Τα σκαλπ δεν ήταν αρκετά. Ο επανερχόμενος ήθελε τις κεφαλές των συντρόφων του ως ζωντανό –όχι ακόμη βαλσαμωμένο– διάκοσμο στο γείσο του εξώστη, την Τετάρτη στο Παλλάς. Ο ίδιος, είπε, δεν έχει μετανιώσει. Εχει μετανιώσει, όπως λέει και στο βιβλίο του, μόνο για τους άλλους – για τους συντρόφους, παλαιούς και νέους, που αποδείχθηκαν ανάξιοι της εμπιστοσύνης του.
Το rebranding επιχειρείται έτσι ως εκκαθάριση των δεύτερων ρόλων, αφού το ιδεολόγημα που συγκροτεί τον αρχηγό δεν εμφανίζεται αλλαγμένο. Αντιθέτως, διατηρεί την αντιμνημονιακή έμφαση στην ηθικολογία: Ο καθαρός που έρχεται να καθαρίσει τον βάλτο. Ο έντιμος που μαζί με τον λαό θα υποβάλει το πολιτικό σύστημα σε ηθική μπουγάδα. Ηθικό πλεονέκτημα reloaded.
Η αναπαραγωγή του Τσίπρα –με επικοινωνιακώς επιδεξιότερη ανάδευση των αρχικών του συστατικών– πιστοποιεί το στόμωμα της πολιτικής ζωής, ενάμιση χρόνο πριν από τις εκλογές. Υπάρχει, φαίνεται, αύξηση της ζήτησης για αλλαγή, ίση αν όχι υπέρτερη της επιθυμίας για συνέχεια και «σταθερότητα».
Το αίτημα, όμως, για «αλλαγή» διεκδικούν στην αγορά πρώην πρωθυπουργοί, που δεν κάνουν καν την προσπάθεια να παρουσιάσουν ένα νέο πολιτικό προϊόν. Ο ένας εμφανίζεται σε τηλεοπτικούς μονολόγους, να αναφέρεται για τον εαυτό του σε εγκωμιαστικό τρίτο πρόσωπο, σαν να ήταν ήδη αντικείμενο της Ιστορίας. Ο άλλος εισάγει τη νέα «του» προσπάθεια με όρους στυγνού ρεβανσισμού. Ζητάει ρεβάνς όχι μόνο έναντι της «εσωτερικής τρόικας», της «ελίτ» και των «κυρίαρχων ΜΜΕ», που κατηγορούνται εμμονικά ότι τον είχαν υποσκάψει στην πρωθυπουργία του, αλλά και εις βάρος των στελεχών που ο ίδιος είχε αναδείξει. Αυτοί οι τελευταίοι θα γίνουν δεκτοί μόνο εκμηδενισμένοι από τη διαπόμπευσή τους.
Στον αντιμητσοτακικό ορίζοντα αναμένεται έτσι να ανατείλουν δύο άστρα το 2026: του Τσίπρα και του Σαμαρά. Η προσδοκία της αλλαγής έρχεται από το παρελθόν. Αν προσθέσει κανείς –με κάποια δόση αυθαιρεσίας– σε αυτόν τον αστερισμό δραστικής, αλλά ασχημάτιστης αντιπολίτευσης τον Καραμανλή και τον Βενιζέλο (που εσχάτως κατάπιε το ανάθεμα της «κρυφής συνιστώσας» των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ) συμπληρώνεται το σκηνικό του αναχρονισμού. Οι πιο ισχυρές φωνές κατά του Μητσοτάκη είναι όσοι πρωταγωνίστησαν στη διακυβέρνηση από το 2004 έως το 2019.
Νομιμοποιεί άραγε τον πρωθυπουργό το γεγονός ότι η αποτυχία της κατακερματισμένης κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης αφήνει χώρο στο προσκήνιο για δοκιμασμένες –και εκλογικά αποδοκιμασμένες– εκδοχές του παρελθόντος; Εχει την πολυτέλεια να εκλάβει αυτήν την ιστορική ασυμμετρία ως δικαίωσή του;
Θα ήταν λάθος. Υστερα από εξίμισι γεμάτα χρόνια στην εξουσία, ο Μητσοτάκης μπορεί να λέει ότι η χώρα δεν πρέπει να γυρίσει (πιο) πίσω. Αλλά έχει ήδη και ο ίδιος πολύ παρελθόν για να μπορεί να επαναπαυτεί σε αυτή τη σύγκριση. Τον βολεύει ότι η αλλαγή εκπροσωπείται μόνο από τις φιγούρες της υποτροπής. Αλλά αυτό από μόνο του δεν δίνει περιεχόμενο στο αίτημα της συνέχειας.
Για γοητεία, ούτε λόγος.
Εξώστης
Το πρώτο κόμμα που απέκτησε εσωκομματικό πρόβλημα πριν από την ίδρυσή του.
Παραπετάσματα
Καταριόμαστε τον αλγόριθμο, που μας ταΐζει κάθε τοξική (και εθιστική) μόδα. Μόδα που συνήθως δεν διαρκεί πάνω από λίγα εικοσιτετράωρα. Παραβλέπουμε, όμως, έτσι ότι στο νέο ψηφιακό σύμπαν έχει καταστεί προσιτή όλη τη βιβλιογραφία και τη δισκογραφία του παρελθόντος. Το πόσο εύκολη είναι η πρόσβαση σε αυτόν τον πλούτο της παλιάς δημιουργίας έγινε παραδόξως ορατό από τον απολογισμό που κάνει για τους χρήστες του το Spotify. Η εφαρμογή μετράει την «ηλικία» του κάθε ακροατή ανάλογα με τα γούστα του μέσα στη χρονιά. Αν ένας εικοσάχρονος ακούει παλιά μουσική, το Spotify τον «πολιτογραφεί» ως εξηντάρη ή εβδομηντάρη. Φαίνεται έτσι ότι στο επάρατο ψηφιακό περιβάλλον μπορεί εύκολα να βουτάει κανείς στο υπέδαφος της κουλτούρας και να ανασκάπτει έργα με ξεφτισμένη μπογιά, αλλά ατόφια αξία, χωρίς να χρειάζεται να σκονίζει τα χέρια του σε παρακμιακά δισκοπωλεία. Πίσω από το διαδικτυακό παραπέτασμα των κατακλυσμιαίων ερεθισμάτων, όλος ο (παλιός) ανθρώπινος πολιτισμός είναι διαθέσιμος, αρκεί να θέλεις να απλώσεις το χέρι σου και να τον φτάσεις. Ο αλγόριθμος είναι ό,τι τον κάνεις.
