Η είδηση επαναλειτουργίας του μπαρ στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, που απασχόλησε την κοινή γνώμη στα τέλη Οκτωβρίου επειδή σέρβιρε αλκοόλ σε ανήλικους μαθητές, κάποιοι από τους οποίους κατέληξαν αναίσθητοι σε νοσοκομεία της Αττικής, ελάχιστους ξάφνιασε. Οι δεκάδες περιπτώσεις που καταγράφονται πανελλαδικά με εστιατόρια, μπαρ, πρατήρια καυσίμων που κλείνουν με διοικητικά μέτρα και λίγες μέρες αργότερα ανοίγουν με δικαστικές αποφάσεις έχουν προκαλέσει, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», προβληματισμό στους κόλπους της Δικαιοσύνης, η οποία ενίοτε εντοπίζει «μεγάλη ελαστικότητα» στις αποφάσεις των πρωτοδικείων, ειδικότερα σε μικρότερες κοινωνίες, όπου υπάρχει μεγαλύτερη επιείκεια γιατί εκείνος που προσφεύγει φέρνει ως επιχείρημα την οικονομική του καταστροφή.
Οριστικά λουκέτα που γίνονται προσωρινά
Των Σοφίας Σπίγγου, Τάνιας Γεωργιοπούλου
Η είδηση επαναλειτουργίας –ενόψει μάλιστα εορταστικής περιόδου– του μπαρ στη λεωφόρο Βουλιαγμένης που συζητήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου επειδή σέρβιρε αλκοόλ σε ανήλικους μαθητές, ελάχιστους ξάφνιασε. Δεν είναι η πρώτη φορά που μια φορολογική ή διοικητική παράβαση, η οποία οδηγεί σε «λουκέτο» επιχείρησης, ανατρέπεται λίγο καιρό αργότερα από τα δικαστήρια.
Υπενθυμίζεται ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Δήμος Αθηναίων είχε προχωρήσει σε οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης στις 30 Οκτωβρίου, καθώς πολλοί έφηβοι που συμμετείχαν σε σχολικό χορό που διοργανώθηκε στο συγκεκριμένο μπαρ, κατέληξαν στο νοσοκομείο έχοντας σχεδόν χάσει τις αισθήσεις τους. Ωστόσο ο ιδιοκτήτης του χώρου προσέφυγε στη Δικαιοσύνη και κατάφερε να εξασφαλίσει την επαναλειτουργία της επιχείρησης τουλάχιστον έως την οριστική εκδίκαση της υπόθεσης.
Η απόφαση για το άνοιγμα του κλαμπ στη λεωφόρο Βουλιαγμένης αποδίδεται σε λάθος αιτιολόγηση από τις υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων.
Οι δεκάδες περιπτώσεις που καταγράφονται πανελλαδικά, επιχειρήσεων οι οποίες κλείνουν τη μία ημέρα με διοικητικά μέτρα, για να ανοίξουν λίγες ημέρες μετά με δικαστικές αποφάσεις, έχουν προκαλέσει, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», προβληματισμό στους κόλπους της Δικαιοσύνης, η οποία ενίοτε εντοπίζει «μεγάλη ελαστικότητα» στις σχετικές αποφάσεις των πρωτοδικείων.
Οι παροικούντες τη… διοικητική δικαιοσύνη κάνουν λόγο για αποφάσεις των πρωτοδικών που αντιμετωπίζουν με «επιείκεια» τους επιχειρηματίες. «Υπάρχει ζήτημα στις μικρότερες κοινωνίες. Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει επιείκεια γιατί εκείνος που προσφεύγει φέρνει ως επιχείρημα την οικονομική του καταστροφή», σχολίαζε αρμόδια πηγή, συμπληρώνοντας όμως πως υπάρχει λύση. «Αν μια υπόθεση κριθεί σημαντική και υπάρχει λόγος να εκδοθεί άμεσα απόφαση υπάρχει δυνατότητα επίσπευσης της συζήτησης της βασικής αίτησης, που μπορεί να προσδιοριστεί μέσα σε δύο μήνες. Πρέπει να γίνεται σοβαρή στάθμιση όλων των παραγόντων», σημειώνει η ίδια πηγή και εξηγεί ότι για να γίνει δεκτή μια αίτηση αναστολής πρέπει να είναι προδήλως βάσιμη η προσφυγή, δηλαδή «να υπάρχει νομολογία, να έχει λυθεί από το δικαστήριο και μάλιστα με αντίθετο τρόπο από αυτόν που έπραξε η διοίκηση».
