Ο Ιταλός σκιτσογράφος Φραντσέσκο Αλτάν είχε πει: «Είμαι ένας από τους περίφημους αναποφάσιστους. Δεν έχω αποφασίσει ακόμη αν ψηφίζω από φόβο ή από απελπισία». Αυτή η δήλωση, ειδικά τα τελευταία χρόνια, αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού στη χώρα. Οσους στις δημοσκοπήσεις καταγράφονται στη λεγόμενη «γκρίζα ζώνη» (15% αποτυπώνονται στην τελευταία μέτρηση της Pulse πριν από τη θερινή ανάπαυλα) και όσους αρνούνται τη συμμετοχή τους σε έρευνες και δεν είναι σίγουρο ότι θα βρεθούν στις κάλπες, όποτε κι αν στηθούν. Οι αναποφάσιστοι είναι αυτή τη στιγμή η δεύτερη δύναμη στις δημοσκοπήσεις, αποτυπώνοντας τις συνθήκες αστάθειας του πολιτικού συστήματος.
Τα κόμματα έχουν ακόμη περισσότερους λόγους σε σχέση με παλαιότερα να εστιάσουν στην «πίτα» όσων δεν έχουν καταλήξει ποιον σχηματισμό θα υποστηρίξουν στον δρόμο προς τις εκλογές. Η Νέα Δημοκρατία επιθυμεί πάση θυσία να «επαναπατρίσει» τους ψηφοφόρους που την έφεραν το 2019 και το 2023 αυτοδύναμα στην εξουσία και τα κόμματα της αντιπολίτευσης ψάχνουν ακόμη ποιος θα ηγηθεί στη σύγκρουση με την κυβερνητική παράταξη. Στην «εξίσωση» υπάρχει πλέον και η σεναριολογία που αναπτύσσεται για δημιουργία νέων κομμάτων από τους πρώην πρωθυπουργούς Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα, που κρατάει κάποιους ψηφοφόρους σε μια άτυπη «ομηρία», καθώς περιμένουν να δουν ποιο θα είναι το επόμενο βήμα τους.
Ενδιαφέροντα στοιχεία
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ανθρώπων της Pulse, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των δεδομένων του καλοκαιριού, η χαρτογράφηση της «γκρίζας ζώνης» δίνει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτής (4/10) αποτελείται από πολίτες που δεν είχαν ψηφίσει στις εκλογές του 2023 και δείχνουν να μην αλλάζουν στάση. Συμπεριλαμβάνεται το λευκό – άκυρο και όσοι δεν θέλουν να απαντήσουν.
Από τους υπόλοιπους που δεν έχουν αποφασίσει, περίπου 3/10 είχαν στηρίξει τη Νέα Δημοκρατία στις τελευταίες κάλπες. Συγκροτούν την ομάδα των αποσυσπειρωμένων ψηφοφόρων της «γαλάζιας» παράταξης, που δεν έχουν επιλέξει κάποια άλλη πολιτική στέγη. Το 30% που απομένει μοιράζεται στα υπόλοιπα κόμματα, με τη μερίδα του λέοντος (περίπου 1/10) να προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η Κουμουνδούρου με τη μεγάλη πτώση των ποσοστών της έχει τροφοδοτήσει τόσο τα υπόλοιπα κόμματα όσο και την «γκρίζα ζώνη». Γενικά στην Κεντροαριστερά καταγράφεται στάση αναμονής και ένας μεγάλος προβληματισμός. Υπάρχει αρκετός κόσμος που αμφιταλαντεύεται, όμως παραδοσιακά κινείται στη συγκεκριμένη ιδεολογική γραμμή και ψάχνει πού θα καταλήξει.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Αράπογλου της Pulse, η «γκρίζα ζώνη» θα κρίνει όχι μόνο το αποτέλεσμα της επόμενης αναμέτρησης, αλλά και τον βαθμό στον οποίο αυτό θα προσομοιάζει στις δημοσκοπήσεις.
Αδιευκρίνιστη ψήφος
Η μάχη που δίνεται είναι μεγάλη, καθώς στην αντιπολίτευση επιχειρούν να εισχωρήσουν στην αδιευκρίνιστη περιοχή των δημοσκοπήσεων εκμεταλλευόμενοι ζητήματα όπως τα Τέμπη και ο ΟΠΕΚΕΠΕ, κατηγορώντας την κυβέρνηση για διαφθορά. Από τη Νέα Δημοκρατία, με «όπλο» την οικονομία πρωτίστως, θα επιχειρήσουν να φέρουν πίσω τον κόσμο που έχουν χάσει.
