Ας αρχίσουμε με μια παραδοχή: τα βιβλία είναι καλά πράγματα. Ανοίγουν το μυαλό μας, μας κάνουν να σκεφτόμαστε, προκαλούν συναισθήματα (και μας κάνουν να αφήνουμε κάτω για λίγο το ρημάδι το κινητό). Ολο λέμε ότι ο Ελληνας δεν διαβάζει (το 35% των Ελλήνων δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο τον χρόνο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΟΣΔΕΛ), ως εκ τούτου όταν ένα βιβλίο κάνει κάποιον να σπεύσει σε αυτό το μαγικό βασίλειο των λέξεων, το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς του, είναι γεγονός μάλλον θετικό.
Κάτι επίσης κοινώς αποδεκτό: Η περίοδος του δημοψηφίσματος ήταν μια έντονη περίοδος, στη δίνη της οποίας βρέθηκε ο μέσος αναγνώστης. Θυμάται με κάθε λεπτομέρεια τι συνέβη και πώς το έζησε. Κάποιες σχέσεις δεν έφτιαξαν ποτέ έκτοτε και είναι πολύ πρόσφατα όλα αυτά για να έχουν επουλωθεί όλα τα τραύματα. Οσο κι αν πονάει, όμως, θέλουμε να ξύσουμε αυτές τις πληγές, να μάθουμε τι συνέβη πίσω από τις κλειστές πόρτες, τι έλεγαν οι πρωταγωνιστές μακριά από τις κάμερες: Ντόναλντ Τουσκ, Ανγκελα Μέρκελ, Φρανσουά Ολάντ, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Χουλιαράκης, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Γιάννης Δραγασάκης, Γιάνης Βαρουφάκης, Πάνος Καμμένος, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Κριστίν Λαγκάρντ, Γερούν Ντάισελμπλουμ, Μάριο Ντράγκι και τόσοι άλλοι. Οπως και να το κάνεις, ήταν αυτοί που έκριναν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις.
Υπάρχει όμως ένα παράδοξο: Ενώ διατρανώνουμε το δικαίωμά μας να μαθαίνουμε την αλήθεια (και καλά κάνουμε), τη στιγμή που παρουσιάζεται η ευκαιρία να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας γύρω από ένα θέμα, αποφασίζουμε να κλείσουμε τα μάτια και τα αυτιά. Οσοι επιλέγουν το αντίθετο, να διαβάσουν, στιγματίζονται ως χειροκροτητές ή οπαδοί – στην καλύτερη περίπτωση. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι ζούμε σε μια χώρα όπου παραδοσιακά η ενημέρωση είναι φορτισμένη, έχει πρόσημο. Ακόμη και η αγορά ενός βιβλίου, η πιο ευγενής πράξη ενός πολίτη, μπορεί να θεωρηθεί επιλογή στρατοπέδου. Το να θες να μάθεις περισσότερα για μια περίοδο που σε πλήγωσε μπορεί να εκληφθεί ως πολιτική πράξη. Η δυσπιστία και η δίκη προθέσεων είναι το εθνικό μας σπορ. Κι όμως, η ενημέρωση είναι κι αυτή καλό πράγμα, σωσίβιο στην περίπτωση που η ιστορία αποφασίσει να επαναληφθεί.
Η ενημέρωση είναι σωσίβιο στην περίπτωση που η ιστορία αποφασίσει να επαναληφθεί.
Σε κάθε περίπτωση, είναι περίεργο και παραπέμπει σε σκοτεινές εποχές να μην μπορείς να ανοίξεις ελεύθερα ένα βιβλίο ή να μιλήσεις γι’ αυτό. Να διστάζεις να ανεβάσεις αποσπάσματα στα σόσιαλ μίντια για να μην ξεσηκώσεις σχόλια από φανατικούς. Ο λόγος ασφαλώς για την «Τελευταία Μπλόφα»*.
* Το βιβλίο της Ελένης Βαρβιτσιώτη και της Βικτώριας Δενδρινού εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2019, αποκαλύπτοντας με εξαντλητικό ρεπορτάζ, συνεντεύξεις επί συνεντεύξεων και cross-checking όλα όσα είχαν συμβεί στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους διεθνείς συμμάχους της και τους μεγάλους ευρωπαϊκούς θεσμούς το 2015. Πολλοί από όσους τρέχουν να βρουν σήμερα την «Ιθάκη» δεν ενδιαφέρθηκαν να το ανοίξουν.
