Το καλοκαίρι, στην επέτειο αποκατάστασης της Δημοκρατίας, όταν μίλησε σε εκδήλωση στα Χανιά, η Μαρία Καρυστιανού, έμπειροι τοπικοί βουλευτές και πρώην βουλευτές έλεγαν ότι είχαν να δουν τόσο κόσμο από τις συγκεντρώσεις του Ανδρέα Παπανδρέου στην Κρήτη, τη δεκαετία του ’80.
Δεν είναι σπάνιο για την πρόεδρο του Συλλόγου Πληγέντων «Τέμπη 2023» να προσελκύει κοντά της ανθρώπους κάθε ηλικίας και πολιτικής καταγωγής, που καθένας προβάλλει στο πρόσωπό της ένα δικό του αίτημα, για δικαιοσύνη, ισότητα, αλήθεια, διαφάνεια, κάθαρση – για το καλό.
Καθηγητές που την είδαν σε αμφιθέατρο της Νομικής στην Κομοτηνή, τον Μάρτιο, θυμούνται ότι κάθονταν φοιτητές που είχαν έρθει από την Ξάνθη στα περβάζια και στα σκαλιά για να την ακούσουν ή να τη χαιρετήσουν. Στο ίδιο αμφιθέατρο, οι κομματικές νεολαίες δυσκολεύονται να γεμίσουν τις πρώτες σειρές όταν διοργανώνουν προεκλογικές ημερίδες με celebrities των κομμάτων τους.
Οταν έκανε απεργία πείνας μπροστά στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη ο Πάνος Ρούτσι, έρχονταν γονείς με τα παιδιά τους από την επαρχία για να του σφίξουν το χέρι. Φεύγοντας από εκεί είχαν να πουν μια ιστορία, στον εαυτό τους και στους γύρω τους, τι έκαναν όταν ένας χαροκαμένος πατέρας έβαλε σε κίνδυνο την υγεία του διεκδικώντας να μάθει πώς σκοτώθηκε ο γιος του όταν συγκρούστηκαν τα τρένα, δυόμισι χρόνια πριν.
Εχει δημιουργηθεί μια κοινωνική πυρόσφαιρα, μέσα στην οποία ανακατεύονται οικονομικές δυσκολίες, προβλήματα της καθημερινότητας, η έλλειψη προοπτικής, μαζί με τη βαθιά δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς.
Με τις εκλογές του 2023, τέσσερις μήνες μετά την τραγωδία, πίστεψαν ότι καθάρισαν με το 40% και έκαναν λάθος. Μετά τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια, όταν κατέρρευσε η θεωρία του ξυλολίου, νόμισαν ότι κατέρρευσε και η θεωρία της συγκάλυψης, και έκαναν πάλι λάθος. Τώρα ελπίζουν ότι η οργή για τα «καντηλάκια από το ΙΚΕΑ» (Μπακογιάννη) μπροστά στη Βουλή επιτρέπει την επιβολή νόμου και τάξης χωρίς σοβαρό πολιτικό κόστος.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουν είναι ότι έχει δημιουργηθεί μια κοινωνική πυρόσφαιρα, μέσα στην οποία ανακατεύονται οικονομικές δυσκολίες, προβλήματα της καθημερινότητας, η έλλειψη προοπτικής, προσωπικά αδιέξοδα μαζί με τη βαθιά δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς και την περιφρόνηση για το πολιτικό σύστημα.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουν είναι ότι δεν «τελείωσαν οι κλάψες» (Φλωρίδης) γιατί δεν υπάρχει σιγουριά ότι τα τρένα είναι σήμερα ασφαλή, ούτε ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη και δεν θα την πληρώσουν ο σταθμάρχης και δυο-τρεις αμελείς υπάλληλοι.
Τα κατασταλτικά μέτρα και η αποκήρυξη της «τσαντιροποίησης» δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την ενέργεια γύρω από την υπόθεση των Τεμπών, γιατί έχει σωρευτεί εύφλεκτη ύλη στα έγκατα της κοινωνίας, που μπορεί να προκαλέσει έκρηξη «με το νόημα που ‘χει κάτι απ’ τις φωτιές» (Διονύσης Σαββόπουλος).
