Οταν γράφεις ένα βιβλίο με τον τίτλο «Δέκα λάθη που άλλαξαν την Ιστορία» («10 Mistakes that Changed History», εκδ. Bantam), όπως αυτό που έγραψε ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κούλτερ, είναι αδύνατον να μη συμπεριλάβεις το ναυάγιο του Τιτανικού.
Το παραδέχεται και ο ίδιος ο συγγραφέας: «Πού να αρχίσεις και πού να τελειώσεις όταν είναι να μιλήσεις για λάθη στον Τιτανικό;» Ο Κούλτερ απαριθμεί μερικά:
Λάθος #1: Το πλοίο δεν είχε αρκετές σωσίβιες λέμβους.
Λάθος #2: Ο καπετάνιος αγνόησε έξι (6) προειδοποιήσεις για παγόβουνο, βάζοντας πρόσω ολοταχώς στον επικίνδυνο βόρειο Ατλαντικό.
Λάθος #3: Δεν υπήρχαν αρκετοί σκοποί σε βάρδια στο κατάστρωμα.
Λάθος #4: Το πλήρωμα δεν είχε κιάλια· κάποιος είχε κλειδώσει το ντουλάπι με τα κιάλια και το κλειδί είχε χαθεί…
Τι είναι αυτό που μας συναρπάζει ακόμα με τον Τιτανικό; Δεν είναι το μοναδικό ναυάγιο στην Ιστορία. Είναι άραγε αυτή η σωρεία λαθών; Ή το ότι ένα θαύμα της νέας τεχνολογίας και ναυπηγικής του νέου αιώνα κατέληξε στον βυθό του ωκεανού;
Ο Κούλτερ αποφαίνεται: Είναι οι ιστορίες των ανθρώπων του, των μελών του πληρώματος, των μουσικών, των επιβατών, αυτών που βούλιαξαν και αυτών που επέπλευσαν.
Επειδή όμως το βιβλίο του μιλάει για ιστορικά λάθη, εστιάζει σε ένα και μοναδικό λάθος, μοιραίο έως και εγκληματικό, που είχε ως αποτέλεσμα το ναυάγιο να καταλήξει σε τραγωδία.
Κατά κάποιο τρόπο, το λάθος αυτό δεν έχει να κάνει με τον ίδιο τον Τιτανικό αλλά με ένα άλλο πλοίο, που οι επιζώντες ναυαγοί έλεγαν πως είχαν διακρίνει στον ορίζοντα. Παρότι το πλήρωμα του Τιτανικού έκανε ό,τι μπορούσε ρίχνοντας φωτοβολίδες, το πλοίο αυτό δεν έκανε απολύτως τίποτα για να σώσει τον κόσμο που πνιγόταν. Το όνομα αυτού: «SS Californian»· καπετάνιος του ο Στάνλεϊ Λορντ.
Τη μοιραία νύχτα, το φορτηγό πλοίο διέσχιζε τον Ατλαντικό. Είχε ξεκινήσει από το Λίβερπουλ και κατευθυνόταν προς τη Βοστώνη. Η ειρωνεία είναι πως όταν έπεσε το σκοτάδι, ο αξιωματικός ασυρμάτου προειδοποίησε τα άλλα πλοία για την παρουσία παγόβουνων – και τον Τιτανικό.
Οταν στις δέκα το βράδυ, το «Californian» περικυκλώθηκε από πάγο, ο Λορντ έκανε το σωστό: σταμάτησε κάθε κίνηση του πλοίου. Προτού πέσει για ύπνο, έδωσε εντολή να ειδοποιηθεί ο Τιτανικός για τον κίνδυνο. Ο ασυρματιστής το έκανε, αλλά ο Τζακ Φίλιπς, ο συνάδελφός του στον Τιτανικό, ήταν απασχολημένος με το να στέλνει μηνύματα επιβατών της πρώτης θέσης. Ωστόσο, μπήκε στον κόπο να απαντήσει στο «Californian»: «Πάψε! Εχω δουλειά». Ο ασυρματιστής του «Californian» έκλεισε τον ασύρματο κι έπεσε για ύπνο.
Δέκα λεπτά μετά, ο Τιτανικός χτύπησε στο παγόβουνο. Ηταν 11.40 τη νύχτα της 14ης Απριλίου του 1912.
Η συνέχεια αύριο.
