – Τον πρώτο καιρό το δίκτυο του Μεταξουργείου εισήγε ουκρανική βότκα «Χόρτιτσα» στα 9,6 ευρώ/φιάλη και αργότερα βότκα «Καζάτσκαγια Ράντα» στα 10 ευρώ/φιάλη. Στις συνομιλίες αποκαλούσαν το παράνομο φορτίο «κατσίκες», γιατί στα ρωσικά «καζά» σημαίνει κατσίκα.
Ετικέτες πάνω στις ετικέτες
Μία από τις υποθέσεις που εκκρεμεί στα δικαστήρια έχει επίκεντρο τον Ασπρόπυργο, μεταφορικές εταιρείες και μια σειρά από κάβες και παντοπωλεία στην Αττική. Τα λαθραία ποτά εισάγονταν από τη Βουλγαρία και οι κατηγορούμενοι του δικτύου στην Αθήνα αφαιρούσαν τις ετικέτες, που ήταν γραμμένες στα κυριλλικά.
Σύμφωνα με έγγραφα που είδε η «Κ», η ιστορία ξεκίνησε από μια καταγγελία προς την Οικονομική Αστυνομία. Ο άγνωστος άνδρας ανέφερε ότι μέλη του κυκλώματος ήταν δύο αδέρφια, ο Ρόμα και ο Φέντια, όπως είπε, που διατηρούσαν αποθήκη στον Πειραιά. Ο άνθρωπος που μίλησε στις Αρχές αρνήθηκε να αποκαλύψει την ταυτότητά του. Είπε μόνο: «Μην αφήνετε να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, πιάστε τους. Είναι κρίμα εμείς που είμαστε νόμιμοι να ελεγχόμαστε και άλλοι να κάνουν πολυτελή ζωή κλέβοντας το κράτος ανενόχλητοι».
Η έρευνα της Οικονομικής Αστυνομίας κατέληξε προανακριτικά στο συμπέρασμα ότι αρχηγός του δικτύου ήταν ένας Ουκρανός με έδρα στην Τρίπολη. Ο ίδιος, συχνά με ψεύτικα στοιχεία, φέρεται να έστειλε σε οκτώ περιπτώσεις χρήματα στον προμηθευτή των ποτών, ο οποίος ζούσε στη βουλγαρική πόλη Μπλαγκόεβγκραντ. Τα λαθραία εμπορεύματα περνούσαν χωρίς προβλήματα τα ελληνικά σύνορα με φορτηγά και κατέληγαν στην έδρα μεταφορικής εταιρείας στον Βοτανικό. Τα χαρτοκιβώτια με τις φιάλες ήταν τοποθετημένα σε παλέτες, τυλιγμένες με μαύρη αδιάβροχη μεμβράνη.
Οι αστυνομικοί που έκαναν τις παρακολουθήσεις όσο καιρό διήρκεσε η έρευνα περιέγραψαν ότι τα χαρτοκιβώτια φαίνονταν βαριά και έφεραν λογότυπα – εμπορικά σήματα γνωστών αλκοολούχων ποτών. Στον φάκελο περιγράφονται 18 μεταφορές, συνολικά 16.824 φιάλες, στις οποίες αν προστεθούν κι εκείνες που κατασχέθηκαν μετά την αστυνομική επιχείρηση, ο αριθμός τους ξεπερνάει τις 23.700. Οταν έφταναν στην Αθήνα, εκτός από την αποθήκη που εντοπίστηκε αρχικά, μέρος των παράνομων εμπορευμάτων μεταφερόταν στο σπίτι ενός κατηγορουμένου στον Ασπρόπυργο. Εκεί φέρεται να γινόταν η αφαίρεση των κυριλλικών στοιχείων κι έπειτα οι φιάλες διανέμονταν με βανάκια, συνήθως ημέρα Πέμπτη, σε κάβες και παντοπωλεία της Αττικής, μέσα σε μπλε σακούλες.
Η επιχείρηση επιλέχθηκε να γίνει ημέρα Πέμπτη, ταυτόχρονα στο σπίτι στον Ασπρόπυργο, στη μεταφορική εταιρεία και στην αποθήκη. Τα χαρτοκιβώτια στις πρώτες παλέτες που δεσμεύθηκαν είχαν εμπορικά λογότυπα Jameson, Johnnie Walker, Absolut Vodka και Haig. Οι φιάλες στο εσωτερικό τους, όπως σημειώνεται, «έφεραν αυτοκόλλητες ταινίες με κυριλλικούς χαρακτήρες» και «δεν είχαν καταβληθεί οι προβλεπόμενοι δασμοί».
Στα σπίτια, στις αποθήκες και στις επιχειρήσεις των κατηγορουμένων κατασχέθηκαν χιλιάδες αποκολλημένες χάρτινες ταινίες με αρίθμηση, ξύστρες, κόλλες, ένα πιστόλι θερμού αέρα. Στην αλληλογραφία των ελληνικών αρχών με τις εταιρείες των αλκοολούχων ποτών προκύπτει ότι 10.026 ετικέτες ήταν πλαστές, καθώς δεν διατίθενται στην αγορά προς πώληση.
132.416 φιάλες
Από τις σημειώσεις του Ουκρανού βασικού κατηγορουμένου και τη σύγκριση χρηματικών ποσών, ημερομηνιών και παραδόσεων εμπορευμάτων που αποδίδονται στο ίδιο δίκτυο, οι ερευνητές της ελληνικών Αρχών υπολόγισαν ότι σε διάρκεια δέκα μηνών διακινήθηκαν 132.416 φιάλες ουίσκι, βότκα, τζιν, ρούμι και λικέρ. Με βάση το παραπάνω, το τελωνείο της Αθήνας υπολόγισε τη διαφυγή εσόδων σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ΦΠΑ, τέλη και χαρτόσημα στο 1,2 εκατ. ευρώ.
Κι έπειτα, δεν ήταν μόνο το αλκοόλ. Στη μεταφορική εταιρεία στον Βοτανικό κατασχέθηκε μεταξύ άλλων και ένα παραστατικό για την αγορά 16.000 τεμαχίων συσκευασμένου χυμού. Ως αποστολέας εμφανιζόταν ένας Βούλγαρος στη μικρή πόλη Γκότσε Ντέλτσεφ κοντά στα ελληνικά σύνορα και παραλήπτης μια εταιρεία με έδρα στη Μεγαλόπολη της Αρκαδίας. Από την έρευνα προέκυψε ότι τέτοια διεύθυνση δεν υπάρχει στη Μεγαλόπολη και ότι η εταιρεία ήταν «φάντασμα».
Οι αριθμοί
11%-20%
των αλκοολούχων ποτών που διακινούνται στην Ελλάδα είναι λαθραία ή νοθευμένα
6 εκατ. φιάλες διακινούνται ετησίως χωρίς την είσπραξη Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης
38 εκατ. ευρώ υπολογίζονται οι απώλειες σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και 33,5 εκατ. ευρώ η απώλεια σε ΦΠΑ
ΠΗΓΕΣ: ΙΟΒΕ, Ενωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών
