Πώς βλέπετε τον εαυτό σας σε 3-5 χρόνια από τώρα; Ποια ταινία είδατε τελευταία; Αν είστε ένα brand, ποιο θα ήσασταν και γιατί; Θυμηθείτε μια φορά που πήρατε μια λάθος απόφαση. Τι κάνατε; Κι όμως, αυτές είναι ερωτήσεις που μπορεί να κάνουν οι εταιρείες στη διάρκεια μιας συνέντευξης για δουλειά. Η Χριστίνα Βαμβακίδου, νομικός με ειδίκευση στο εργατικό δίκαιο και με πολυετή εμπειρία σε Διευθύνσεις Ανθρώπινου Δυναμικού σε μεγάλες εταιρείες, τις έχει απευθύνει σε αμέτρητους υποψηφίους, εξάγοντας πολύτιμα συμπεράσματα από τις απαντήσεις τους. Και κυρίως από τις μη απαντήσεις τους.
«Πολλά παιδιά όταν τους ρωτάς, για παράδειγμα, να σου πουν ποιο είναι το θετικό και ποιο το αρνητικό τους χαρακτηριστικό, παγώνουν. Δεν το έχουν σκεφτεί ποτέ, δεν φαντάστηκαν ποτέ ότι θα ερωτηθούν για κάτι τέτοιο και πανικοβάλλονται», λέει η ίδια μιλώντας στην «Κ» με αφορμή την έκδοση του εγχειριδίου «Η τέχνη της συνέντευξης – Ολα τα μυστικά για ένα επιτυχημένο job interview» (εκδόσεις 24 γράμματα). Με το βιβλίο δίνει μια απάντηση στην ερώτηση που της έχουν απευθύνει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στην καριέρα της: «Υπάρχει συνταγή για ένα καλό “interview”;». Η απάντησή της είναι «φυσικά». «Αποτελεί ασφαλώς και μια δεξιότητα ζωής να μπορείς να ελίσσεσαι σε τέτοιες καταστάσεις, αλλά πολλά από τα skills που απαιτούνται από έναν υποψήφιο μαθαίνονται. Εχει μεθοδολογία η συνέντευξη, υπάρχει ένα μοτίβο».
Σε αυτή την εξέταση, όμως, η παπαγαλία δεν είναι η λύση. «Βλέπουμε πολλούς υποψηφίους που έρχονται με έτοιμες απαντήσεις. Κυκλοφορούν κάποια πρότυπα συνεντεύξεων με 3-4 διαφορετικές απαντήσεις τις οποίες έχουν μάθει απ’ έξω και τις επαναλαμβάνουν». Μια από τις πιο κοινές παρανοήσεις των υποψηφίων, επίσης, είναι ότι η συνέντευξη γίνεται για να δει η εταιρεία τι μπορεί να προσφέρουν εκείνοι σε αυτήν – και όχι το αντίστροφο. «Αν μπορούσα να δώσω μόνο μια συμβουλή στους υποψηφίους θα ήταν να σκεφτούν πριν από το ραντεβού τους και να πουν τι μπορούν να δώσουν αυτοί στην εταιρεία. Οι περισσότεροι δεν το σκέφτονται ποτέ έτσι». Στην ερώτηση «γιατί θέλετε να εργαστείτε σ’ εμάς», απαντούν, για παράδειγμα, «γιατί με βολεύει η απόσταση από το σπίτι» ή «γιατί θα με βοηθήσει να εξελιχθώ». Αντιστοίχως όταν ερωτώνται πού βλέπουν τον εαυτό τους σε λίγα χρόνια, μπορεί να απαντήσουν «στο εξωτερικό». «Εντάξει, αλλά η εταιρεία τι θα πάρει; Γιατί να επενδύσει σε σένα;», λέει η κ. Βαμβακίδου.
Πολλοί υποψήφιοι δεν γνωρίζουν καν για ποια εταιρεία δίνουν συνέντευξη! «Ρωτάς, “έχετε δει το σάιτ;” και σου λένε “αχ, όχι”. Μπορεί να έχει τα προσόντα, αλλά αυτό δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος για την ομάδα. Εχει συμβεί να μου πουν “αχ, θυμήστε μου από ποια εταιρεία είστε!”. Το στέλεχος ανθρώπινου δυναμικού μπορεί να θέλει να τον περάσει, αλλά αν το πει στον μάνατζερ θα τον απορρίψει». Σημαντικό είναι επίσης ο υποψήφιος να προσαρμόζεται ανάλογα με το industry. «Σήμερα οι Gen Z, μολονότι αλλάζουν δουλειά πολλές φορές και χρειάζεται να μαθαίνουν πώς να πλασάρουν καλύτερα τον εαυτό τους, σπάνια τα σκέφτονται όλα αυτά». Ερευνες δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι που εισέρχονται σήμερα στην αγορά εργασίας θα αντιμετωπίσουν κατά μέσον όρο 14 αλλαγές σε διαφορετικές θέσεις εργασίας και θα αλλάξουν τέσσερις ή πέντε διαφορετικούς κλάδους στη ζωή τους!
Δεν υπάρχουν όμως μόνο λάθος απαντήσεις, αλλά και λάθος ερωτήσεις. «Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα πολλοί εργοδότες ρωτούν μια γυναίκα υποψήφια κάτι του στυλ “και ποιος θα σου κρατήσει τα παιδιά;”. Εμένα θυμάμαι με είχαν ρωτήσει παλιότερα αν είμαι χωρισμένη, γιατί η θέση είχε πολλά ταξίδια». Η κ. Βαμβακίδου συνιστά στις υποψήφιες να αποφεύγουν να απαντούν επιθετικά, να δείχνουν δηλαδή ότι έχουν θυμώσει. «Εγώ απάντησα τότε σε αυτόν, “συγγνώμη, να σας ρωτήσω κάτι; Αυτή την ερώτηση θα την κάνατε σε άνδρα;”. Μετά μου απευθυνόταν με το σεις και το σας. Βλέπουν ότι είσαι ετοιμόλογη. Θα πρέπει πάντως εσύ να σκεφτείς αν είναι μια εταιρεία στην οποία θέλεις να εργαστείς».