Σχετικά με την υπόθεση του μπαρ της Βουλιαγμένης, που επανήλθε στη δημοσιότητα μέσω ανάρτησης του δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα, ο οποίος χαρακτήρισε «αδιανόητη» την απόφαση του πρωτοδικείου να ανοίξει και πάλι το μπαρ, στο σκεπτικό της απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου της Αθήνας αναφέρονται οι παράγοντες που κλήθηκε να σταθμίσει το συμβούλιο κατά την εξέταση της αίτησης.
Τι λέει ο νόμος
Ο νόμος υπαγορεύει ότι «η αίτηση αναστολής γίνεται δεκτή μόνο εφόσον ο αιτών επικαλεσθεί και αποδείξει ότι η άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης θα του προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη ή αν το δικαστήριο εκτιμά ότι το ένδικο βοήθημα είναι προδήλως βάσιμο…». Από την άλλη πλευρά, μια αίτηση αναστολής μπορεί να απορριφθεί αν κατά τη στάθμιση της βλάβης του επιχειρηματία, των συμφερόντων τρίτων και του δημόσιου συμφέροντος κρίνεται ότι οι αρνητικές συνέπειες από την αποδοχή θα είναι σοβαρότερες από την ωφέλεια του επιχειρηματία. Στην περίπτωση του επίμαχου κλαμπ, που κατά τους ισχυρισμούς του ιδιοκτήτη εκείνη την ημέρα είχε υπενοικιαστεί σε άλλη εταιρεία ο χώρος, οι δικαστές εντόπισαν «σοβαρότατη υλική βλάβη» της επιχείρησης.
Το «κλειδί» στην ανάγνωση της απόφασης φαίνεται πως είναι η επίκληση των δικαστών στην αιτιολογία της απόφασης αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης από τον Δήμο Αθηναίων, που ήταν η «μη νόμιμη μεταβίβαση άδειας λειτουργίας». Οι δικαστές εκτίμησαν ότι από την αιτιολογία στην απόφαση οριστικής παύσης λειτουργίας που επέβαλε ο δήμος, «δεν προκύπτουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος, που να κωλύουν την αποδοχή της υπό κρίση αίτησης». Μάλιστα, νομικοί κύκλοι σχολίαζαν πως ίσως η αξιολόγηση του δημοσίου συμφέροντος από το δικαστήριο θα ήταν διαφορετική αν ο δήμος επικαλείτο την κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους για τη σφράγιση του καταστήματος.
Ο τέως δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης σε ανάρτησή του στο X αποδίδει την εξέλιξη της υπόθεσης στην αδυναμία του Δήμου Αθηναίων να στηρίξει με νομικά επαρκή επιχειρήματα την απόφασή του να βάλει οριστικό λουκέτο στην επιχείρηση. «Το κλαμπ που έθεσε σε κίνδυνο παιδιά επειδή προσέφερε αλκοόλ ανοίγει ξανά. Οχι επειδή η δικαιοσύνη είναι κακή και ανάλγητη, αλλά επειδή –όπως αναφέρει– η απόφαση σφράγισης είναι αναιτιολόγητη και ασαφής όσον αφορά στο δημόσιο συμφέρον».
Το συμβούλιο περιγράφει ότι οδηγήθηκε στην επίμαχη απόφαση συνεκτιμώντας τις αυξημένες οικονομικές υποχρεώσεις της εταιρείας και καταλήγει λέγοντας πως «παρίσταται βάσιμος ο ισχυρισμός» ότι η άμεση εκτέλεση της απόφασης του δήμου «θα οδηγήσει στον “εκμηδενισμό” και την οριστική διάλυση της επιχείρησης ως οικονομικής μονάδας, προκαλώντας της ανεπανόρθωτη οικονομική βλάβη». Πάντως, παρά τα καταγγελλόμενα από τον δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα, ότι «δεν κληθήκαμε ως δήμος να εκθέσουμε τα επιχειρήματά μας, όπως είχαμε ζητήσει», στο σκεπτικό της απόφασης γίνεται φανερό πως δεν ζητήθηκε ακρόαση από την πλευρά του δήμου. «Ελήφθησαν υπόψη οι απόψεις του δήμου, όπως αυτές είχαν διατυπωθεί εγγράφως στη σχετική έκθεσή του», επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι ο δήμος παραστάθηκε κανονικά στη συζήτηση της προσωρινής διαταγής, με δύο δικηγόρους και παρουσία του προϊσταμένου της νομικής υπηρεσίας, αλλά δεν ζητήθηκε ακρόαση κατά τη συζήτηση της αίτησης αναστολής, οπότε και το δικαστήριο έλαβε υπόψη τις έγγραφες θέσεις του δήμου.
