Το μέλλον είναι ήδη εδώ και οι ραγδαία εξελισσόμενες τεχνολογίες φέρνουν ανέλπιστα δώρα αλλά και σημαντικές προκλήσεις. Αυτά είναι ορισμένα από τα πολλά συμπεράσματα στα οποία οδηγήθηκαν χθες όσοι παρακολούθησαν την πρώτη ημέρα του ετήσιου συνεδρίου EmTech Europe. Το δημοφιλές συνέδριο του MIT Technology Review πραγματοποιείται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στην Ελλάδα και συνδιοργανώνεται από το περιοδικό του Πανεπιστημίου MIT, το οποίο κυκλοφορεί από το 1899, και από την «Καθημερινή».
Η ταχεία πρόοδος της AI συνοδεύεται και από κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν την εμπιστοσύνη, την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα.
Μιλώντας στην «Κ» ο Τεντ Χου, ένας εκ των διευθυντικών στελεχών του περιοδικού και εκ των διοργανωτών του συνεδρίου, εξηγεί ότι σκοπός του EmTech είναι να ζωντανεύει τη δημοσιογραφία του τεχνολογικού περιοδικού, φέρνοντας σε επαφή τα αντικείμενά της με ένα ζωντανό κοινό. Κορυφαία μυαλά της τεχνολογίας, πανεπιστημιακοί και ηγετικές προσωπικότητες στον τομέα δημιουργούν μέσω του συνεδρίου μια διεθνή συζήτηση για την τεχνολογία, τονίζει ο κ. Χου. «Εγνωσμένου κύρους Eλληνες και ξένοι ομιλητές καλούνται να δώσουν τις απαντήσεις, αναδεικνύοντας παράλληλα τον κρίσιμο ρόλο της τεχνολογίας στην προώθηση ενός βιώσιμου και ισότιμου μέλλοντος», δηλώνει ο γενικός διευθυντής των Καθημερινών Εκδόσεων, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος. «Είμαστε περήφανοι που η “Καθημερινή” για άλλη μια χρονιά φέρνει στη χώρα μας τη συζήτηση για την αιχμή των τεχνολογικών εξελίξεων», συμπληρώνει. «Το ότι το EmTech Europe γίνεται στην Αθήνα», αναφέρει ο κ. Χου, «προσδίδει μια διαφορετική διάσταση στα συνέδριά μας, καθώς εδώ υπογραμμίζονται οι αλλαγές, οι προκλήσεις, αλλά και οι λύσεις που έρχονται από την Ευρώπη».
Οι ομιλίες
Πολλές από αυτές ακούστηκαν χθες στον Φάρο στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Στο εναρκτήριο πάνελ του συνεδρίου, η Ειρήνη Σλόσερ, διευθύνουσα σύμβουλος και ιδρύτρια της εταιρείας Dyania Health, μίλησε για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην υγεία. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην τεχνολογία που ανέπτυξε η εταιρεία της για να διαβάζει, να αναλύει και να κατανοεί μεγάλους όγκους ιατρικών δεδομένων.
Ο Γκαλ Τσέτσικ, διευθυντής της έρευνας τεχνητής νοημοσύνης στην αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας NVIDIA και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ισραήλ Bar-Ilan, έκανε λόγο για τον ρόλο της οπτικής παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης στην επιστήμη και στην εκπαίδευση. Ενας τρόπος για να βελτιωθεί η φυσικότητα της κίνησης των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης είναι η εκπαίδευσή τους μέσω προσομοιώσεων, όπως εξήγησε. Ταυτόχρονα, τόνισε ότι μέχρι πρόσφατα τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης έδιναν γρήγορες απαντήσεις χωρίς όμως να πραγματοποιούν ανάλυση και γι’ αυτό ήταν καλά για την επίλυση ορισμένων προβλημάτων, αλλά όχι όλων. Τώρα αυτό αλλάζει, δήλωσε, σημειώνοντας πως για προβλήματα συλλογιστικής απαιτείται πολύ περισσότερη υπολογιστική ισχύς. Χάρη στη δύναμη των GPUs, των μονάδων επεξεργασίας γραφικών, μπορούμε πλέον να λύνουμε πιο σύνθετα προβλήματα. «Επιτρέπουν στο μοντέλο να σκέφτεται όλο και πιο μακριά», τόνισε.
