2.000 επισκέπτες, 12 ώρες, 16 παράλληλες εκδηλώσεις, 30 μάγειρες, 75 διαφορετικά φαγητά. Τα στατιστικά της «μεγάλης γιορτής» είναι μεν εντυπωσιακά, αλλά δεν αποτυπώνουν το εύρος της συναρπαστικής εμπειρίας που ζήσαμε όσοι περάσαμε τις πύλες της Πειραιώς 260 το Σάββατο 4 Οκτωβρίου, για να λάβουμε μέρος στο πρώτο φεστιβάλ γεύσης του «Γαστρονόμου» και της «Καθημερινής». Δεν ήταν μόνο η χαρά της συνεύρεσης και οι γαστριμαργικές απολαύσεις που άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις, αλλά κυρίως η αίσθηση ότι μοιραστήκαμε ένα κοινό συναισθηματικό βίωμα.
Καλεσμένοι ήταν άνθρωποι από όλη την Ελλάδα, από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη και από το Αγιον Ορος μέχρι την Ανάφη. Με ταβάδες και μαρμίτες, με στόφες και μασίνες, με τα μελίσσια τους, με τους φλάρους, τα σταμνιά και τις γάστρες τους, με τα κεντίδια, τα τυροβόλια και τα καλάθια τους. Με τα λουκούμια και τα τυριά τους, με τα κρασιά και τα κηπευτικά τους ήρθαν εκεί για τη γιορτή του «Γαστρονόμου», που ήταν αφιερωμένη στην παραδοσιακή κουζίνα μας.
Σύναξη αναγνωστών
Το προσεκτικά σχεδιασμένο πρόγραμμα, οι ομιλίες και υπόλοιπες εκδηλώσεις που παρακολουθήσαμε λειτουργούσαν ως ένα «κλείσιμο ματιού» προς τους πιστούς αναγνώστες του «Γαστρονόμου», οι οποίοι σε κάθε μία αναγνώριζαν πρόσωπα για τα οποία είχαν διαβάσει σε παλιότερα ρεπορτάζ. Είχε κάτι το θεατρικό, σχεδόν μυσταγωγικό αυτή η μεταφορά του κόσμου του χαρτιού στη σκηνή, μπροστά σε ένα ζωντανό, θερμό ακροατήριο, καθώς απλοί άνθρωποι κλήθηκαν να πάρουν θέση στα πάνελ, δίπλα σε ακαδημαϊκούς και επιστήμονες.
Κορυφαίοι σεφ παρόντες
Πρωτίστως, η «μεγάλη γιορτή» ήταν μια γιορτή της γαστρονομίας με πολύ φαγητό και πολύ κέφι. Πάνω από 70 διαφορετικά φαγητά σερβιρίστηκαν στην εκδήλωση, τόσο στα «εστιατόρια» και στα περίπτερα της αυλής όσο και στο «τραπέζι των σεφ», τη γιορτή της λήξης, όπου κορυφαίοι σεφ της Αθήνας παρουσίασαν εμβληματικές συνταγές τους.
Σαν τις μαγείρισσες από τις Κυκλάδες, τη Μαρία Αναγνωστοπούλου-Κατσουνά και τη Μαργαρίτα Καλογεροπούλου, ή την αγρότισσα και υφάντρα από τον Εβρο Σοφία Καραπαναγιώτου, οι οποίες μίλησαν για την αξία της παράδοσης και όσα πρέπει να διασωθούν, μαζί με την Αγγέλα Γιαννακίδου, πρόεδρο του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης. Μεγάλο ενδιαφέρον είχε και η συζήτηση «Σεφ στην πυρά» που αφορούσε το μέλλον της εστίασης και το φτωχό μερίδιο που δίνεται στην ελληνική κουζίνα, με καλεσμένους γνωστούς μάγειρες, όπως ο Λευτέρης Λαζάρου, ο Χριστόφορος Πέσκιας, ο Δημήτρης Σκαρμούτσος κ.ά., ενώ από τις ωραίες εκπλήξεις της ημέρας ήταν και η κουβέντα με τον συγγραφέα και θεωρητικό της γαστρονομίας Χρίστο Ζουράρι και τον ιδιοκτήτη των εστιατορίων «Milos», Κώστα Σπηλιάδη. Είχε προηγηθεί μια καίρια συζήτηση – παρέμβαση για το ελληνικό ελαιόλαδο και την ανάγκη να πάρουμε μέτρα για την εδώ και τώρα προστασία και προώθησή του με καλεσμένη, μεταξύ άλλων, τη γιατρό και ακαδημαϊκό δρα Αντωνία Τριχοπούλου.
