H απονομή στον Ούγγρο Λάσλο Κρασναχορκάι, συγγραφέα πολύ αγαπητό και στην Ελλάδα, του Νομπέλ Λογοτεχνίας θύμισε σε εμβριθείς μελετητές της ιστορίας του ποδοσφαίρου (μεγάλο κεφάλαιο του παγκόσμιου πολιτισμού) το όνομα ενός άλλου Μαγυάρου. Του Λάζλο Κουμπάλα. Μοναδικός στο είδος του καθώς αγωνίστηκε, με τρεις εθνικές φανέλες: της πατρίδας του, της Τσεχοσλοβακίας (εκεί παντρεύτηκε από εξ ανάγκης κεραυνοβόλο έρωτα την αδελφή του προπονητή της εθνικής ομάδας) και της Ισπανίας.
Ελεύθερο πνεύμα, από αντίσταση στο καθεστώς της Ουγγαρίας, για να αποφύγει τη στράτευση, κρύφτηκε στην καρότσα ενός φορτηγού, διέβη τις Αλπεις και βρέθηκε στην Ιταλία. H κραταιά Τορίνο, μια ορχήστρα παικταράδων, καλωσόρισε τον Λάζλο, κατά γενική ομολογία ένα αθλητικό θαύμα της φύσης.
Αρρώστησε ο γιος του, γι’ αυτό δεν ακολούθησε την ομάδα στη Λισσαβώνα στο φιλικό με την Μπενφίκα. Η συνέχεια έδειξε ότι ίσως ήταν θέλημα Θεού. Κατά την επιστροφή της αποστολής, το αεροπλάνο συνετρίβη (Μάιος 1949) στον λόφο της Σουπέργκα, έξω από το Τορίνο. Και οι τριάντα επιβαίνοντες, νεκροί. Αποτίοντας φόρο τιμής, στις λίγες αγωνιστικές του πρωταθλήματος που απέμεναν, οι άλλες ομάδες της Ιταλίας έπαιξαν με μοναδικό στόχο να ηττηθούν απέναντι στα «ορφανά» της Τορίνο, προσθέτοντας έτσι στην τροπαιοθήκη του μαυροφορεμένου συλλόγου άλλον έναν τίτλο. «Fair play» για Νομπέλ ενσυναίσθησης. Στην κηδεία των θυμάτων της Σουπέργκα παρευρέθησαν πάνω από μισό εκατομμύριο Ιταλοί κάθε οπαδικού χρώματος – αριθμός συγκρίσιμος μόνο σε αποχαιρετισμούς Παπών.
Και ο Λάζλο; Σχεδόν απήχθη από όργανα της Φρανκοκρατικής Ισπανίας, με τον δικτάτορα να συναινεί, με μία στρατηγική κίνηση, ώστε ο «μάγος τσιγγάνος» που τα έκανε όλα μέσα στο γήπεδο και ήταν μια ομάδα μόνος του να ενταχθεί στο οπλοστάσιο της Μπαρτσελόνα και όχι στη βασίλισσα Ρεάλ. Εχοντας πρώτο βιολί τον πρώην Ούγγρο, πρώην Τσεχοσλοβάκο και πια ορκισμένο Ισπανό, η σημαία της Καταλωνίας μονοπώλησε πρωταθλήματα και Κύπελλα, διαπρέποντας και στην Ευρώπη. Ο Λάζλο σε 349 αγώνες πέτυχε 270 γκολ. Δεν χόρταινε να τον βλέπει η Βαρκελώνη. Ούτε αυτός αυτήν. Ξενύχτης, γυναικάς, βαρύς πότης, αλλά πάντα μακράν κορυφαίος στα γηπεδικά του καθήκοντα, που τα επιτελούσε με αστείρευτο κέφι και εξωπραγματική συνέπεια. Το τεχνικό επιτελείο τον πότιζε καφέδες πριν από τους αγώνες, αλλά αυτός ξεμεθούσε ζαλίζοντας τους αντιπάλους με τις αιρετικές ζωγραφιές του. Σε καθοριστικό δημοψήφισμα το 1999 π.Μ. (προ Μέσι) εποχής ο Κουμπάλα ανακηρύσσεται κορυφαίος παίκτης-χορηγός χαράς όλων των εποχών της «Μπάρτσα». Πέθανε το 2002. Εγκριτοι διεθνείς εκτιμητές τον ενέταξαν στην ομάδα των Γιασίν (τερματοφύλακας), Πούσκας, Ντι Στέφανο, Μπεστ, Πελέ, Κρόιφ, Μπεκενμπάουερ, Μαραντόνα.
Η άλως νεκρών πάντα σκιάζει τη λάμψη ζώντων.
