Τα εθνικά σύμβολα ανήκουν σε όλους. Ολοι μπορούν να τα επικαλούνται και να τα υποβάλλουν στις δικές τους περί έθνους αντιλήψεις – να τα κόβουν στο πατρόν των προπαγανδιστικών τους σκοπιμοτήτων.
Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο έχει υποστεί πολλές τέτοιες, προκρούστειες, ιδεολογικές (κατα)χρήσεις. Εχει συμβεί οι άνθρωποι που τώρα τον εκθειάζουν να τον έχουν χρησιμοποιήσει ως φυλετικό σκιάχτρο, σε πρώιμο στάδιο της πολιτικής τους εξέλιξης.
Ο ίδιος ο Γιάννης φυσικά δεν άλλαξε. Δεν άλλαξε ούτε ο επαγγελματισμός του ούτε το χαμογελαστό και χαμηλόφωνο ήθος με το οποίο αναδέχεται τα φώτα του επιφανούς του επαγγέλματος. Αλλαξε όμως το πολιτικό περιβάλλον της διαχείρισης των συμβολισμών που ο Γιάννης καλείται να ενσαρκώσει. Για εκείνον το εθνόσημο δεν ήταν ποτέ παράσημο. Ηταν πάντοτε και βάρος. Δεν το φορούσε. Το σήκωνε. Καλείτο διαρκώς να «αποδεικνύει» ότι νομιμοποιείται –κυριολεκτικά και μεταφορικά– να φοράει τη φανέλα.
Ενα εθνικό σύμβολο που πια δεν επιδέχεται εύκολες «χρήσεις».
Ετσι, περνώντας τόσα χρόνια από τα δίκρανα πότε της αποθέωσης και πότε της αμφισβήτησης, ο σταρ έχει πια κατακτήσει ένα status που δεν επιδέχεται εύκολους σφετερισμούς. Κάθε επίκληση του ονόματός του είναι ταυτόχρονα και η ανάκληση της προσωπικής και οικογενειακής του περιπέτειας: Θυμίζει τη δυσκολία μας να ξεχωρίσουμε τον «παράνομο» από τον «νόμιμο»· τον απόβλητο από τον δικό μας ξένο· τον «δεν-θα-γίνεις-Ελληνας-ποτέ» από εκείνον που ήταν ήδη Ελληνας, προτού αναγνωρίσει την ταυτότητά του η «τιμητική» πολιτογράφησή του.
Σε αυτές τις αυθαίρετες εννοιολογήσεις σκόνταψε προχθές και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, που έπαθε γλωσσοδέτη όταν κλήθηκε να εξηγήσει πώς μια κυβέρνηση που νομοθετεί την αδυναμία νομιμοποίησης για όσους ζουν και εργάζονται επί χρόνια στην ελληνική επικράτεια λιβανίζει ταυτόχρονα ως εθνικά σύμβολα τα παιδιά μιας οικογένειας που ανήκει σε αυτήν ακριβώς την κατηγορία – μετανάστες που μπήκαν ως «παράνομοι», αλλά ρίζωσαν εδώ. Αν ίσχυε ο νόμος Πλεύρη το 2013, ο πατέρας Αντετοκούνμπο δεν θα μπορούσε να παραστεί στην πολιτογράφηση του υιού του. Θα έπρεπε να συλληφθεί και να φυλακιστεί, ως αυτουργός του απαράγραπτου εγκλήματος της παράνομης εισόδου στη χώρα.
Η επισήμανση αυτής της αντίφασης είναι για τον κυβερνητικό εκπρόσωπο «ιδεοληψία». «Στηρίζουμε», είπε ο Παύλος Μαρινάκης, «τη νόμιμη μετανάστευση, πρέπει να αγκαλιάσουμε τους ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να ενσωματωθούν στην Ελλάδα με τους κανόνες της χώρας». Ομως, πριν από την εσπευσμένη νομιμοποίησή τους ελέω NBA, και οι ενσωματωμένοι Αντετοκούνμπο ήταν «παράνομοι εισβολείς», χωρίς χαρτιά. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μπορεί να μην το έχει συνειδητοποιήσει, αλλά η μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης που εκπροσωπεί εξαντλείται στην απαγόρευση της μετανάστευσης και στην ποινικοποίηση ακόμη κι εκείνων που βρίσκονται χρόνια εδώ, με διάθεση ενσωμάτωσης. Την οδό της καλής, «νόμιμης» μετανάστευσης η κυβέρνηση την έχει μπαζώσει με «ιδεοληψία».