Σε κάθε περίπτωση πάντως εκτός από την αναστολή λειτουργίας μιας επιχείρησης είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι διενεργούνται οι αναγκαίοι έλεγχοι για να διαπιστωθεί αν η κάθε εν λειτουργία επιχείρηση ακολουθεί τη νομοθεσία όπως ορίζεται. Oσον αφορά το κλαμπ στη Βουλιαγμένη, από όσα ακολούθησαν έγινε φανερό ότι δεν γίνεται κανένας έλεγχος για την κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους παρότι υπάρχει σχετική νομοθεσία.
Σφραγισμένα πρατήρια λειτουργούν με τη βούλα του κράτους
Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Στα τέλη του περασμένου Μαΐου, ύστερα από πληροφορίες, ειδικό κλιμάκιο πραγματοποίησε αιφνίδια δειγματοληψία σε πρατήριο καυσίμων της Ανατολικής Αττικής. Τα δείγματα στάλθηκαν για εξέταση στη Χημική Υπηρεσία της ΑΑΔΕ και λίγες ημέρες μετά η πληροφορία αποδείχθηκε χρυσάφι για τα στελέχη της υπηρεσίας. Το δείγμα πετρελαίου κίνησης ήταν νοθευμένο με πετρέλαιο ναυτιλίας σε ποσοστό που άγγιζε το 95%. Ο μηχανισμός κινητοποιήθηκε ταχύτατα και στις 8 Ιουνίου τελωνειακοί ελεγκτές μαζί με αστυνομικούς της Ομάδας Πρόληψης και Καταστολής Εγκλήματος σφράγισαν το πρατήριο για δύο χρόνια.
Ο χρόνος, όμως, είναι κάτι σχετικό. Δεν πέρασαν ούτε τρεις ημέρες και σε επίσκεψη των ελεγκτών κατά τη διαδικασία επανελέγχου διαπιστώθηκε ότι είχαν παραβιαστεί οι σφραγίδες από τρεις αντλίες και δύο δεξαμενές, ενώ είχαν αποκολληθεί και οι αυτοκόλλητες πινακίδες που περιέγραφαν την αιτία της σφράγισης. Τοποθετήθηκαν ξανά, για δεύτερη φορά, νέες σφραγίδες και αυτοκόλλητα, ενώ δόθηκε εντολή για διακοπή προμήθειας καυσίμων από όλες τις εταιρείες εμπορίας και τα διυλιστήρια προς το συγκεκριμένο πρατήριο.
Παράλληλα, δρομολογήθηκε η υποβολή μηνυτήριας αναφοράς στον αρμόδιο εισαγγελέα. Ο ιδιοκτήτης του πρατηρίου δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Κινήθηκε δικαστικά και το Τριμελές Πρωτοδικείο Πειραιά εξέδωσε προσωρινή διαταγή αναστολής της απόφασης, δίνοντας το δικαίωμα στο βενζινάδικο να επαναλειτουργήσει. Το πρατήριο παρέμεινε ανοιχτό έως τις 2 Οκτωβρίου, όταν μπήκε οριστικό λουκέτο «κατόπιν απορριπτικής απόφασης επί αίτησης αναστολής εκτέλεσης της απόφασης σφράγισης». Για περίπου 4 μήνες λειτουργούσε κανονικά και με τον νόμο.
Αυτή είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση, αλλά όχι η μόνη. Το προηγούμενο διάστημα η ΑΑΔΕ προχώρησε στη σφράγιση έξι πρατηρίων για νοθευμένα καύσιμα, πειραγμένα συστήματα εισροών – εκροών κ.λπ. Από τις περιπτώσεις αυτές, δύο πρατηριούχοι δεν υπέβαλαν προσφυγή. Τρεις κέρδισαν την προσωρινή διαταγή αναστολής και ένας δεν τα κατάφερε. Από τους τρεις που κέρδισαν την προσωρινή διαταγή, ένας κέρδισε και την αναστολή της σφράγισης μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής. Σε όλες τις περιπτώσεις η ΑΑΔΕ διαπίστωσε νοθεία καυσίμων. Είναι απορίας άξιον πώς το δικαστήριο εκδίδει έστω και την προσωρινή διαταγή για να ανοίξουν τα πρατήρια που πωλούν νοθευμένα καύσιμα.
Οι νέες ποινές και συγκεκριμένα η διετής σφράγιση των πρατηρίων καυσίμων μετά τη διαπίστωση από τις ελεγκτικές αρχές νοθευμένων, στις περισσότερες περιπτώσεις, καυσίμων φαίνεται ότι «πονάει» τους ιδιοκτήτες τους. Προσπαθούν με κάθε τρόπο να γλιτώσουν ακόμα και για ένα μικρό διάστημα τριών-τεσσάρων μηνών, προσφεύγοντας στη Δικαιοσύνη για ανεπανόρθωτη βλάβη. Στις περισσότερες περιπτώσεις φεύγουν νικητές έστω για κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα.
