Η ερειπωμένη και παραμελημένη σκηνή ενός μικρού θεάτρου, σε κάποια ξεχασμένη ελληνική επαρχία, φαίνεται να αποκτά ζωή μέσα από τον θάνατο ενός ανθρώπου, του οποίου οι τελευταίες στιγμές περνούν σαν κινηματογραφικά καρέ μπροστά από τα μάτια του, μεταμορφωμένες σε «θεατρικά νούμερα». Το πάτημα της σκανδάλης, λοιπόν, είναι το «πάμε» του σκηνοθέτη για να αρχίσει να ξετυλίγεται μια ιστορία ή πολλές μαζί, οι οποίες γεννούν τα «Κακά σκηνικά», τη νέα παράσταση του Σίμου Κακάλα, που παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου.
Για ακόμη μία φορά ο σκηνοθέτης, χωρίς να αποχωρίζεται τα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν, όπως η λαϊκότητα, για παράδειγμα, μέσα από τον τόπο όπου τοποθετεί την εκάστοτε ιστορία και η επιστράτευση της μάσκας, την οποία συναντάμε σχεδόν σε κάθε του έργο, φέρνει στην Πειραιώς 260 μια παράσταση που δεν διστάζει να σατιρίσει ακόμη και την ίδια την κωμωδία και την ιστορία της.
«Το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η παράσταση είναι αρκετά ευρύ. Υπάρχουν πρόσωπα στα οποία άλλες φορές αναφερόμαστε απροκάλυπτα και άλλες φορές με έμμεσο τρόπο. Για παράδειγμα, οι μάσκες είναι εμπνευσμένες από πρόσωπα της Φίνος Φιλμ. Δεν θα δούμε ντε και καλά στη σκηνή τον Κωνσταντάρα, αλλά μια πιο έμμεση αναφορά στην εποχή αυτή του ελληνικού κινηματογράφου», μας εξηγεί ο κ. Κακάλας.
Παρ’ όλα αυτά, η παράσταση –μέρος του θεατρικού κύκλου «Ρίζες», της νέας πρωτοβουλίας του φεστιβάλ που εστιάζει στην αναζήτηση της ταυτότητας, της μνήμης και της πολιτισμικής κληρονομιάς– δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά στο παρελθόν, αλλά σχολιάζει παράλληλα τη σημερινή κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, μέσα από μια σειρά κωμικών επεισοδίων. «Πρόκειται για ένα βαριετέ που εδώ λειτουργεί σαν θεατρική φόρμα. Αν θέλουμε να το εντάξουμε κάπου θα μπορούσαμε ίσως να πούμε ότι μοιάζει με τους θιάσους του Αγγελόπουλου», αναφέρει ο σκηνοθέτης, για τον τρόπο που επέλεξε να αφηγηθεί την ιστορία, το σενάριο της οποίας υπογράφει ο Γιάννης Αποσκίτης.
Το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται το έργο είναι αρκετά ευρύ. Υπάρχουν πρόσωπα στα οποία άλλες φορές αναφερόμαστε απροκάλυπτα και άλλες φορές με έμμεσο τρόπο.
Σχετικά με την κωμωδία και τον ρόλο της σήμερα, ο Σίμος Κακάλας είναι κατηγορηματικός. «Σήμερα φαίνεται να έχουμε ανάγκη και να ζητάμε μια κωμωδία που να μην πολυενοχλεί – να είναι ήπια και όχι καυστική», σχολιάζει και προσθέτει ότι τελευταία «αναπαράγονται περισσότερο κάποια παλιά κλισέ αστεία τα οποία έχουν κρυφτεί κάτω από ένα καινούργιο περιτύλιγμα για να συμβαδίζουν κάπως με τη νέα γενιά. Αν με ρωτάτε, θα ήθελα την κωμωδία πιο ριψοκίνδυνη και ριζοσπαστική».
Είναι η στιγμή που αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε αν η κωμωδία θεωρείται ρίσκο και αν οι καλλιτέχνες την αντιμετωπίζουν με φόβο. «Σε αυτή τη χώρα δεν φοβόμαστε την κωμωδία, αλλά φοβόμαστε γενικά. Αυτός είναι και ο λόγος που η κωμωδία βρίσκεται σε αυτό το επίπεδο. Οπως έχει πει ο Ουμπερτο Εκο, στο “Ονομα του Ρόδου”, “το γέλιο αποσπά μερικές φορές τον άνθρωπο από τον φόβο”, γι’ αυτό είναι πάντοτε ένα αγκάθι στο πλευρό του κατεστημένου. Το να λειτουργεί όμως, σημαίνει ότι ρισκάρει, διότι πολύ απλά αυτή είναι η φύση της. Μην ξεχνάμε ότι, σε πολλές περιπτώσεις, ο γελωτοποιός του βασιλιά έπαιζε το κεφάλι του σε κάθε μία ερμηνεία του».
Ο σκηνοθέτης, όπως μας είπε, προσεγγίζει την παράσταση με αριστοφανικά εργαλεία, χρησιμοποιώντας το χιούμορ, τη φαντασία, την υπερβολή, τη μουσική και τον χορό, για να μιλήσει για θέματα που δύσκολα θίγονται συνήθως σε ρετουσαρισμένες δημόσιες συζητήσεις, ενώ παράλληλα σκοπεύει να φέρει αντιμέτωπο τον κάθε έναν με τον εαυτό του. «Πιστεύω στον εξισωτικό ρόλο της κωμωδίας. Ολοι είμαστε ίσοι απέναντί της και κανένας δεν πρέπει να γλιτώνει από αυτήν. Είναι ένας τρόπος να δεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να μην τον παίρνεις τόσο στα σοβαρά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το γέλιο είναι κάτι φθηνό και ευτελές, όπως συνηθίζεται να θεωρείται τα τελευταία χρόνια. Δεν μιλάμε για ένα χαζοχαρούμενο γέλιο που δεν κατανοεί τι γίνεται γύρω του, αλλά για το γέλιο του ανθρώπου που μάλλον αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει».
«Κακά σκηνικά», Πειραιώς 260, Χώρος Ε, 26-29 Ιουνίου.
