Κρύα επιθέματα και αντιισταμινική αλοιφή για την αντιμετώπιση του τσιμπήματος σφήκας ή μέλισσας. Κολλύριο για την επιπεφυκίτιδα. Ειδικές σταγόνες και ξήρανση του αυτιού για την ωτίτιδα του κολυμβητή. Ενυδάτωση, παρακεταμόλη και ξεκούραση για το κοινό κρυολόγημα. Το καλοκαίρι δεν είναι εντελώς αθώο, κρύβει λοιμώξεις και παθήσεις που θέλουν προσοχή. Ωστόσο, η κοινή παράμετρος αντιμετώπισής τους είναι μία: δεν λαμβάνουμε αντιβιοτικά.
Τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης συχνών λοιμώξεων και παθήσεων του καλοκαιριού περιγράφει χρήσιμος οδηγός που εξέδωσε το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων, με την επιστημονική επιμέλεια των ομότιμων καθηγητριών Παθολογίας – Λοιμώξεων του ΕΚΠΑ Ελένης Γιαμαρέλλου και Κυριακής Κανελλακοπούλου και της παθολόγου – λοιμωξιολόγου, διευθύντριας ΕΣΥ στο νοσοκομείο «Σωτηρία» Βησσαρίας Σακκά.
Το κρυολόγημα
Στην ερώτηση εάν το κοινό κρυολόγημα είναι νόσος μόνο του χειμώνα ή μπορούμε να αρρωστήσουμε και το καλοκαίρι, οι ειδικοί απαντούν ότι «προκαλείται από διάφορα είδη ιών (π.χ. ρινοϊοί, εντεροϊοί κ.ά.). Το καλοκαίρι μπορεί να προσβληθούν και περισσότερα άτομα από κοινό κρυολόγημα απ’ ό,τι τον χειμώνα, και βεβαίως, αφού προκαλείται από ιούς, τα αντιβιοτικά είναι εντελώς άχρηστα».
Σύμφωνα με τις λοιμωξιολόγους, «δεν ξύνουμε τα τσιμπήματα σφήκας, μέλισσας και κουνουπιού, γιατί υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης, και δεν χορηγούμε αντιβιοτικά, εκτός εάν ακολουθήσουν σημεία μόλυνσης».
Για την αντιμετώπισή του απαιτούνται μόνο ανάπαυση, καλή ενυδάτωση και αντιπυρετικά (παρακεταμόλη), αλλά και η λήψη των μέτρων ατομικής προστασίας, όπως υγιεινή των χεριών, χρήση μάσκας, τήρηση αποστάσεων, ώστε να προφυλάξουμε τους γύρω μας.
Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση της λοίμωξης COVID-19, η οποία μπορεί να κάνει εξάρσεις και το καλοκαίρι, συνιστάται στα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους, ώστε να ξεκινήσει τις διαδικασίες για να λάβουν όσο το δυνατόν νωρίτερα το ειδικό αντιιικό.
Για τα τσιμπήματα σφήκας, μέλισσας και κουνουπιού, που μας ταλαιπωρούν κάθε καλοκαίρι, συνιστάται το πλύσιμο της περιοχής του τσιμπήματος με σαπούνι και νερό, η χρήση κρύων επιθεμάτων και τοπική εφαρμογή αντιισταμινικής αλοιφής. Σύμφωνα με τις λοιμωξιολόγους, «δεν ξύνουμε τα τσιμπήματα, γιατί υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης, και δεν χορηγούμε αντιβιοτικά, εκτός εάν ακολουθήσουν σημεία μόλυνσης».
Ωτοασπίδες στο κολύμπι
Η ωτίτιδα του κολυμβητή είναι λοίμωξη του εξωτερικού ακουστικού πόρου που προκαλείται όταν παγιδεύεται νερό έπειτα από μπάνιο, και είναι συχνότερη το καλοκαίρι. Στα συμπτώματα συγκαταλέγονται η φαγούρα και ο πόνος στο αυτί και η μερική απώλεια ακοής. Η αντιμετώπιση της ωτίτιδας του κολυμβητή γίνεται με ειδικές σταγόνες και ξήρανση του αυτιού, ενώ ένας τρόπος πρόληψής της είναι η χρήση ωτοασπίδων κατά την κολύμβηση.