Τα στοιχεία της φορολογικής διοίκησης δείχνουν ότι τα πρατήρια που έχουν εντοπιστεί το τελευταίο διάστημα έπειτα από ελέγχους πωλούσαν νοθευμένα καύσιμα σε ποσοστό 85% μέχρι και 95%. Μάλιστα η διαπίστωση έγινε από το Γενικό Χημείο του Κράτους. Ωστόσο, οι πρατηριούχοι καταφέρνουν και κερδίζουν την προσωρινή διαταγή μέχρι την εκδίκαση της αναστολής. Ουσιαστικά μπορούν και λειτουργούν κανονικά για διάστημα 2 έως 4 μηνών, ανάλογα με τον φόρτο εργασίας του δικαστηρίου.
Ιδιοκτήτες προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη και παίρνουν, σε κάποιες περιπτώσεις, προσωρινή διαταγή αναστολής μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης 2 έως 4 μήνες μετά.
Ο φάκελος
Το περίεργο είναι ότι ο φάκελος που φθάνει στα δικαστήρια, πέρα από τους διαπληκτισμούς – προπηλακισμούς (που δέχονται σε κάποιες περιπτώσεις οι ελεγκτές), περιλαμβάνει και την έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους, όπου αναφέρεται ξεκάθαρα η πώληση νοθευμένων καυσίμων. Οι δικαστές όμως επιτρέπουν προσωρινά την αποσφράγιση των πρατηρίων, δίνοντας κατά κάποιο τρόπο το μήνυμα ότι όλοι θα κερδίσουν την προσωρινή διαταγή μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής.
Με την κατάσταση που περιγράφεται, οι νόμοι για την πάταξη της παραβατικότητας καταλήγουν αναποτελεσματικοί και σε αρκετές περιπτώσεις ανεφάρμοστοι, αφού προηγουμένως έχουν φορτώσει εταιρείες και πρατήρια με αχρείαστα κόστη, επιδεινώνοντας τη θέση των επιχειρήσεων που λειτουργούν νόμιμα έναντι των παρανομούντων. Τελευταίο παράδειγμα, ο νόμος για τη δέουσα επιμέλεια (ν. 5073/2023). Οι εταιρείες εμπορίας επιβαρύνθηκαν με ένα ετήσιο κόστος περίπου 1 εκατ. ευρώ λόγω υποχρεώσεων που έλαβαν εκ του νόμου για τη δέουσα επιμέλεια (έλεγχοι σε όλο το δίκτυο, πιστοποιήσεις κ.λπ.) και οι πρατηριούχοι με ένα κόστος για πιστοποιητικά, λειτουργία εισροών – εκροών και μέτρηση αντλιών.
Σημειώνεται ότι αν και γίνονται εκατοντάδες έλεγχοι σε πρατήρια καυσίμων για νοθεία καθώς και για το αν μεταδίδουν τις συναλλαγές στο σύστημα εισροών – εκροών, είναι λιγοστοί έως ανύπαρκτοι οι έλεγχοι στις αντλίες. Δηλαδή, δεν γίνονται έλεγχοι για την… κλοπή στη μάνικα.
Εστιατόρια
Η ίδια πρακτική ακολουθείται από τα δικαστήρια και στα «λουκέτα» που βάζει η ΑΑΔΕ κυρίως στις νησιωτικές περιοχές για φοροδιαφυγή από εστιατόρια και μπαρ. Είναι χαρακτηριστική η υπόθεση εστιατορίου στην Πάρο, όπου κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν εκδοθεί αποδείξεις αξίας 6.500 ευρώ. Αν και το εστιατόριο σφραγίστηκε, ο ιδιοκτήτης προσέφυγε στο Πρωτοδικείο Σύρου, όπου κατάφερε να κερδίσει προσωρινή διαταγή ανοίγοντας και πάλι το εστιατόριό του. Οι ιδιοκτήτες έχουν κάθε λόγο να προσφύγουν, καθώς κερδίζουν έως 4 μήνες μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης. Αυτό σημαίνει ότι όλο το καλοκαίρι λειτουργούν κανονικά και κλείνουν για λίγο τον χειμώνα, που ούτως ή άλλως οι περισσότερες επιχειρήσεις εστίασης δεν λειτουργούν.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δικαστές εκδίδουν με πολύ μεγάλη ευκολία προσωρινές διαταγές για εστιατόρια και μπαρ που έχουν σφραγιστεί από τις ελεγκτικές υπηρεσίες. Η κίνηση αυτή, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, δίνει ένα λανθασμένο μήνυμα σε όσους φοροδιαφεύγουν.