Στα επόμενα πάνελ συζητήθηκαν εκτενώς τα deepfakes, χρειάζονται μόλις 30 λεπτά βίντεο κάποιου ατόμου για να φτιαχτεί ένα πλήρως πειστικό, ψεύτικο βίντεο που τον απεικονίζει, ανέφερε η Μάγια Πάντικ, ειδική σύμβουλος τεχνητής νοημοσύνης στη Νίομ –πρόκειται για την οικολογική high-tech πόλη που δημιουργείται στη Σαουδική Αραβία– και καθηγήτρια AI στο Imperial College του Λονδίνου.
Σε άλλο πάνελ (συνολικά ήταν 11) αναφέρθηκε η κατανόηση των νευρωνικών δικτύων και των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων. Ο Ντέμπα Μπα, καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, υπογράμμισε ότι η ανάπτυξη των σημερινών μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης ενέχει σοβαρό οικονομικό κόστος. Για την εκπαίδευση ενός συστήματος όπως το ChatGPT έχουν επενδυθεί εκατοντάδες δισ. δολάρια, είπε, επισημαίνοντας ότι τεράστια χρηματικά ποσά επενδύονται όχι μόνο στην εκπαίδευση των μοντέλων, αλλά και στις υποδομές που καθιστούν δυνατή τη συνεχή εξέλιξή τους.
Η ταχεία πρόοδος της AI συνοδεύεται και από κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν την εμπιστοσύνη, την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα. Σε αυτά τα θέματα αναφέρθηκε η Aρτεμις Σίφορντ, επικεφαλής της ασφάλειας της τεχνητής νοημοσύνης στην εταιρεία λογισμικού ElevenLabs. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει υιοθετήσει μια ρυθμιστική προσέγγιση, που στοχεύει στη διασφάλιση της ασφαλούς και υπεύθυνης χρήσης της AI μέσω του EU AI Act. Ομως, ενώ οι κανόνες αυτοί μπορούν να προστατεύσουν τους πολίτες, υπάρχει ο κίνδυνος να επιβραδυνθούν η καινοτομία και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, θέτοντας την Ευρώπη σε μειονεκτική θέση έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας, όπου η έμφαση δίνεται στην ταχύτητα και στην επιχειρηματικότητα.
Για το ζήτημα του ανταγωνισμού μεταξύ κρατών και υπερδυνάμεων που εγείρει η τεχνητή νοημοσύνη, μίλησε και ο Γιώργος Βέρδης, Policy Fellow στο European Council on Foreign Relations. «Οι βασικοί δείκτες που καταδεικνύουν ότι η Ευρώπη υστερεί περιλαμβάνουν τη χαμηλή χρηματοδότηση, την περιορισμένη επιχειρηματική δραστηριότητα και την απουσία ισχυρών ευρωπαϊκών εταιρειών στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης», διευκρίνισε ο κ. Βέρδης. Η εξάρτηση της Ευρώπης από ξένες εταιρείες καθιστά την ήπειρο ευάλωτη, τόνισε. Ο Βασίλης Κουτσούμπας, σύμβουλος Ψηφιακής Πολιτικής και Εφαρμογών AI στην Προεδρία της Κυβέρνησης, επισήμανε ότι παραδείγματα χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα, όπως η εφαρμογή της στο κτηματολόγιο, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πρότυπα για άλλες χώρες.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου, ο 17χρονος Ανδριανός Μπότσιος παρουσίασε το πρώτο ελληνικό ρομπότ AI «Niki», προγραμματιστής του οποίου είναι ο ίδιος. «Η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη είναι η λύση για τη βιωσιμότητα», υπογράμμισε.
Οι προκλήσεις των ελληνικών επιχειρήσεων στον κόσμο του αύριο
Στο συνέδριο συζητήθηκε εκτενώς και το ελληνικό οικοσύστημα, τόσο των νεοφυών επιχειρήσεων όσο και της deep tech στην Ελλάδα. «Μπορούμε να βλέπουμε τα πράγματα θετικά, αλλά έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας», τόνισε ο Ιωάννης Εμίρης, πρόεδρος του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» και καθηγητής Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών στο ΕΚΠΑ, σχετικά με την ανάπτυξη του deep tech οικοσυστήματος στη χώρα. Οι ελληνικές ομάδες θα πρέπει να στραφούν στην ευρωπαϊκή αγορά, συμπλήρωσε, καθώς εκεί υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες χρηματοδότησης.