Οι τεχνίτες
Την ίδια ώρα, όσοι επέλεξαν να παρευρεθούν στη μικρότερη σκηνή Ε είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν τεχνίτες οι οποίοι συνεχίζουν την κληρονομημένη τέχνη τους με αφοσίωση, πάθος και με μια αίσθηση χρέους, γνωρίζοντας ότι αν τα παρατήσουν θα χαθεί ένα κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Σαν τον καλαθοπλέκτη Ραφαήλ Γιαννέλη από τη Λήμνο που πλέκει τυροβόλια από βούρλα (καλαθάκια για το στράγγισμα του τυριού) ή σαν τους Κουντουράδες από την Κοζάνη οι οποίοι έστησαν μπροστά μας μια μικρογραφία του χαλκουργείου τους. Στην ίδια σκηνή, λίγο αργότερα, είδαμε τους Γιάννη και Νίκο Λεμπέση, τρίτη και τέταρτη γενιά αγγειοπλάστες από ένα από τα παλαιότερα κεραμοποιεία της Σίφνου.
Καθισμένοι στον παραδοσιακό πλάγιο τροχό, με μια ελάχιστη κίνηση έδιναν σχήμα στον πηλό φτιάχνοντας τσικάλια και σκεπασταριές, όπως έκαναν οι πατέρες και οι παππούδες τους πριν από αυτούς, αιώνιοι μαθητές μιας τέχνης που θέλει πολλά χρόνια για να την κατακτήσεις. Aλλη μια τέχνη που κέντρισε την προσοχή μας, αυτή του μελισσοκόμου. Μίλησαν δύο βραβευμένοι μελισσοκόμοι του «Γαστρονόμου», ο Αλέξανδρος Γκουσιάρης από την Καρδίτσα και ο Ανδρέας Ζαφειρόπουλος από την Ηλεία, οι οποίοι μας «πήραν» μαζί στους τόπους όπου τρυγούν τα μελίσσια τους, εξηγώντας μας γιατί οι μελισσοκόμοι είναι οι τελευταίοι ρομαντικοί της εποχής μας.
Το κλου της «μεγάλης γιορτής» ήταν τα 18α Βραβεία Ποιότητας του «Γαστρονόμου» και της «Καθημερινής», που έλαβαν χώρα στη μεγάλη σκηνή Δ στις 18.00. Ο ετήσιος αυτός θεσμός έχει διανύσει πολλά χιλιόμετρα από όταν πρωτοξεκίνησε το 2007, αναδεικνύοντας μικρούς Eλληνες παραγωγούς, επιστήμονες της υγείας και της διατροφής, μεταποιητές, εμπόρους, μάγειρες. Οι βραβευμένοι όλων αυτών των ετών είναι άνθρωποι στρατευμένοι στην ποιότητα, με μεράκι και αγάπη για τη δουλειά τους.
Τέτοιοι ήταν και οι φετινοί βραβευμένοι που ανέβηκαν στη σκηνή, έκπληκτοι και κατασυγκινημένοι, για να παραλάβουν το βραβείο τους. Από κάτω, ένα κοινό πολλών εκατοντάδων ανθρώπων τους υποδέχτηκε με χειροκροτήματα και ενίοτε με σφυρίγματα από τη γαλαρία. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το να βλέπουμε κάθε χρόνο αυτούς τους ανθρώπους να ανεβαίνουν στο βήμα και με απλό τρόπο να μας λένε πολύ μεγάλα και βαθιά πράγματα, τα οποία για εμάς είναι το αντίδοτο στην απαισιοδοξία και στον κυνισμό», είπε ο διευθυντής της «Καθημερινής» Αλέξης Παπαχελάς ανοίγοντας την εκδήλωση.