Το χλώριο της πισίνας μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του επιπεφυκότα, τη γνωστή επιπεφυκίτιδα, η οποία συνοδεύεται από κοκκινίλα, φαγούρα, δάκρυα ή πυώδη έκκριση και φωτοευαισθησία. Σύμφωνα με τις ειδικούς, η αντιμετώπισή της γίνεται με κολλύρια και ξεκούραση και η πρόληψή της με τη χρήση γυαλιών κολύμβησης και την καλή υγιεινή των χεριών.
Η διάρροια είναι μια κατάσταση που προκαλείται από ιούς, αλλά και από βακτήρια, παράσιτα, φάρμακα, τροφική δηλητηρίαση, ακόμη και από άγχος. Οπως αναφέρεται στον οδηγό, αντιμετωπίζεται με επαρκή ενυδάτωση (νερό, ζωμοί, ηλεκτρολύτες), ήπια διατροφή, όπως η κατανάλωση ρυζιού, μπανάνας, φρυγανιάς, και ξεκούραση. Ιατρική συμβολή απαιτείται εάν παρουσιαστούν συμπτώματα όπως αίμα στις κενώσεις, υψηλός πυρετός, διάρροια που διαρκεί πάνω από δύο ημέρες ή ενδείξεις αφυδάτωσης.
Το μπάνιο στη θάλασσα και στις πισίνες το καλοκαίρι ενδέχεται να προκαλέσει σε γυναίκες –κυρίως όσες έχουν προδιάθεση, όπως παχύσαρκες, πάσχουσες από σακχαρώδη διαβήτη και ανοσοκατεσταλμένες– κολπίτιδα από μύκητες. Στα συμπτώματά της περιλαμβάνονται η συχνοουρία, ο καύσος στην ούρηση και ο έντονος κνησμός.
Η θεραπεία απαιτεί καλλιέργεια κολπικού υγρού και αντιμυκητιασική αγωγή από γυναικολόγο. «Εχει όμως μεγάλη σημασία, ιδιαίτερα σε γυναίκες με ιστορικό υποτροπιάζουσας κολπίτιδας, η πρόληψη της υποτροπής με τους εξής τρόπους: Δεν στεγνώνουμε στον ήλιο φορώντας το βρεγμένο μαγιό. Πρώτα αφαιρείται το μαγιό. Αμέσως μετά πλένουμε το σώμα μας και ιδιαίτερα την περιγεννητική περιοχή με καθαρό γλυκό νερό και φορώντας άλλο, καθαρό, στεγνό μαγιό, κάνουμε στη συνέχεια ηλιοθεραπεία σε κάθισμα ή ξαπλώστρα και όχι πάνω στην άμμο ή σε ψάθα. Επίσης, δεν φοράμε στενά τζιν παντελόνια».
Στα παιδιά
Ο οδηγός αναφέρεται και στις λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο που, όπως τονίζεται, «μπορεί να εμφανιστούν όλες τις εποχές» και εστιάζει στον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο, έναν πιο «επικίνδυνο» στρεπτόκοκκο, ο οποίος προκάλεσε στη χώρα μας 68 νοσήσεις και 16 θανάτους το 2024 και 24 νοσήσεις και έξι θανάτους τους πρώτους πέντε μήνες του 2025.
Σύμφωνα με τον οδηγό, ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος μπορεί να εκδηλωθεί ως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, βακτηραιμία και σοκ, πνευμονία, νέκρωση των μυών, οστεομυελίτιδα, κυτταρίτιδα, μηνιγγίτιδα και στρεπτοκοκκικό τοξικό «σοκ».Οι λοιμωξιολόγοι εφιστούν την προσοχή των γονέων, καθώς ειδικά στα παιδιά ενδέχεται αρχικά η νόσος να εμφανιστεί χωρίς ειδικά συμπτώματα, όπως πυρετός, γενική κόπωση και απώλεια όρεξης, και επομένως να μη δοθεί η απαραίτητη σημασία και να μην απευθυνθούν γρήγορα στον παιδίατρο. Η διάγνωση γίνεται κυρίως με το strep test από τον γιατρό –«όχι από τους γονείς, όχι από τον φαρμακοποιό», τονίζεται στον οδηγό– και η θεραπεία αφορά, σε αυτή τη λοίμωξη, τη χορήγηση αντιβιοτικού.