Το πρόβλημα έγκειται εν μέρει στο ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση παραδείγματος χάριν με το Ισραήλ, δεν έχει εστιάσει σε συγκεκριμένους τομείς, σημείωσε ο Κώστας Λίγρης, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της εταιρείας Stavvy και λέκτορας στο MIT Sloan School of Management. Ορισμένοι από αυτούς τους τομείς για την Ελλάδα θα μπορούσαν να είναι η γεωργία, ο τουρισμός και η ναυτιλία, συμπλήρωσε. Παρ’ όλα αυτά, η Ισμήνη Παπακυρίλλου, διευθύνουσα σύμβουλος στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, τόνισε τη βελτίωση του χρηματοδοτικού περιβάλλοντος τα τελευταία χρόνια, καθώς και την αυξανόμενη υποστήριξη και καθοδήγηση που προσφέρεται πια στις νεοφυείς επιχειρήσεις.
Από ποιους βασικούς παράγοντες εξαρτάται η επιτυχία μιας startup; Από την ομάδα και από ένα ισχυρό κίνητρο που σε ωθεί να προχωρήσεις, ανέφερε ο Γιώργος Βαρβαρέλης, συνιδρυτής της Augmenta και επικεφαλής της CNH Greece. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, ο ίδιος μίλησε για την τεχνολογία που ανέπτυξε η Augmenta, η οποία περιήλθε στον έλεγχο της CNH Industrial το 2023, τονίζοντας πως άντληση κεφαλαίων από μόνη της δεν έχει αξία εάν η startup δεν παράγει πραγματική καινοτομία. Σημείωσε την πρόοδο του ελληνικού οικοσυστήματος των startups, υπογραμμίζοντας πως παρότι η χώρα αποτελεί μόλις το 0,2% του παγκόσμιου πληθυσμού, διαθέτει το 3% του κορυφαίου δυναμικού σε μηχανικούς.
Από την πλευρά του, ο Αλέξανδρος Τσιλφίδης, επικεφαλής της Meta στην Ελλάδα και συνιδρυτής της Accusonus, μίλησε για τον ρόλο του στην εταιρεία, τονίζοντας πως «πλέον φτιάχνουμε τεχνολογίες που απευθύνονται σε 3,3 δισ. χρήστες». Ως παράγοντα για την ανάπτυξη του οικοσυστήματος, ο ίδιος τόνισε τη σημασία της επανεπένδυσης κεφαλαίων στο οικοσύστημα από πρώην ιδρυτές επιτυχημένων startups, μεταξύ άλλων.
Ταυτόχρονα, στο συνέδριο αναφέρθηκε ότι η τεχνητή νοημοσύνη μετασχηματίζει ραγδαία τον τραπεζικό κλάδο, αναμορφώνοντας τόσο τις λειτουργικές διαδικασίες όσο και τις στρατηγικές βιώσιμης χρηματοδότησης. Σύμφωνα με τον Χάρη Τσαβδάρη, Chief Technology Officer στο Technology Practice της PwC, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, παρατήρηση με την οποία συμφώνησε και ο Γιώργος Μαρίνος, βοηθός γενικός διευθυντής Καινοτομίας και Ψηφιακών Συνεργασιών στην Εθνική Τράπεζα. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Μαρίνος τόνισε ότι η Εθνική Τράπεζα χρησιμοποιεί ήδη παραδοσιακά εργαλεία AI σε τομείς όπως η ασφάλεια, ο έλεγχος απάτης και τα βιομετρικά συστήματα. «Ηδη αποκομίζουμε οφέλη από την Generative AI», υπογράμμισε ο Χάρης Μαργαρίτης, Group Chief Operating Officer στην Τράπεζα Πειραιώς. «Σύντομα, θα ζητάμε από το AI να εκτελεί εργασίες για εμάς, όπως η πληρωμή λογαριασμών ή η διαχείριση επενδύσεων», σημείωσε. Ο τραπεζικός κλάδος, συμπλήρωσε, καταβάλλει σοβαρή προσπάθεια για να συμμορφωθεί με τα νέα κανονιστικά πλαίσια, διασφαλίζοντας τη σωστή και υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας. «Είμαστε ενθουσιασμένοι με τις προοπτικές που ανοίγονται μπροστά μας», σχολίασε κλείνοντας.