«Πιστεύω στην Ελλάδα, πιστεύω στο μέλλον της. Πιστεύω ότι είμαστε μια πανέμορφη χώρα. Αρκεί να δούμε ότι ο μόχθος, ο κόπος είναι ευλογημένο πράγμα», είπε ο Κώστας Δαρεμάς παραλαμβάνοντας το βραβείο του για τα εξαιρετικά μουστοκούλουρα που φτιάχνει στον παραδοσιακό φούρνο του στο Μαρκόπουλο.
Sold out οινογευσίες
Στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα κρασιού, καθισμένοι σε παλιά σχολικά θρανία και περιτριγυρισμένοι από κιβώτια κρασιού, είχαμε την
τύχη να συναντήσουμε οκτώ σπουδαίους Ελληνες οινοποιούς (Βαγγέλη Γεροβασιλείου, Απόστολο Θυμιόπουλο, Αγγελο Ιατρίδη, Γεράσιμο Λαζαρίδη, Στέλλιο Μπουτάρη, Πάρι Σιγάλα, Γιώργο Σκούρα, Αρη Τσέλεπο), οι οποίοι μας παρουσίασαν τα αγαπημένα κρασιά τους και την οινική φιλοσοφία τους, σε τέσσερις οινογευσίες που ήταν sold
«Το κατάστημά μας κουβαλάει μια ιστορία 77 ετών. Τρεις γενιές οι οποίες εξυπηρετούν τη γαστρονομία με σεβασμό, με πάθος, με εντιμότητα και με φιλοσοφία ότι η τροφή δεν είναι μόνο ανάγκη, είναι εμπειρία, είναι φροντίδα, είναι πολιτισμός», συμπλήρωσε στον ίδιο τόνο ο Ευθύμης Αλεξανδρής κατά την παραλαβή του δικού του βραβείου για το «Παντοπωλείο Αλεξανδρής» στην Ηλιούπολη. Μια από τις πιο ινσταγκραμικές στιγμές της βραδιάς ήταν η βράβευση του ιστορικού σουβλατζίδικου της Ομόνοιας «Λευτέρης ο Πολίτης», όταν ο ιδιοκτήτης Τάσος Σαββόγλου κάλεσε στη σκηνή όλο το προσωπικό. «Ο πατέρας μου μού είπε τρία πράγματα. Θα σέβεσαι την πρώτη ύλη, το προϊόν και το πιο σημαντικό απ’ όλα τον συνάνθρωπό σου», είπε και καταχειροκροτήθηκε.
Η ώρα των σεφ
Λίγη ώρα μετά στη διπλανή αίθουσα μας περίμενε μια μεγάλη έκπληξη: 4.000 σουβλάκια τύλιξε η ομάδα του για το κοινό της γιορτής, που δεν ήξερε τι να πρωτοδοκιμάσει, καθώς παραταγμένοι στη σειρά, σε θέση μάχης, δεκατέσσερις από τους πιο γνωστούς σεφ της Αθήνας συναγωνίζονταν για τον πιο νόστιμο μεζέ. Από τα χαϊλάιτ, το pulled κατσίκι σε φουσκωτή πίτα της Νένας Ισμυρνόγλου, η λαδένια με χειροποίητο πελτέ ντομάτας του Αστέριου Κουστούδη, η τάρτα λευκής σοκολάτας με αυγοτάραχο της Γεωργιάννας Χιλιαδάκη, το γεμιστό ζυμαρικό με κόκορα και αφρό τραχανά του Νίκου Καραθάνου, ο βρώσιμος κήπος του Γιώργου Παπαζαχαρία και η κρεμ καραμελέ του Στέλιου Παρλιάρου.
