Η λιγότερο γνωστή πάλαι ποτέ αυτοκρατορία, παρότι λόγω εδαφικών κατακτήσεων κατατάσσεται δεύτερη μετά τη θαλασσοκράτειρα Βρετανική, ήταν των Μογγόλων. Ιδρυτής της ο χαρισματικός στρατηλάτης Τζένγκις Χαν, ο οποίος ένωσε τα φύλα της στέπας.
Μία φοβερή πολεμική μηχανή συγκροτήθηκε, που την αποτελούσαν άριστοι τοξότες, ακούραστοι ιππείς με σκληροτράχηλα άλογα 5ης γενιάς της εποχής. Από τις εσχατιές της Ασίας έως την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, σάρωσαν τα πάντα στο πέρασμά τους, με δόγμα «όσοι παραδίνονται επιζούν, όσοι αντιστέκονται σφαγιάζονται». Βουνά από κρανία χτίζονταν στα σύνορα πόλεων προς παραδειγματισμό.
Η αυτοκρατορία τους τον 13ο και 14ο αιώνα (Pax Mongolica…) εκτεινόταν σε 25 εκατ. τ. χλμ., πριν ξεκινήσει η αποσύνθεσή της από φατριασμούς και την επέλαση της βουβωνικής πανώλης.
Εκ των εγγονών του Τζένγκις υπήρξε ο θρυλικός Κουμπλάι Χαν, που έγινε αυτοκράτορας και αναμορφωτής της Κίνας. Ο Μάρκο Πόλο έκανε γνωστά στους υπερόπτες Ευρωπαίους όσα θαυμαστά είδε και άκουσε στην άλλη άκρη του κόσμου για τον εφευρετικό πολιτισμό.
Αργότερα, ο Ταμερλάνος (Τιμούρ ο χωλός) επέβαλε με τον τρόπο του να αναγνωριστεί κι αυτός ως εγγονός του Τζένγκις Χαν (σ.σ.: δεν ήταν) καταφέρνοντας να διευρύνει την αυτοκρατορία του μεγάλου παππού. Μεταξύ άλλων υπέταξε τη Βόρεια Ινδία και την Περσία, τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό, περνώντας στη Μικρά Ασία.
Πίστευε κι αυτός ότι το εμπόριο είναι κοινή γλώσσα των λαών, διαπλατύνοντας τον δρόμο του μεταξιού. Ο ίδιος, στον λιγοστό ελεύθερο χρόνο του, από τις μάχες και τις μαζικές σφαγές, ακόμη και γυναικόπαιδων, προωθούσε με πάθος τις τέχνες και τα γράμματα, ενώ λάτρευε την αρχιτεκτονική.
Τον καιρό εκείνο η συρρικνωμένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπνεε τα λοίσθια, καθώς η Βασιλεύουσα πολιορκείτο ασφυκτικά από τον ολετήρα Βαγιαζήτ Α΄. Ο οθωμανός σουλτάνος, βέβαιος για την επικείμενη πτώση της, έκανε διάλειμμα για να απαλλάξει τα νώτα του από τον καλπάζοντα Μογγόλο. Υπέστη συντριβή στη μάχη της Αγκυρας το 1402. Ο Ταμερλάνος, σύμφωνα με πειστική εκδοχή, του χάρισε τη ζωή κλειδώνοντάς τον, τιμητικά, σε πολυτελές κλουβί. Ο Βαγιαζήτ πέθανε από ακινησία και μαράζι, διαπομπευόμενος. Στην Κωνσταντινούπολη, μόλις έφθασαν τα καλά νέα, λαός, κλήρος, άρχοντες και υπερασπιστές πανηγύρισαν ανακουφισμένοι, ευγνώμονες προς τον σωτήρα Ταμερλάνο. Δεν ήταν, ακόμη, θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει.
Εκτοτε ρίζωσε μια αδιατάρακτη, μεταδοτική φιλία και συμπάθεια μεταξύ Ελλήνων και Μογγόλων. Η περίκλειστη, ανάμεσα σε Ρωσία και Κίνα, χώρα αναδύεται ως εναλλακτικός, οικονομικός, τουριστικός προορισμός διαθέτοντας παρθένα φύση με απέραντα βοσκοτόπια, συγκλονιστικό ανάγλυφο, πάμπλουτη χλωρίδα και πανίδα, μερακλίδικη κουζίνα (οι λάτρεις του αρνιού θα απογειωθούν) και πολύπτυχη ιστορία.
Οι φιλόξενοι, γαλήνιοι, σε όλα τους μετρημένοι, κάτοικοι της Μογγολίας σκλαβώνουν κάθε ψαγμένο επισκέπτη.