Οσο οι «αποσκιρτήσαντες» μένουν στην αδιευκρίνιστη ψήφο και δεν έχουν «διαβεί τον Ρουβίκωνα», το παιχνίδι δεν έχει χαθεί. Τα κόμματα δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις ηλικίες που πρέπει να προσεγγίσουν και δηλώνουν πως δεν έχουν καταλήξει τι θα ψηφίσουν. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στην «γκρίζα ζώνη» κυριαρχούν οι μικρές ηλικίες (17-29 ετών) και οι μεσαίες (30-44) σε ποσοστό 60%. Οσοι βρίσκονται μεταξύ 45-59 και 60+ είναι πιο κατασταλαγμένοι και συγκροτούν το υπόλοιπο κομμάτι, θέλοντας ακόμη χρόνο για να σκεφθούν τι θα «σταυρώσουν» στις κάλπες.
Τρεις δρόμοι
Ο γενικός διευθυντής της Pulse Γιώργος Αράπογλου τόνισε στην «Κ» για την «γκρίζα ζώνη» ότι αποτελεί ένα πολύ κρίσιμο κομμάτι των ψηφοφόρων, καθώς «είναι αυτό που θα καθορίσει όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα, αλλά και αν η κατανομή των δυνάμεων θα μοιάζει με τις δημοσκοπήσεις ή αν θα είναι διαφορετική». Για τους αναποφάσιστους, τρεις είναι οι βασικοί δρόμοι: είτε επιστρέφουν στην πολιτική τους στέγη είτε καταλήγουν στο τι θα ψηφίσουν πάνω από την κάλπη, οπότε είναι δύσκολο να μετρηθούν είτε μένουν σπίτι τους την Κυριακή των εκλογών.
Μόνο κερδίζοντας τους αναποφάσιστους μπορεί μια κυβερνητική πλειοψηφία να εξασφαλίσει άνετη επικράτηση και αντίστοιχα ένα κόμμα της αντιπολίτευσης να κάνει την ανατροπή. Με βάση το φύλο, οι γυναίκες υπερτερούν ως προς την αμφιβολία που παρουσιάζουν για τον σχηματισμό που θα στηρίξουν σε ποσοστό 60%. Δεν αποτελεί έκπληξη πως στο ερώτημα για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό η απάντηση «κανένας» ή «δεν γνωρίζω δεν απαντώ» κυριαρχεί σχεδόν απόλυτα στην «γκρίζα περιοχή» των δημοσκοπήσεων.
Τα στοιχήματα των κομμάτων
Να ξαναβρεθεί σε τροχιά αυτοδυναμίας είναι η προτεραιότητα της Νέας Δημοκρατίας και το φθινόπωρο αποτελεί σταθμό για το κόμμα. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στη ΔΕΘ και στο πακέτο παροχών του πρωθυπουργού, καθώς θα μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο βήμα που θα επαναφέρει τη «γαλάζια» παράταξη σε ποσοστά κοντά στο 30%. Κάτι ανάλογο είχε γίνει πέρυσι τον Απρίλιο, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αναγγείλει το επίδομα στους χαμηλοσυνταξιούχους και την επιστροφή ενοικίου.
Αν για το ΠΑΣΟΚ η εδραίωση της δεύτερης θέσης είναι ένα στοίχημα που κέρδισε, το επόμενο βήμα είναι το κόμμα να φανεί ανταγωνιστικό απέναντι στην κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας. Μια σημαντική αύξηση στα δημοσκοπικά ποσοστά του εκτιμάται πως είναι απαραίτητη μέσα στο φθινόπωρο. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, το γεγονός πως πριν από το καλοκαίρι φάνηκε ότι κατάφερε να ξεφύγει από τη «διακεκαυμένη» ζώνη του 5%-6% δεν είναι αρκετό. Η εδραίωσή του σε διψήφια νούμερα θεωρείται απαραίτητη για να διατηρηθεί το καλό κλίμα που έχει επιτευχθεί το τελευταίο διάστημα στην Κουμουνδούρου.
